بی‌تردید جنجالی‌ترین انتقال پنجره زمستانی فوتبال ایران، حضور آیاندا پاتوسی در استقلال بود. بازیکن ۲۶ ساله‌ای که از آفریقای‌جنوبی به تهران آمد تا به‌عنوان چهارمین بازیکن خارجی آبی‌پوشان به عضویت این تیم پرطرفدار دربیاید، اما هیچ‌کس ازجمله خودش و مدیران باشگاه تصور نمی‌کردند پروسه این جا‌به‌جایی، این حد حاشیه و داستان‌های عجیب‌و‌غریب به‌همراه و هنوز هم مجهولاتی در دل خودش داشته باشد که لاینحل مانده است.
پایان ماجرای پاتوسی با خبر فدراسیون
صبح روز گذشته، فدراسیون فوتبال با انتشار یک خبر از قانونی‌بودن روند نقل‌وانتقال پاتوسی خبر داد. ماده ۸٫ ۱٫ ۲ از پیوست ۳ آیین‌نامه وضعیت نقلوانتقالات بازیکنان صراحتا اعلام می‌کند: «در دیرترین حالت ممکن، ITC باید توسط فدراسیون جدید در TMS و در آخرین روز از پنجره نقلوانتقالاتی فدراسیون جدید درخواست گردد.»
با توجه به اینکه درخواست ITC توسط فدراسیون فوتبال ایران در ساعت ۲۳:۲۱ روز شنبه مورخ ۱۳/۱۱/۱۳۹۷ (آخرین روز نقلوانتقالات میان فصل) ثبت شده، سایر مراحل باقی‌مانده از روند کار ITC شامل صدور توسط فدراسیون فوتبال آفریقای‌جنوبی و وصول توسط فدراسیون فوتبال ایران در چارچوب قوانین و مقررات سازمان لیگ و براساس نتایج حاصل از استعلام‌های دریافتی و با توجه به تاییدیه‌های دریافتی از فیفا انجام شد.
تبصره‌های سازمان لیگ
«بازیکنان خارجی مشروط به بازی در تیمملی بزرگسالان یا امید کشور متبوع در دو سال گذشته یا بازی در بالاترین سطح مسابقات لیگ قاره‌ای در دو فصل گذشته مجاز به عقد قرارداد با باشگاه‌های لیگ برتری هستند. تبصره: بازیکنان خارجی درصورتی که در دو فصل گذشته حداقل ۱۰ بازی در دو سطح از بالاترین سطوح لیگ‌های اروپایی و آمریکای‌جنوبی بازی کرده باشند نیز می‌توانند با باشگاه‌های لیگ برتری قرارداد منعقد کنند.» این قانون کلی درباره جذب بازیکن خارجی برای تیم‌های لیگ برتری به حساب می‌آید.
آیاندا پاتوسی در دو فصل گذشته برای تیم لوکرن بلژیک بازی کرد اما در دو سال اخیر بازی برای تیمملی آفریقای‌جنوبی انجام نداد. به‌رغم نامه‌ای که باشگاه استقلال مبنی‌بر بازی کردن آیاندا پاتوسی در ۱۰ مسابقه برای باشگاه لوکرن بلژیک در فصل ۱۷-۲۰۱۶ ارائه داد؛ در سایت‌های معتبر خارجی ازجمله ترانسفر مارکت و Fbref تعداد دیدارهای رسمی پاتوسی در فصل مذکور ۹ مسابقه بوده است (۸ بازی در لیگ و یک بازی در جام‌حذفی).
او همچنین در دو سال گذشته برای تیمملی کشورش به میدان نرفته و آخرین بازی او به سال ۲۰۱۶ و دیدار برابر موزامبیک برمی‌گردد که به‌عنوان بازیکن تعویضی به میدان آمد. یعنی او طبق قانون سازمان لیگ فوتبال ایران اجازه ثبت قرارداد نداشت.
تنها تخلف استقلال در پرونده پاتوسی
با این حال استعلام باشگاه استقلال از تیم بلژیکی مورد تایید قرار گرفت و مشکل نخست او به طرز عجیبی مرتفع شد و سازمان لیگ شرایط او را قبول کرد، اما این پایان دردسرهای پاتوسی نبود. در ادامه داستان ITC این بازیکن اهل آفریقای‌جنوبی مطرح شد.
