فردوس کاویانی در زندگی عادی یک آدم محجوب بود که وقتی مقابل دوربین قرار میگرفت، تبدیل به یک موجود دیگر میشد؛ پر از شور، نشاط و رهایی. ما سالها قبل از سریال «همسران» با هم در مجموعههای «محله برو و بیا» و «محله بهداشت» که در دهه ۶۰ ساخته شدند، کار کرده بودیم و او آنجا هم بسیار توانا و عالی بود.
اما داستان سریال «همسران» متفاوت بود. ابتدا قرار بود این سریال را به شکل دیگری بسازیم و با بازیگر دیگری برای نقش کمال توافق کرده بودیم که قرار بود کارگردان کار هم باشد. اما با هم به مشکل برخوردیم و گفتیم یا کارگردان باشد یا بازیگر. او نپذیرفت و کار متوقف مانده بود. فردوس کاویانی آن زمان مسئول صنف بازیگران بود و گفت نباید کار به این شکل بماند و حاضرم خودم این نقش را بازی کنم تا سریال ساخته شود. به این ترتیب فردوس کاویانی به گروه اضافه شد و گروه بازیگران سریال کاملاً تغییر کرد و «همسران» ساخته شد.
بسیاری از مردم کاویانی را با همان نقش کمال سریال «همسران» میشناسند، اما این برای من مایه تأسف است. چون بعد از این سریال او کم کار و کمتر دیده شد. شاید از حرف من ناراحت شود اما این کمکاری تا حدود زیادی خودخواسته بود چون کاویانی دوست داشت بازیگر تئاتر باشد و تمایل چندانی برای حضور در سینما و تلویزیون نداشت. معتقد بود وقتی بازیگر تئاتر چهره میشود به کار تئاترش لطمه میخورد.
به همین دلیل سعی کرد بین تئاتر و چهره بودن، تئاتر را انتخاب کند اما به نظر من نتیجهاش این شد که کمکم، هم در زمینه تصویر کمکار شد و هم در تئاتر؛ در صورتی که لیاقت و استطاعت و توانایی او بسیار زیاد است و میتوانم بگویم یکی از ماندگارترین چهرههاست و از لحاظ توانایی و استعدادی که دارد میتوانست یکی از سوپراستارهای ما باشد. یادم میآید که در سریال «همسران» به من اعتراض میکرد که نقش مرا زیاد نوشتهای، چون نمیخواست چهره شود.
همکاری ما هم در «محله برو و بیا» و «محله بهداشت» و هم در سریال «همسران» بسیار شیرین بود و پر از لحظات خلاقانه که بخش زیادی از آن به حضور فردوس کاویانی و توانایی او بازمیگشت که میتوانست لحظات ناممکن را طوری اجرا کند که مخاطب باور کند و البته به آن احترام بگذارد.
مقوله کمدی مقوله بسیار خطرناکی است و مخاطب در مواجهه با آن یا میگوید بانمک و خوب بود یا میگوید لوس بود و بیمزه. از این حیطه موفق بیرون آمدن بسیار سخت و دشوار است و بسیاری از بازیگرهایی که وارد این ژانر میشوند میتوانند براحتی بعد از مدتی از بین بروند و تبدیل به شخصیتهای ساده، لوس، بیمزه و دمدستی شوند و عمر کاریشان را به خطر بیندازند. اما کاویانی با تواناییاش در این مقوله موفق بود. پیشینه تئاتر و تحصیلات او و خطوطی که رعایت میکرد که هم آزادگی داشته باشد و هم از حد و مرزها نگذرد، او را در این راه موفق میکرد و به همین دلیل به نظر من همیشه بازیگری خوب و توانا بود.
نویسنده: بیژن بیرنگ