پدری ۳۹ ساله هستم و دختری ۵ ساله دارم. به هیچ یک از دوستانش اجازه نمیدهد که به وسایلش دست بزنند. به همین دلیل، مدام با بچههای دیگر به ویژه بچههای فامیلمان به مشکل برمیخورد و اعصاب همه را به هم میریزد. در جواب اعتراض من هم میگوید: «خب دوست ندارم بدم. زوریه؟»چه کنم؟
احساس مالکیت یک حس طبیعی در کودکان است. کودکان راجع به وسایل، اشیا، مکانها و افراد میتوانند احساس مالکیت داشته باشند. کودک اسباب بازیهای خود را دوست دارد و به آسانی حاضر نمیشود که آنها را با کودک دیگری تقسیم کند زیرا حس مالکیت در آنها بسیار قوی است. او آن چه را دوست دارد، متعلق به خود میداند و حاضر نیست به کودکان دیگر بدهد.
کودک معنای سخاوت را نمیداند
پدر و مادر نباید کودک را تحت فشار بگذارند یا او را به خاطر سخاوت نداشتن سرزنش کنند. کودک معنای سخاوت را نمیداند و برای آن آمادگی ندارد، بنابراین سرزنش او برای نداشتن چیزی که هنوز نباید داشته باشد کاری ظالمانه است که نتیجهای جز تخریب رابطه والدین با کودک ندارد. در واقع همانقدر که سخاوتمند بودن در بزرگ ترها پسندیده است، خودخواه بودن در کودکان طبیعی است. برای ایجاد مهارت سخاوتمندی در کودکان ابتدا باید احساس مالکیت کودک را به رسمیت شناخت.
به حس تملک کودک احترام بگذارید
استفاده از عبارت «مال من» حس فوق العادهای به کودک میدهد. او از این طریق دنیای اطراف خود را کنترل میکند و استقلال خود را محک میزند. مهم است که والدین به این حس تملک احترام بگذارند. کمی بعد از حس فوق العاده تملک داشتن، کودک کم کم پی میبرد که مالک همه چیز نمیتواند باشد. او در مییابد که بعضی چیزها مال او نیست و البته از این بابت ناراحت میشود. اگر تا این زمان احساس مالکیت او به رسمیت شناخته شده باشد یعنی او خود را مالک بعضی چیزها بداند، با خاطر جمعی از این که بعضی چیزها مال او هستند یاد میگیرد که چیزهای دیگر را به دیگران ربط دهد و کم کم مفاهیم «مال من»، «مال تو» و «مال او» برای او معنا پیدا می کند.
آموزش بعضی مفاهیم با بازی
در این محدوده زمانی هرچه به مالکیت او احترام بگذارید، احترام به مالکیت شما را یاد میگیرد و به یاد داشته باشید که درک مفاهیم مالکیت، مشارکت، قرض دادن و هدیه دادن همانند همه مراحل رشد کودک به تدریج شکل میگیرد. کودکان پنج ساله بسیار علاقه مندند تا در نمایشهای کودکانه شرکت کنند و نقشی داشته باشند و از این طریق میتوان به آن ها آموزشهایی داد. بازیهایی مانند مهمان بازی، دکتربازی و فروشگاه بازی هم برای دخترها و هم برای پسرها جذاب است. کودکان در این سن علاوه بر بازیهای گروهی همچنان به بازیهای انفرادی علاقه مندند. در این سن، کودک نوبت گرفتن در بازی را زود یاد میگیرد و به آن چه به دیگران تعلق دارد احترام می گذارد و دیگر اسباب بازیهای دیگران را از دستشان نمیقاپد. با این حال هنوز امکان رخ دادن دعوا بین کودکان هست و بهتر است دورادور مورد نظارت بزرگ ترها باشند.