از متخصصین پزشکی در تمامی زمینهها در مورد معیارهای برتر سلامتی سوال کردهایم. متخصصین پوست، جراحها، روانشناسها، متخصصین تغذیه، گوارش، دندانپزشکان و … به شما میگویند از کجا میتوانید بفهمید فرد سالمی هستید و نیاز نیست به پزشک مراجعه کنید.
اگر یک خانم هستید، سیکل قاعدگیتان منظم است
منظم بودن دورهی عادت ماهیانه (بین ۲۷ تا ۳۵ روز) یکی از نشانههای سلامت سیستم تناسلی است. سیکل منظم قاعدگی یعنی اینکه تخمک گذاری به طور طبیعی انجام میشود و بازتابی از سطح متعادلی از هورمونها از مغز گرفته تا تخمدانهاست. زنانی که به دلیل اضافه وزن یا کمبود وزن، وضعیت سلامتی خوبی ندارند معمولا پریودهایشان نامنظم است یا پریود نمیشوند، زیرا مغز، عملکرد تخمدانها را متوقف میکند و تخمک گذاری اتفاق نمیافتد یا روی دادنش قابل پیش بینی نیست.
موهای ضخیم و ناخنهای محکمی دارید
موهای پُرپشت و ضخیم و ناخنهای محکم که خوب رشد میکنند، علامت سلامتیاند. عکس این موضوع نیز صدق میکند؛ موهای نازک و شکننده و ناخنهای ترک خورده، اغلب علامت کمبودی در مواد مغذی مانند کمبود آهن، ویتامین D و یاسایر ویتامینهای مهماند.
معمولا انرژی زیادی دارید
اگر هر روز صبح با انرژی از خواب بیدار میشوید، آمادهی ورزش و تحرک و شروع یک روز خوب هستید پس سالمید. بسیاری از بیماریها و کمبود ویتامینها میتوانند شما را بیحال و بیانرژی کنند و احساس خستگی به شما بدهند.
با احساسات و هیجانات خودتان و دیگران خوب کنار میآیید
همهی ما به ارتباط اجتماعی، احترام، استقلال و خیلی چیزهای دیگر نیاز داریم و اگر بتوانیم این احساسات را بهتر درک کنیم و بروز بدهیم، روابط بهتر و زندگی شادتری خواهیم داشت. افراد سالم معمولا تلاش میکنند نیازهای هیجانی خود و دیگران را بفهمند و برآورده کنند. آنها نسبت به احساسات دیگران، متوجه و مراقبند و اگر کاری کنند که موجب رنجش کسی شود، میتوانند تغییرات لازم را جهت اصلاح و جبران اعمال کنند.
خیلی دچار سر درد نمیشوید و سر دردهایتان زیاد طول نمیکشند
همهی ما سر درد میگیریم. سر درد میتواند نتیجهی استرس یا تنش عضلانی باشد و طبیعی است. یک فرد سالم دچار سر دردهای طولانی و ادامه دار نمیشود. حتی غیر عادی نیست اگر دچار سر درد میگرنی یا هر نوع سر درد دیگری شوید، اما اگر دارو دیگر اثر نمیکند یا علت پزشکی دیگری تشخیص داده شد، شاید بهتر باشد بر اساس نوع را ریشهی دردتان، سایر شیوههای درمانی مانند بوتاکس یا حتی عمل جراحی را بررسی کنید.
تنفستان خوب است، حتی زمانی که بیمارید
خوب نفس کشیدن چیزی است که بیشتر افراد از آن غافلند، تا زمانی که سخت شود و اذیتشان کند. مثلا زمانی که سرما خوردگی پیش میآید، یک فرد سالم در بینی، سر و یا سینهی خود احساس گرفتگی میکند. این علائم در عرض هفت تا ده روز برطرف میشوند، اما اگر چنین نشد، شاید یک ناهنجاری در راههای هوایی وجود داشته باشد که باید با روش دیگری برطرف شود.
