یکی از بزرگترین چالشهای مادران به عنوان کسانی که بیشترین وقت را با فرزندان میگذرانند، مدیریت دعوای کودکان است و اینکه وظیفه آنها هنگام کشمکش میان کودکان چیست؟ وقتی شاهد تنش میان کودکان هستیم، خونسرد باشیم، سخنرانی نکنیم و لحنی آرام و همدلانه در پیش بگیریم. همدلی یعنی احساسات هر دو طرف را تایید کنیم، بیطرف باشیم و مثل یک گزارشگر، احساسات و کنش در گرفته میان دو طرف را روایت کنیم. توجه کنیم که با طرفداری از یکی، به بچه دیگر حس «بچه بد» یا «قربانی بیپناه» را میدهیم و احتمال بروز مجدد کشمکش بر سر همین موضوع در او افزایش می یابد. به طور کلی باید بدانیم در تنشهای میان کودکان چه در تنشهای خواهر- برادری و چه تنش در زمین بازی تا حد امکان مداخله نکنیم.
دستهبندی کشمکش میان کودکان
با توجه به پنج موردی که در ادامه مطرح میشود، میتوانیم دریابیم که کشمکش میان کودکان از چه نوعی است و در چه شرایطی مداخله ضروری است و شکل این مداخله باید چگونه باشد.
۱- بگذارید نوپایان اسباببازیها را از دست هم بکشند، این ویژگی بازی آنان است. تنها چیزی که مداخله کردن به بچهها میآموزد، این است که آنها برای حل مسائل خود به ما وابسته هستند. مادران عزیز کار ما حل اختلاف کودکان نیست. منظور از حل اختلاف، این است که از کودک بخواهیم اسباب بازی اش را به دیگران بدهد یا نوبتی بازی کنند یا هر دو با هم اسباب بازی را بگیرند! یادمان باشد هرچه در این موقعیتها بیشتر بگوییم، بچهها کمتر یاد میگیرند.
۲- از داوری کردن میان کودکان بپرهیزید زیرا اگر داوری شما عادلانه و منطقی نباشد که به احتمال زیاد نیست، منجر به بدترین نوع تعاملات میان کودکان با هم میشود. یک داوری بد میتواند عامل تداوم کشمکشهایی میان کودکان شود که نتیجه تبعیضی است که ما خواسته یا ناخواسته میان بچهها قائل شدهایم. توجه کنیم وقتی با مداخله ما دعوا خاتمه یافت، دنبال این قضیه نباشیم که مقصر چه کسی بوده یا دعوا چگونه شروع شده است.
۳- کشمکشهای کودکان چه زمانی جای نگرانی دارد؟ معمولا برای کودکانی که والدینشان با هم یا با دیگران دایم در نزاع هستند، این رفتار به یک امر عادی و روتین در زندگی تبدیل میشود. دعوا برای کودکانی که در چنین محیطهایی بزرگ میشوند؛ چیزی بیش از اختلاف نظر است و زمینه خصومت و قهر بزرگ سالی را به بار میآورد.
۴- ما مادران باید بدانیم که کشمکش کودکان در دوره رشدشان مسئله نگران کنندهای نیست بلکه فرصتی است تا روابط شان را با دنیای بیرون تنظیم کنند و یاد بگیرند شیوه درست ابراز احساسات چگونه است. به عنوان یک مادر هرچه مهارت گفت وگو را با کودک تمرین و تقویت کنیم، به داشتن روابطی آرام به آنها در طول زندگیشان، کمک کردهایم.
۵- چه زمانی مداخله لازم است؟ زمانی که درگیری فیزیکی است یا احتمال آسیب وجود دارد، زمانی که بچهای (اغلب بزرگ تر) قلدری میکند و زمانی که دعوا برای کودک به صورت یک عادت در آمده است. در مواردی که ذکر شد، بهترین کار جدا کردن آن هاست. (بسته به سنشان از ۵ تا۳۰ دقیقه) و سپس از خودشان راهحل بخواهیم.