اواسط اردیبهشت امسال، دستورالعمل جدید درجه‌بندی سنی فیلم‌ها در ایران توسط سازمان سینمایی ابلاغ شد. طبق این دستور العمل جدای از فیلم‌هایی که مناسب تمام سنین تشخیص داده می‌شود، باقی فیلم‌ها به چهار دسته تقسیم می‌شوند: فیلم‌های نامناسب برای زیر ۹ سال، نامناسب برای زیر ۱۲ سال، نامناسب برای زیر ۱۵ سال و در نهایت نامناسب برای زیر ۱۸ سال. در این دستورالعمل نکات مثبتی دیده می‌شود که در صورتی که به طور کامل اجرا شود، می‌تواند گاهی مثبت با هدف پیشگیری از آسیب‌های احتمالی به کودکان و نوجوانان ناشی از تماشای فیلم‌های نامناسب باشد. اما تاثیر این قوانین زمانی کامل می‌شود که همراهی خانواده‌ها را با خود به همراه داشته باشد. تجربه نشان داده که متاسفانه برخی خانواده‌ها با توجیهاتی که برای خودشان مطرح می‌کنند، به این راهنمایی‌ها بی‌توجهی می‌کنند که نتیجه‌اش کم رنگ شدن این تصمیم به جا و خوب سازمان سینمایی خواهد بود. اگر شما هم جزو والدینی هستید که به این رده‌بندی سنی تعیین شده برای فیلم‌ها بی تفاوت بوده اید و احتمالا خواهید بود، خواندن این مطلب به شما توصیه می‌شود.
پاسخی به توجیهات بعضی والدین که اقدام خوب درجه‌بندی سنی فیلم‌ها را بی ثمر خواهد کرد
خب تو فیلم هم نبینه، بیرون که می‌بینه!
«حالا مگه زندگی واقعی چقدر قشنگه!؟» یا «خب تو فیلم هم نبینه، بیرون که می‌بینه!»
بله، زندگی در بسیاری از موارد، صحنه‌های ناراحت‌کننده، غم‌انگیز و دلخراش دارد. ما هم توان محافظت از فرزندان‌مان را در قبال تمام این موارد نداریم اما آیا این به آن معناست که اگر فرزندمان را به شکلی انتخابی در معرض آسیب‌هایی اضافه‌تر بگذاریم، اشکالی ندارد؟ در عین حال که شنیدن الفاظ ناشایست در میانه نزاع خیابانی، به قدر شنیدن الفاظ ناشایست در میانه یک فیلم، تاثیر منفی نخواهد داشت. چرا که در زمان دیدن فیلم، میزان توجه کودک به این موقعیت و واژه‌های رد و بدل شده بسیار بیشتر است و از طرفی همراهی شما با او در تماشای فیلم به نوعی تایید کلی مسئله محسوب می‌شود.
«حالا یک فیلمه دیگه» یا «خوبه حالا کیفیت ساخت فیلم‌ها خیلی هم خوب نیست!»
بله، درست است کیفیت برخی فیلم‌ها خوب نیست و برای ما به عنوان بزرگ سالانی که تجربه تماشای فیلم‌های متعددی را هم در زندگی داشته‌ایم، تشخیص این موضوع اصلا دشوار نیست اما آیا داستان در باره کودکان نیز به همین سادگی است؟ کودکان به قدر ما تجربه تماشای فیلم ندارند، تفکیک واقعیت از خیال برای آن‌ها به ویژه در سنین پایین دشوار و حتی محال است، از دید یک کودک دبستانی دیدن سس گوجه پاشیده شده روی صورت یک فرد در فیلم به قدر دیدن پاشیده شدن خون، هراس‌آور است، ولو این که برای ما به عنوان یک بزرگ سال تشخیص این دو به راحتی آب خوردن باشد. بر این اساس توصیه می‌شود بر مبنای تصورات و قوه تمیز خود به انتخاب فیلم‌ها دست نزنید بلکه به توصیه متخصصان در این زمینه گوش دهید.
«الان نبینه، ۲ سال دیگه که بالاخره می‌بینه!»
وضعیت شناختی کودکان از سنی به سن دیگر متفاوت است. سرعت تغییر در ساختار و عملکرد مغز در این سال‌ها از سویی و کسب مهارت‌های شناختی متنوع آن‌ها در دوران کودکی از سوی دیگر، باعث شده تا در این دوره حتی تغییرات در بازه زمانی یک ساله نیز چشمگیر و قابل توجه باشد. توجه کنید که سنین پیشنهادی، با توجه به در نظر گرفتن عوامل متعدد در رشد شناختی، عاطفی، کلامی و جسمی کودک است و بر این مبنا توصیه می‌شود آن‌ها را جدی بگیرید و به دنبال نشانه‌هایی برای استثنا کردن فرزند خود از آن نباشید.
«اگه نبینه، بیشتر عقده‌ای میشه!»
تاثیر تشویق همسالان برای تماشای یک فیلم که در چهارچوب قوانین و در سینماهای کشور اکران می شود موضوعی جدی است که در بیشتر اوقات نیز از دوره نوجوانی شروع می‌شود. واقعیت این است که تصمیم‌گیری برای مواردی که کودک ما تحت تاثیر جو همسالانش، تمایل شدیدی به تماشای یک فیلم دارد، باید موردی صورت بگیرد. در بسیاری از مواقع می‌توان با کمک توضیح درباره دلیل مخالفت تا حد زیادی همراهی فرزند را جلب کرد اما گاهی اوقات ممکن است اصرار فرزند ما ادامه پیدا کند. در این شرایط اگر برآورد ما این است که تماشا نکردن فیلم می‌تواند به خیال‌پردازی‌های اغراق‌آمیز حول فیلم منجر شود و عوارض دیگری پیدا کند، شاید بهتر باشد به عنوان یک مورد استثنایی، فرزندمان را برای تماشای فیلم همراهی کنیم. البته فراموش نکنید که بعد از تماشای فیلمی که نکات منفی در گفتار، رفتار یا ظاهر بازیگران دارد، لازم است به عنوان والد با فرزندتان به گفت‌و‌گو بنشینید.
درباره نویسنده
مطالب مشابه