جریان خون بدنتان خوب است
اگر جریان خون بدنتان خوب باشد، ممکن است گاهی دست یا پایتان خوب برود و بعد از احساس سوزن سوزن شدن، فورا برطرف شود. این اتفاقی است که با نشستن یا دراز کشیدن در وضعیت نامناسب روی میدهد. اما اگر سوزن سوزن شدن، بیحسی و یا ضعفتان ادامه دار شد نشان از تحت فشار بودن یک عصب دارد که به آن، فشردگی عصب میگویند. علائم ادامه دار را نباید نادیده بگیرید، چون میتوانند بیانگر مشکلی باشند که نیاز به درمانی، چون عمل جراحی داشته باشد.
نفستان بد بو نیست
بوی تنفستان، معیار بسیار مهمی از سلامت عمومی شماست، زیرا بخش عمدهی عملکرد ایمنی بدنتان در رودهها اتفاق میافتد. بد بو نبودن نفس، شاخص خوبی از سلامت و تعادل گوارش شماست. مثلا، نفسی که زیاد بوی میوه میدهد میتواند نشاندهندهی دیابت باشد، بد بو بودن نفس میتواند با ریفلاکس مرتبط باشد، نفسی که بوی ماهی میدهد میتواند نشانی از نارسایی کلیوی باشد، و یا ترشی دهان میتواند علامت آپنه خواب باشد.
هر روز بعد ازظهر دچار افت انرژی و کسالت نمیشوید
یک فرد سالم صبح که از خواب بیدار میشوید احساس انرژی میکند و سطح انرژیاش در طول روز یکنواخت است. افت زیاد انرژی در طول روز نشان میدهد عملکرد غدد فوق کلیوی سالم نیست و سطح قند خون یکنواخت نمیباشد.
پوستتان سالم به نظر میرسد
پوست، بزرگترین اندام بدن انسان است. وضعیت پوست صورت و گردن نه تنها بازتابی از خصوصیات ژنتیکی فرد و سلامت اوست بلکه نشان از تاثیر عوامل محیطی نیز دارد. رنگ پوست باید تا حدودی صورتی و حتی رنگ دار باشد.
صورتتان پُر به نظر میرسد
پُر و گِرد بودن بافت نرم صورت به طور کلی علامت جوانی و سلامت است. اما تحت شرایط بیماری، کم آب بودن بدن و یا نداشتن تغذیهی مناسب، پوست میتواند قدرت و استحکام خود را از دست بدهد و ظاهری گود افتاده پیدا کند یا چروکیده به نظر برسد.
چشمهایتان مات و بیحال نیستند، برق میزنند
جراحان پلاستیک میگویند همیشه به جزئیات صورت فرد توجه میکنند و با او حرف میزنند، تماس چشمی برقرار میکنند و به حرکات عضلات صورت آنها دقت میکنند. چشمها میتوانند خیلی چیزها از وضعیت سلامت عمومی و حالات روحی و روانی افراد افشا کنند، اینکه خوب استراحت کردهاند یا خستهاند، انرژی دارند، و یا غمگین و افسردهاند. چشمها ممکن است شفاف و براق باشند یا خون گرفته و یا زرد که نشاندهندهی یک بیماری اولیه یا ثانویه میباشند.
درصد چربی بدنتان نرمال است
یکی از مهمترین علامتهای سلامتی، درصد چربی بدن است. وقتی چربی بدنتان زیاد میشود یعنی بدنتان بیشتر بافت چربی ذخیره میکند تا بافت عضله. چربی بدن بر سوخت و ساز، تعادل قند خون، حرکات، قدرت بدنی و سلامت روانی اثر میگذارد. هر چه درصد چربی بدنتان بیشتر باشد، کمتر خواهید توانست حرکت ناگهانی کنید، مثلا فورا بدوید، از پلهها بالا بروید و یا هر نوع تحرک بدنی دیگر انجام دهید.
معمولا جوش و آکنه ندارید
جوش و آکنه در یک زن بزرگسال میتواند نشاندهندهی اختلالات هورمونی باشد. سندروم تخمدان پلی کیستیک نیز میتواند منجر به بروز جوش بشود که ناشی از تولید ناهنجار هورمونها توسط تخمدانها میباشد و از دیگر علائم آن میتواند پُرمویی بدن، ریزش مو، پریودهای نامنظم و ناباروری را نام برد.
