اتللو دیگر صدا ندارد

 حدود سال‌های سی‌وهفت، یا سی‌وهشت به خاطر فیلم «اتللو» با صدای پرویز بهرام آشنا شدم. آن زمان هنوز به کار دوبله وارد نشده بودم ولی «اتللو» را خیلی دوست داشتم به همین دلیل به دنبال صاحب آن صدا رفتم و با ایشان آشنا شدم. صدای ایشان را بسیار دوست داشتم و همیشه دوست داشتم آن را بشنوم. بعد هم به کار دوبله وارد شدم و بشتر با خود ایشان آشنا شدم و در طول این سال‌ها چندین کار دوبله با هم انجام دادیم که پرویز بهرام مدیر دوبلاژ بود و همین همکاری باعث افتخار من بود.

پرویز بهرام بسیار آدم فرهیخته،خوش‌اخلاق، خوش‌رو، باسواد، مطالعه کرده، منضبط و با دیسیپلینی بود، او همچنین وکیل دادگستری و تحصیل کرده بود و در طی چند سالی که در هنرهای دراماتیک  کار تئاتر می‌کرد و بعد از تئاتر هم وارد دوبله شد، در کنار اینها کار وکالت هم انجام می‌داد. تقریبا می‌توانم بگویم او  جز اولین‌های دوبله در ایران بود. زمانی که می‌خواست یک نقش را بگوید سرسری آن را قبول نمی کرد؛ پیش از قبول هر نقش حتما روی آن فکر و مطالعه می‌کرد و بعد آن نقش را می‌گفت. یادم هست که برای یک نقش هفته‌ها درباره آن فرد و ویژگی‌های شخصیتیش مطالعه کرد تا آن را بتواند به درستی و به بهترین شکل ممکن بگوید. جزو مدیران دوبلاژ درجه یک بود، مانند هوشنگ لطیف‌پور و علی کسمایی. این دو عزیز استاد بنده هم بودند. با آنها کار می‌کرد و جایگاه والایی در دوبله و تئاتر داشت.

من با ایشان کار می‌کردم و خود همین یک خاطره بزرگ است. ایشان نقش «اتللو» را می‌گفتند و صدایشان یک صدای خاص و درخشانی بود که در دوبله چنین صدایی نداشتیم. خیلی قبل‌تر از انقلاب یک بازیگر فرانسوی بود به نام ادی کنستانتین که نقش یک پلیس را بازی می‌کرد؛ یک پلیسی بود که با حالت لمپنی حرف می‌زد. آقای بهرام این نقش را می‌گفت و همین برای من خیلی جالب بود که یک نفر هم بتواند نقش اتللو را به آن زیبایی بگوید، هم جای یک پلیس لمپن صحبت کند، همین باعث علاقه من به آن صدای زیبا شد.

یک فیلم ارزنده‌ای که ایشان در آن دوبله زیادی داشت، فیلم «دانتون» بود که من خودم هم در آن دیالوگ‌هایی داشتم و بهترین فیلمی بود که من در آن با ایشان همکاری کردم. ایشان به جای اسپیر صحبت می‌کرد. دوبله همین است؛ پراز خاطرات در کنار هم بودن.

او در کار گویندگی هم بسیار موفق بود. وارد رادیو شد. یک مدت آنجا بود و یک برنامه‌ای بود به نام «جانی دالر»، یک برنامه پلیسی که بعدازظهرها رادیو آن را پخش می‌کرد و داستان‌های پلیسی تعریف می‌کرد. اول این نقش را حیدر صارمی می‌گفت و بعد از او پرویز بهرام آن را به عهده گرفت. با اینکه صدای خاصی داشت ولی چون قبل‌تر کار تئاتر کرده بود، با حس‌ها کاملا آشنایی داشت. به همین دلیل بلد بود چگونه صحبت کند؛ بعضی‌ها می‌گفتند صدای خودش را عوض می‌کند. اما او به قدری به نقش‌ها تسلط داشت که آن حس لازم را به مخاطب القا می‌کرد. پرویز بهرام در کار خود مهارت بسیاری داشت.

علاوه بر همه اینها ایشان اوایل در تلویزیون خیلی فعالیت داشتند؛ فیلم‌های دهه ۳۰ هالیوود که می‌آمد، پرویز آنها را دوبله می‌کرد و بیشتر نقش‌های وکلا، قاضی و نقش‌های مرتبط با دادگاه را می‌گفت. در آن زمان بسیار فعالیت می‌کرد. واحد دوبلاژ تلویزیون به این صورت نبود و نسبت به الان فقیرتر بود و تجهیزات به این‌صورت درست نشده بود.

من فکر می‌کنم چنین صدایی را دیگر کمتر بتوانیم داشته باشیم، یک صدای ماندگار، یک صدای جاودانه، همان برنامه «جاده ابریشم» با صدای او شکل گرفت و شناخته شد. خاطرم هست که در تهران همه آن را تماشا می‌کردند. صدایش بسیار خاص بود. صدایی به این شیرینی را الان که در دوبله نداریم اما امیدوارم در آینده این صدا را داشته باشیم.

روحشان شاد