نویسنده و کارگردان: هادی مقدم‌دوست

تهیه‌کننده: یوسف منصوری

بازیگران: مصطفی زمانی، هدی زین‌العابدین، کوروش تهامی، همایون ارشادی و حسام محمودی

.

بسیاری از کارگردانان سینما در طول عمر کاری خود چنان فیلم می‌سازند که صاحب امضاء مخصوصی می‌شوند. هادی مقدم دوست که امسال با فیلم «عطرآلود» در چهل و یکمین جشنواره فیلم فجر حضور دارد، از این دسته است.

این شرایط برای نهادهای فرهنگی خاصی که تولید فیلم انجام می‌دهند نیز برقرار است. به زبان واضح‌تر، مثلا فیلمی که حوزه هنری تولید می‌کند، نگاهش به معنویات یا شناسه‌های ارتباط با خدا، حتما در قاب‌ها و ادوات خاصی، حتا بعضا با جلوه‌ها و موسیقی خاصی نمایش داده می‌شود. این‌گونه می‌شود که اگر یک کارگردان امضاء دار در این نهاد با هویت ثابت، ۱۰ سال پیش یک حرف را با زبان مشخصی ساخته، الان هم همان‌طور می‌سازد، می‌توان پیش‌بینی کرد که احتمالا ۱۰ سال بعد هم شرایط بر همین مبنا خواهد بود.

حداقل نتیجه چنین روندی، ایجاد حس تکرار و جا ماندن از زبان موثر و متناسب روزگار است؛ چیزی که در میزان اقبال و اصطلاحا گیشه این فیلم‌ها هم تاثیر می‌گذارد و باز همان بحث همیشگی بودجه نفتی و….

 

/نقد فیلم‌های جشنواره/ «عطرآلود»؛ عطر آن است که خود ببوید!

 

با همه این وصف ها البته «عطرآلود» تحت تاثیر توانایی‌های فنی و حرفه‌ای کارگردانش که نویسنده امضاء دار و ثابت قدمی هم دست‌کم برای فیلمهای خودش است، فاصله گرفتن هایی از کلیشه‌ها را نیز مورد نظر قرار داده است، ولو در قصه‌ای که بسیاری از وجوه ش در معرض خطر کلیشه‌هاست. برای نمونه، معمولا مخاطب عادت دارد که وقتی در ابتدای فیلم، مرد داستان به دنبال دارو یا پزشک سقط جنین است و باقی ماجرا قرار است در قالب فلش بک عرضه شود، قصه بر مبنای یک رابطه نامشروع یا خیانت بار بوده باشد. درحالیکه در فیلم «عطرآلود» این پیش‌درآمد به نقطه مقابل آن پیش‌فرض‌ها، یعنی به شکلی از ازخودگذشتگی می‌رسد.

همچنین مبنا قراردادن پیشه، دلمشغولی و دلبستگی “عطر”سازی در فیلم به خودی خود یک نوع بکری دارد که به جذابیت می‌انجامد.

پرداخت شخصیت‌ها هم تقریبا در خدمت قصه و روند فیلم قرار گرفته است اما برخی ضعف‌ها در دیالوگ‌نویسی، بازیگردانی، طراحی‌ها ازجمله گریم، کار را با حفره‌های بعضا غیر قابل گذشتی مواجه می‌کند. ضمن آنکه ریتم و تدوین نیز ایست‌ها و عقبگردهای متناوبی دارد که هر چه هست، در خدمت بار دراماتیک قصه قرار نمی‌گیرد.

به هر حال، سرمایه‌گذار فیلم «عطرآلود» سینماداری است که یک ارتباط مستقیم را با مخاطبان، در سالن‌های سینمایی خود می‌تواند مهندسی کند اما احتمالا مخاطب، این اثر را در قاب تلویزیون، بیشتر خواهد دید.