برای ورزش و تحرک وقت صرف میکنید
هیچ جایگزینی برای ورزش وجود ندارد. فعالیت بدنی بر تمام قسمتهای بدن اثر میگذارد، چربیهای اضافی را آب میکند، جریان خون در عضلات و پاها را افزایش میدهد، کلسترول بد را پایین میآورد و کلسترول خوب را افزایش میدهد، اکسیژن رسانی به عضلات و ارگانها را بیشتر میکند و حتی ضربان قلبتان را منظم میکند. قلب شما یک عضله است، اما نیاز ندارد بزرگتر و حجیمتر شود، بلکه فقط باید قویتر شود و ورزش و فعالیت بدنی، این کار را میکند.
به تغذیهتان اهمیت میدهید
آیا به اندازهی کافی میوه و سبزی و غلات میخورید و کلسیم دریافت میکنید؟ مصرف کافی این مواد غذایی میتواند تضمین کند که رژیم غذایی خوبی دارید. چرا؟ زیرا اینها غذاهایی هستند که بیشتر افراد به اندازه کافی مصرف نمیکنند. فقط سه درصد از افراد میوه و سبزی کافی میخورند.
برای خانمها: ترشحات واژینال دارید
شاید آزاردهنده باشد، اما ترشحات واژن طبیعی است. به رنگ و بوی ترشحات توجه کنید. ترشح بو دار و بد رنگ میتواند نشاندهندهی یک عفونت باشد. ترشحات واژینال میتواند طی سیکل قاعدگی تغییر کند (بر اساس سطح هورمونها)، اما تقریبا همیشه وجود دارد.
برای خانمها: اسپاسمهایی دارید، اما قابل کنترلاند
پریود شدن اصلا شوخی نیست، اما نباید آنقدر دردناک باشد که نتوانید کار کنید، راه بروید و حتی صحبت کنید. شما باید بتوانید با داروهای مسکن بدون نسخه، دردتان را کنترل کرده و به کارهایتان برسید. دردهای شدید و ناتوان کننده میتوانند علامت یک پروسهی التهابی مانند اندومتریوز باشند. اندومتریوز بر باروریتان اثر میگذارد، بنابراین چیزی نیست که آن را نادیده بگیرید.
گاهی به خودتان استراحت میدهید
با توجه به تمام مشغلههایی که امروزه وجود دارد به راحتی خسته و فرسوده میشویم. گاهی آنقدر روی کار و مسئولیتهایمان متمرکز میشویم که فراموش میکنیم به خودمان برسیم و حتی احساس نمیکنیم تا چه اندازه تحت استرس هستیم. ناگهان از پا میافتیم، بیمار میشویم و بدتر از همه هنوز هم متوجه نمیشویم چقدر حال خود را بد کردهایم. آنهایی که به طور مرتب و تحت هر شرایطی برای استراحت و رسیدگی به خود وقت میگذارند افراد سالمی هستند.
میتوانید «نه» بگویید
برای خودتان حدود مشخص کردهاید و میدانید چه زمانی باید «نه» بگویید و نیازهای خودتان را مقدم بر نیازهای دیگران بدانید. شاید در نگاه اول خودخواهانه به نظر برسد، اما شما نمیتوانید خودتان را نادیده بگیرید. حد و مرز مشخص کردن، بخش مهمی از سالم و شاد ماندن و اجتناب از احساس خشم و نارضایتی و فرسوده شدن است.
لثههای سالمی دارید
یکی از نشانههای سلامتی، لثههای سالم است. یعنی لثههایتان ملتهب نیستند، به راحتی خونریزی نمیکنند و بافت و رنگ طبیعی دارند. بافت طبیعی لثه باید محکم باشد، در قسمت بین لثهها مثلثی شکل باشد و در قسمت بالای دندانها به طور یکدست، انحنا داشته باشد.
وعدههای غذاییتان را منظم میخورید
منظم بودن وعدههای غذایی یعنی اینکه خوب تغذیه میشوید و به احتمال بسیار زیاد، رژیم غذایی متعادلی دارید، زیرا هرگز در شرایط گرسنگی شدید قرار نمیگیرید تا مجبور شوید سراغ غذاهای فوری و ناسالم بروید. ضمنا داشتن برنامهی غذایی منظم یعنی اینکه معمولا با شتاب غذا نمیخورید.