طبق قانون فیفا، باید باشگاه مقصد یعنی استقلال پیش از پایان مهلت نقلوانتقالات در فوتبال ایران یعنی ساعت ۲۳:۵۹ دقیقه ۱۲ بهمن‌ماه درخواست خود را برای باشگاه کیپ تاون سیتی ارسال می‌کرده که این اتفاق در حدود ساعت ۲۳:۲۰ دقیقه همان شب رخ داده و باشگاه استقلال به‌درستی کار خود را انجام داده است.
از طرفی باشگاه آفریقایی نیز باید در یک هفته پاسخ به این درخواست را با تایید آن و ارسال ITC یا رد این درخواست به خاطر عدم پایان قرارداد یا فسخ دو طرفه اعلام می‌کرده که طبق اعلام باشگاه استقلال تهران این اتفاق ۲۴ ساعت بعد از درخواست آبی‌ها رخ داده است.
تنها تخلف باشگاه استقلال در این میان، آن بود که آنها پیش از دریافت ITC اقدام به ثبت قرارداد پاتوسی کرده‌اند که این خلاف مقررات نقلوانتقالاتی است. اما نکته قابل توجه این است که تخلف مورد نظر در فوتبال ایران بسیار شایع بوده و حتی ماریو بودیمیر، مهاجم پرسپولیس نیز چنین اتفاقی برایش رخ داد و پیش از آمدن ITC، قرارداد این مهاجم کروات به ثبت رسید.
خطیر: هواداران نگران نباشند
علی خطیر، معاون ورزشی باشگاه استقلال درباره ITC پاتوسی به «ایسنا» گفت: «طبق ماده ۸-۲ پیوست نقلوانتقالات فیفا، فیفا به صراحت اعلام می‌کند، درخواست آی‌تی‌سی باید تا آخرین زمان نقلوانتقالات توسط فدراسیون فوتبال مبدا ثبت شود.
فدراسیون مبدا که آفریقای‌جنوبی است ۷ روز مهلت دارد درخواست ITC را یا تایید یا رد کند یا بی‌پاسخ بگذارد. اگر تایید کرد که دیگر مشکلی نیست.» وی در ادامه افزود: «فدراسیون فوتبال آفریقای‌جنوبی یک روز پس از درخواست ما، تایید کرد. فدراسیون آفریقای‌جنوبی حتی ممکن بود به دلیلی مانند مشکل حقوقی بین پاتوسی و باشگاه کیپ‌تاون این درخواست را رد کند مانند اتفاقی که بین ما و تیام رخ داد و باشگاه استقلال، درخواست ITC او را رد کرد.
در این زمان، سر و کار بازیکن با فیفا است و بازیکن می‌تواند به فیفا شکایت کند و اگر حق با او بود، فیفا برای او ITC صادر کند. اگر فدراسیون فوتبال آفریقای‌جنوبی بعد از ۷ روز فدراسیون فوتبال ایران را بی‌پاسخ می‌گذاشت، این فدراسیون می‌توانست پس از ۱۵ روز به‌صورت مشروط اقدام به صدور ITC کند. این موضوعاتی که درباره غیرقانونی بودن قرارداد پاتوسی مطرح شده، وجاهت قانونی ندارد و هواداران از این بابت نگران نباشند. پاتوسی هیچ مشکلی برای بازی در لیگ ایران و بازی‌های آسیایی نخواهد داشت.»
پایان مشخص ماجرای پاتوسی
به هر حال و به هر سبک و سیاقی که بود داستان پاتوسی تمام شد یا حداقل این‌گونه به‌نظر می‌رسد. همان‌طور که سال قبل ماجرای کی‌روش استنلی تمام شده بود. همان‌گونه که کنت ایکه‌چوکو و وینیسیوس توانستند به‌رغم گفته قانون مجوز بازی بگیرند.
مشخصا حتی اگر پاتوسی هیچ‌کدام از این استعلام‌ها را دریافت نمی‌کرد هم می‌توانست با اضافه‌شدن بند یا تبصره‌ای در لیگ برتر بازی کند و حتم بدانید اگر این اتفاق برای باشگاه پرسپولیس هم رخ داده بود آنها هم می‌توانستند جواز مورد نظر را برای بازی بازیکن جدید خود دریافت کنند.
