کارگردان فیلم «ائو» در گفت‌وگویی از برنامه‌اش برای ساخت فیلم بعدی‌اش گفت.
اصغر یوسفی‌نژاد با اولین فیلم سینمایی بلند خود به نام «ائو» یا «خانه» توانست نظر مخاطبان و منتقدان را به خود جلب کند. یوسفی‌نژاد که کارش را با سریال‌سازی در تلویزیون شروع کرده است، با ساخت فیلم «ائو» توانست عنوان برترین فیلم سی‌وپنجمین جشنواره جهانی فیلم فجر را برباید. او نشان خلاقیت و استعداد درخشان جشنواره مذکور را هم از آن خود کرد. «ائو» با یک قصه ساده ولی متفاوت، زندگی خانواده‌ای آذری‌زبان را روایت می‌کند. این کارگردان با توجه به این که فیلم خود را با زبان ترکی و زیرنویس فارسی نمایش داد ولی ارتباط شایسته‌ای با تماشاگران گوناگون ایجاد کرد. این روزها یوسفی‌نژاد مشغول رایزنی برای تولید فیلم جدید خود است. آنچه می‌خوانید گفت‌وگویی با این فیلمساز درباره وضعیت فعلی سینمای ایران است.
گروهی اعتقاد دارند فضای بهتری از نظر سانسور و مجوزها در دولت آقای روحانی شکل گرفته است. البته عده‌ای هم از کاستی‌های فراوان می‌گویند. با این وجود به نظر می‌رسد فیلم‌های توقیفی با مشکلات عجیب و غریب گذشته روبه‌رو نیستند.
من هم شنیدم وضعیت خوبی در سینما شکل گرفته است. تجربه ساخت فیلم «ائو» خیلی خوب بود. شوراها و مسوولان سینمایی برخورد خیلی خوبی با من داشتند. البته یک مورد هم برای حذف وجود داشت. این فشار هم از محلی خارج از ارشاد وارد شد. با اینحال، برخورد سازمان سینمایی و ارشاد بسیار مثبت بود. این تنها تجربه من در ساخت فیلم سینمایی بود. این تجربه هم بسیار عالی بود. امیدوار هستم در کارگردانی به جایی برسم که جوابی مانند دیگر دوستان درباره فضای بهتر سینما بدهم. من هنوز به طور جدی وارد کارگردانی فیلم بلند سینمایی نشده‌ام. البته، ما احتیاج به تحول بزرگی در سینما داریم. همان‌طور که می‌دانید نوشتن فیلمنامه و تولید فیلم سینمایی یک طرف قضیه است؛ طرف دیگر هم برخورد مسوولان سینمایی و ارشاد را دربر می‌گیرد. افرادی چون من، چندین ماه روی فیلمنامه کار می‌کنیم. ما فیلمنامه ۲۰ روزه نمی‌نویسیم. همین الآن مشغول کار روی فیلمنامه جدید هستم. امیدوارم سعه صدر و نگاه مثبت بیشتر شود تا انرژی بیشتری هم بگیریم. باید نگاه حمایتی بیشتری نسبت به فیملسازان شکل بگیرد.
این روزها تلویزیون را تماشا می‌کنید؟ سریال‌هایی مثل «گاندو» ساخته می‌شود که انتقادات فراوانی به آنها وارد می‌شود.
من کارمند تلویزیون بودم. مدت‌هاست این رسانه را کنار گذاشته‌ام. البته باید اشاره کنم که فقط تلویزیون ایران را کنار نگذاشتم؛ بلکه بله‌طور کلی تلویزیون را کنار گذاشته‌ام. با این دستگاه فقط به تماشای فیلم‌های سینمایی می‌نشینم. هیچ‌گاه هم سریال تلویزیونی نگاه نمی‌کنم. ترجیح می‌دهم به جای یک سریال ۱۳ قسمتی، ۱۳ تا فیلم سینمایی نگاه کنم. من از تلویزیون و سریال اشباع شده‌ام. دیگر علاقه‌ای به این رسانه ندارم. این روزها تنها انگیزه من تولید فیلم سینمایی است.
فیلمنامه جدید شما کی ساخته می‌شود؟
از نظر بنده، فیلمنامه تمام شده است. البته در تلاش هستم تا فیلمنامه را امسال جلوی دوربین ببرم.
فیلم قبلی شما مورد توجه جشنواره‌ها و منتقدان قرار گرفت. با اینحال گویا با مشکلاتی برای تولید فیلم مواجه شده‌اید.
در واقع، ملغمه‌ای از مشکلات مختلف شکل گرفته است. من بر خلاف جریان اصلی سینمای ایران کار می‌کنم. دوستان توصیه کردند که این بار بدون دریافت پروانه ویدئویی فیلم بسازم. یعنی باید پروانه ساخت فیلم سینمایی بگیرم. این موضوع باعث اختلاف سلیقه شده است. با این وجود، این مسائل مانع اصلی نیست و باید مشکلات را حل کرد. این کار را هم خواهیم کرد. این فیلم جدید از نظر جنس و شکل و شمایل از فیلم قبلی من دور نیست.
ادامه همان سبک و شیوه را پیش گرفته‌اید؟
به نوعی همان قصه را در خانواده‌ای دیگر بیان می‌کنم. البته موضوع و مراسم فیلم تغییر کرده است. با اینحال، لحن فیلم همان است.
فیلم «خانه» بسیار انضمامی بود. یعنی دارای زمان و مکان بومی بود. روایت آلترناتیوی هم برای بیان قصه انتخاب کردید. دکوپاژ چالش‌برانگیزی هم داشت. آیا ساخت این فیلم‌ها در بدنه سینمای ایران با مشکل مواجه می‌شود؟
به هر حال، وقتی در مسیر دیگری گام بر می‌دارید با مشکلاتی هم دست و پنجه نرم می‌کنید. فیلم جدید من هم سبک و سیاق دیگری نسبت به بدنه سینمای ایران دارد. یک فیلم سینمایی باید بتواند جای خودش را در بین مخاطبان پیدا کند. دوستان اصطلاحی دارند مبنی بر اینکه: «فیلم باید برگشت داشته باشد». در حقیقت، فیلم سینمایی باید انتظارات را به نحو احسن برآورده کند. برخیاز تهیه‌کنندگان موفق سینمای ایران بسیار دست به عصا حرکت می‌کنند. دلیل این امر هم مشخص است.
یعنی ریسک تولید فیلم‌های متفاوت در فضای سینمای ایران بالاست؟
بله. البته تهیه‌کنندگان تلاش می‌کنند تا کارهای موفقی را تولید کنند. این ریسک‌پذیری تنها مختص به تهیه‌کنندگان نیست. برخی از تهیه‌کنندگان هم ریسک می‌کنند. دوستانی وجود دارند که تنها تمایل به چهره‌های خاص دارند. آنان می‌گویند این سلبریتی‌ها می‌فروشند. اصرار بر زبان فارسی هم دارند. البته من با زبان فارسی مشکلی ندارم با اینحال علاقه من به فضاهای متفاوت است. بنابراین، زبان ترکی ملاک مهمی برای روایت این فضاهاست. با این وجود، تعصب خاصی روی زبان ترکی ندارم. ادعایی هم ندارم که تمام سینمای ایران ریسک‌پذیر نیست ولی اغلب دوستان علاقه به فضاهای آشنا دارند. بنابراین، تولید فیلم‌های متفاوت کمی سخت شده است.