وقتی غذا میخورید احساس رضایت میکنید
خیلی از افراد در کنترل غذا خوردن، مشکل دارند و نمیتوانند پُرخوری نکنند یا نسبت به دریافت کالری بیش از اندازه حساسند. این شیوه باعث میشود از خوردن خود راضی نباشند و بیشتر در معرض پُرخوری در وعدههای بعدی قرار بگیرند. احساس رضایت از خوردن، نشان میدهد سالمید و میتوانید از غذا و افرادی که با آنها همسفره هستید لذت ببرید.
آنچه در ذهن دارید را به زبان میآورید
کسی که میتواند در مورد آنچه آزارش میدهد حرف بزند و ناراحتیها را در دلش تلنبار نمیکند آدم سالمی است و نشان میدهد برای خودش احترام و ارزش قائل است و میداند سرکوب کردن احساسات به ضررش تمام میشود.
در برابر مراجعه به روانشناس و مشاور مقاومت نمیکنید
افراد سالم میدانند که روان درمانی و مشاوره فقط برای اختلالات روانی نیست، بلکه همه میتوانند از آن استفاده کنند. همهی ما میتوانیم به یک مشاور برای درد دل کردن و کمک خواستن اعتماد کنیم تا به یک راه حل درست و سالم برای مسائلمان برسیم.
عضلاتتان دیده میشوند
آیا میتوانید عضلاتتان را ببینید؟ سفت و محکماند؟ نرم و پوشیده از چربی نیستند؟ اینها یعنی اینکه سالمید. تحلیل رفتن عضلات نشان میدهد سالم نیستند. ضمنا متقارن بودن عضلات نیز نشانهی سلامتی است: مثلا اگر یکی از پاهایتان بزرگتر از آن دیگری به نظر میرسد، میتواند نشاندهندهی این باشد که عارضهای پنهان دارید که باعث میشود به یکی از پاها بیش از حد فشار وارد شود، یا شاید هم پای کوچکترتان مشکلی عصبی داشته باشد.
کارهای روزمرهی خود را به راحتی انجام میدهید
آیا میتوانید بدون توقف از یک تپه بالا بروید؟ میتوانید کیسههای خریدتان را حمل کنید؟ آیا میتوانید خم شوید و انگشتان پایتان را لمس کنید؟ میتوانید بدون اینکه چیزی را بگیرید روی یک پا، تعادل خود را حفظ کنید؟ آیا میتوانید به راحتی چمباتمه بزنید و راحت و بدون کمک هم به وضعیت اول برگردید؟ اگر جوابتان مثبت است، پس فرد سالمی هستید.
نسبت به غذا وسواس ندارید
هرچند همیشه توصیه میشود که نسبت به تغذیهی خود دقیق و حساس باشید، اما وسواس به خرج دادن نسبت به غذا و خوراکی میتواند علامت اختلال در خوردن باشد. وقتی مطمئن هستید انتخابهای غذایی سالمی دارید و به مقدار کافی هم میخورید، مغزتان میتواند استراحت کند و روی غذا خوردن بیش از حد متمرکز نشود. یک رابطهی سالم با غذا، بهترین نقطهی شروع است.
دست کم یک بار در روز دفع دارید
چیزی که میخورید مهم است، اما چیزی که دفع میکنید نیز اهمیت دارد! هر روز اجابت مزاج نداشتن میتواند علامت وجود مشکلی در سیستم گوارشتان باشد، مثلا کمبود منیزیم، خوب هضم نکردن غذا یا خوب جذب نکردن مواد مغذی و یا حتی استرس هیجانی.
با انجام فعالیتهای روزمره به نفس زدن نمیافتید
راههای هوایی شما لولههای زیادی هستند که به دستهای از بالنهای هوا یعنی ریههایتان منتهی میشوند. دیوارهی این بالنها جایی است که هوا و خون با هم تماس پیدا میکنند. هوا، اکسیژن دارد که سلولهای بدن ما از آن برای تولید انرژی استفاده میکنند. اگر این بالنها بترکند، شما بالنهای هوایی کمتری خواهید داشت، در نتیجه دچار تنگی نفس خواهید شد.
میتوانید سبک زندگی متعادلی داشته باشید
این هم علامت سالم بودن است، زیرا نشان میدهد که از جنبههای مهم زندگی غافل نیستید، مثلا افراد مورد علاقهتان، تناسب اندامتان و یا سلامت هیجانیتان. تعادل به شما اجازه میدهد عملکرد و زندگی بهتری داشته باشید.
میتوانید الگوهای رفتاری منفی را تشخیص دهید
خویش آگاهی داشتن و قادر به درک و تفسیر الگوهای منفی بودن نشان میدهد فرد سالمی هستید. توانایی شکستن یک سیکل معیوب به این معنی است که میتوانید جنبههای منفی گذشته را رها کنید و زندگی آزادانهتر با استرس کمتر داشته باشید.
میتوانید در صورت لزوم درخواست کمک کنید
این نیز نشانهی سلامتی است، زیرا نشان میدهد فرد میداند آسیب پذیری هم میتواند جزئی از قدرت باشد. درخواست کمک کردن باعث میشود راه حلها را پیدا کنید، نه اینکه به دلیل ترس یا غرور بنشینید و تماشا کنید که موقعیتتان بدتر شده.
وقتی حرکت میکنید مفاصلتان درد نمیگیرند
سلامت مفصل، استخوان و عضله لازمهی سبک زندگی سالم است. چیزی که شما به آن نیاز دارید، حرکت بدون درد است. علامت دیگر مفصل سالم این است که طیف حرکتی کاملی داشته باشد. مفاصلی که در طیف کامل حرکتی خود حرکت نمیکنند یعنی مشکلی دارند.
ادرارتان شفاف است
سادهترین شاخص کلیههای سالم، شفاف بودن ادرار است. کلیهها با فیلتر کردن ضایعات، الکترولیتهای بدن را متعادل نگه میدارند. شفاف بودن ادرار نشان میدهد بدنتان خوب آب رسانی میشود. ادرار کدر یا خون در ادرار حاکی از آسیب کلیه است که باید هر چه زودتر به پزشک مراجعه شود.
زبانتان صورتی است
وجود لایهای سفید روی زبان میتواند نشاندهندهی این باشد که اختلال یا عدم تعادلی در بدن وجود دارد. رنگ زبان یک فرد سالم باید صورتی باشد.
بعد از عمل جراحی زود التیام پیدا میکنید
توانایی بیمار برای ریکاوری سریعتر بعد از عمل اغلب نشان میدهد سلامت عمومی خوبی دارد. وقتی بدن با ضربهای روبرو میشود یا بعد از عمل دچار زخمی میشود، باید بتواند خودش را به خوبی و به سرعت التیام بدهد. بدن یک فرد سالم میتواند لشکری از گلبولهای سفید خونش و نوتروفیلها را به منطقهی مورد نظر میفرستد تا جلوی عفونت را بگیرد و مونوسیتها را گسیل میکند تا التهاب را کنترل کنند.
واقع گرایانه فکر میکنید
آیا طرز فکرتان واقع گرایانه و سازنده است و کمکی به شما میکند؟ یک فرد سالم به این فکر نمیکند که «من یک بازندهام» یا «هرگز موفق نمیشوم»، چون میداند که این احساسات واقعی نیستند و باید طبق شواهد و واقعیت نتیجه گیری کنند.
پوستتان بعد از نیشگون گرفتن فورا به حالت اول برمیگردد
کلیهها مسئول تعادل آب در بدن هستند. یک تست خوب این است که پشت دستتان را نیشگون بگیرد یا پوست قوزک یا ساق پایتان را فشار دهید: باید فورا به حالت نرمال برگردد. اگر پوست خیلی دیر به حالت نرمال برگردد علامت کم آبی بدن است.
بدون کمک گرفتن میتوانید از حالت چهارزانو نشسته، بلند شوید
این تمرین ساده برای ارزیابی قدرت و انعطاف پذیری در نظر گرفته شد که تست «نشستن – ایستادن» نام دارد. در این تست، چهارزانو مینشنید و بدون هیچ وسیله و کمکی، صاف از جایتان بلند میشوید. اگر نمیتوانید این تست را به درستی انجام دهید، ممکن است بعدا در اثر برزمین افتادن آسیب ببینید یا شاید هم مشکل دیگری دارید. اما انجام این تست با موفقیت نشان میدهد وضعیت فیزیکی خوبی دارید.
عاشق موسیقی هستید
علم نشان داده که گوش دادن به موسیقی در تمام مراحل زندگی مفید است، از کمک به رشد ادراکی در دوران نوزادی گرفته تا تقویت عملکرد مغز در سالمندی.
معمولا شبها خوب میخوابید
این هم یکی دیگر از علامتهای مهم سلامتی! خوب خوابیدن نشان میدهد فشار خونتان نرمال است، تنفستان مشکلی ندارد و اختلال گوارشی مانند ریفلاکس ندارید.
ممکن است آلرژی داشته باشید، اما قابل کنترل است
یک فرد سالم ممکن است آلرژی فصلی داشته باشد، اما قابل کنترل است. دست کم ۲۰ درصد از افراد آلرژی دارند و اگر با داروهای سادهی آلرژی، علائمشان کنترل شود یعنی سالم هستند و سیستم ایمنیشان خوب کار میکند.
سالی یک بار سرما میخورید
سالی یک بار سرما خوردن نشان میدهد سیستم ایمنیتان نرمال است. شاید در یک سال، دو بار هم سرما بخورید، اما بیشتر از آن میتواند نشان دهندهی بیماری سینوسی یا آلرژی تنفسی باشد.
مجبور نیستید صدای تلویزیون را بلند کنید
خیلی از سالمندان به دلیل داشتن مشکل شنوایی، صدای تلویزیون را بلند میکنند که با اعتراض سایر اعضای خانواده روبرو میشوند. اگر یک فرد سالمند تلویزیون را با صدایی تماشا میکند که جوانترها هم مشکلی ندارند، یعنی وضعیت شنواییاش سالم است.
با غذای تند مشکلی ندارید
یک فرد سالم از آشپزی و استفاده از ادویههای تند در غذا لذت میبرد. چرا؟ چون نشان میدهد حس چشایی و بویایی سالمی دارد. افرادی که حس بویایی و چشاییشان ضعیف شده، از آشپزی و غذا خوردن لذت نمیبرند.
اگر لازم شود میتوانید راهتان را از آدمهای منفی جدا کنید
یکی از علامتهای سلامت روان این است که میتوانید خودتان را از افراد بد و منفی جدا کنید. حتما این گفته را بارها شنیدهاید که نباید با آدمهای منفی در ارتباط باشید و حتما دلیل خوبی هم دارد. همهی رابطهها لزوما همیشگی نیستند و این چیز بدی نیست. اگر متوجه شدید یک رابطهی دوستی دیگر سالم یا مناسب نیست، باید آن را رها کنید.
بزاق دهانتان به اندازهی کافیست
بزاق، مسئول تعدیل سطح PH در دهانتان و تمیز کردن دندانهایتان است. وقتی بزاق زیادی تولید میکنید، کمتر ممکن است دچار پوسیدگی دندان شوید.
وقتی دهانتان را تا آخر باز میکنید فکتان صدا نمیدهد
وقتی دهانتان را باز میکنید مفصل گیجگاهی فکیتان نباید صدا بدهد. اگر این مفصل صدای کلیک مانند بدهد ممکن است در آینده دچار سر دردهای میگرنی شوید. اگر آرواره در وضعیت عقب رفته قرار بگیرد میتواند به این مفصل و عضلات کنار آن فشار وارد کند.
پوست دستها و اطراف چشمهایتان خیلی نازک نیست
ظاهر پوست اطراف چشمها و پشت چشمهایتان نیز بیانگر وضعیت سلامت عمومیتان است. پوست این قسمتها از بدن، نازکترین هستند، بنابراین پیش از هر چیزی علائم کک و مک را نشان میدهند. پوست سالم، شفاف و محکم به نظر میرسد و رگهای خونی زیر آن دیده نمیشوند یا به کبودی نمیزند.
دندانهایتان محکماند
دندانهای قوی و محکم نشاندهندهی یک بدن سالماند. اگر استرس داشته باشید، مضطرب یا افسرده باشید بیشتر در معرض بیماریهای دهان و دندان هستید.
فشار خونتان نرمال (۱۱۹ روی ۷۹ یا پایینتر) است
سنجش فشار خون کار سادهای است و شاخص مهمی از سلامتی قلب و عروقتان محسوب میشود. اگر فشار خون بالا باشد، با سبک زندگی سالم و در صورت نیاز با دارودرمانی میتوان آن را کنترل کرد.