یکی از شدیدترین و تلخ‌ترین مصدومیت‌هایی که می‌تواند به سراغ یک فوتبالیست بیاید، مصدومیت از ناحیه رباط صلیبی است. اتفاقی که گاهی حتی می‌تواند عمر فوتبال یک بازیکن را تمام کند.
پارگی رباط صلیبی گویا رابطه خیلی صمیمانه ای با بازیکنان فوتبال در ایران دارد. مصدومیتی فاجعه بار و تلخ که می تواند به قیمت از دست رفتن فوتبال یک بازیکن و سوختن استعداد او تمام شود. بروز این مصدومیت اما می تواند دلایل فراوانی داشته باشد و به نظر می رسد با توجه به تکرار و تداوم آن در فوتبال ایران، باید هرچه سریعتر باشگاه ها به کمک پزشکان به فکر علاج این واقعه بربیایند.
سرخابی‌ها؛ آخرین قربانی این فاجعه
از حسین ماهینی و محسن ربیع خواه تا محمد انصاری، سه پرسپولیسی ای بودند که طی فصل گذشته چنین مصدومیت سخت و طولانی مدتی را تجربه کردند. اتفاقی که کارشناسان معتقد بودند به دلیل کمبود بازیکن در پرسپولیس و فشار بیش از حدی که این بازیکنان متحمل شدند رخ داد و باعث شد که این سه مهره تدافعی پرسپولیس ادامه رقابت ها را از دست بدهند.
حسین ماهینی در دربی، محسن ربیع خواه در جدال مقابل پارس جنوبی جم و محمد انصاری هم در فینال لیگ قهرمانان آسیا مقابل کاشیما دچار پارگی رباط صلیبی شدند.
در اردوگاه رقیب هم وضعیت چندان تفاوتی ندارد. محسن کریمی یکی از اصلی ترین قربانیان استقلال در مصدومیت از ناحیه رباط صلیبی است. او که در ابتدای همین فصل به تازگی از کمند مصدومیت رها شده بود، یک بار دیگر و فقط مدت کوتاهی پس از کسب بهبودی با پارگی رباط صلیبی مواجه شد و حالا دیگر معلوم نیست که چه زمانی به ترکیب استقلال بازخواهد گشت.
داریوش شجاعیان اما آخرین قربانی این مصدومیت نحس است. هافبک خلاق و تکنیکی آبی ها که در تیم استراماچونی یکی از ارکان اصلی بود و در تمامی بازی های این فصل تیمش فیکس بازی کرده بود، این بار رباط پای چپ خود را از دست داد و به فاصله یک سال، بازهم این مصدومیت را تجربه کرد و تا پایان فصل خانه نشین شد.
آمار جهانی چگونه است؟
طبق آماری که از یک بازه هشت ساله بوندس لیگا موجود است، تعداد بازیکنانی که طی این مدت دچار پارگی رباط صلیبی شده اند، ۷۲ نفر بوده است؛ یعنی به ازای هر فصل، ۹ نفر. همچنین آمار دیگری از بازه ۵ فصله لیگ ستارگان قطر بیانگر این است که در طول پنج سال، ۳۷ بازیکن این لیگ به دلیل پارگی رباط صلیبی از میادین دور شده اند.
این در حالی است که آمار مصدومیت های رباط صلیبی در فوتبال ایران به مراتب بیشتر از این تعداد است. به عنوان مثال می توان به یک دوره زمانی ۱۰ هفته ای لیگ برتر شانزدهم اشاره کرد که در همین مدت کوتاه و معادل با یک سوم کل فصل، ۱۰ بازیکن با پارگی رباط صلیبی روبرو شده و بازی های لیگ را به مدت طولانی از دست داده‌اند.
مارکو آسنسیو ستاره جوان تیم رئال مادرید هم یکی از آخرین مواردی در فوتبال اروپا است که پیش از آغاز فصل جدید دچار پارگی رباط صلیبی شد و ماه ها باید دور از میادین بماند.
لژیونرها هم در امان نیستند
در یکی دو سال اخیر تعداد لژیونرهای ایرانی به طرز قابل توجهی افزایش یافته است ولی در این بین نکته ای که شدیدا به چشم آمده، مصدومیت های پرتعداد و اغلب طولانی مدت بازیکنان است.
بازیکنانی چون مهدی طارمی، کاوه رضایی، مرتضی پورعلی گنجی، علی قلی زاده، علیرضا جهانبخش و سعید عزت اللهی در یک سال اخیر مصدومیت های زیادی را تجربه کرده اند که بسیاری از آن ها مصدومیت های شدید و طولانی مدت بوده است. مثلا بازیکنی چون عزت اللهی فصل گذشته بعد از انجام ۴ بازی برای ردینگ در چمپیونشیپ شدیدا مصدوم شد و تا پایان فصل نتوانست برای تیمش به میدان برود یا علی قلی زاده که این روزها در شارلروا می درخشد، فصل قبل یک مصدومیت طولانی مدت را تجربه کرد.
به نظر می رسد بازیکنان ایرانی از نظر فیزیکی توانایی تحمل فشار بالای بازی در اروپا و تمرینات سخت تیم های خارجی را ندارند و همین موضوع باعث مصدومیت های زیاد برای آن ها شده است.
پزشکان چه می‌گویند؟
یکی از گروه های متخصص برای اظهار نظر در زمینه چنین مصدومیتی، پزشکانی هستند که در حوزه ورزش به ویژه فوتبال مشغول به کار هستند. افرادی که به طور معمول با چنین مواردی مواجه هستند.
دکتر میثم شیرزاد پزشک متخصص که سابقه حضور در تیم ملی فوتسال را هم دارد در خصوص چنین آسیب دیدگی شدیدی می گوید: « پارگی رباط صلیبی دلایل زیادی دارد که می‌توان به اصلی‌ترین آن یعنی ضعف عضله اشاره کرد. البته مکانیزم آسیب هم باید مد نظر قرار بگیرد. مثلاً چرخش‌ها، ضربه‌های ناگهانی، تکل‌ها و… از عوامل اصلی پاره شدن رباط صلیبی هستند. خستگی و وارد کردن فشار بیش از حد به عضله می‌تواند باعث پارگی رباط صلیبی شود و بازیکنانی که مدت طولانی روی عضلات خود فشار می‌آورند در خطر این آسیب‌دیدگی شدید هستند.»
دکتر محمد رازی متخصص جراحی استخوان و مفاصل که سابقه ریاست فدراسیون پزشکی و ورزشی آسیا را هم دارد در این خصوص می‌گوید: «در ورزش‌های توپی مثل فوتبال، والیبال، بسکتبال و… با چرخش‌های ناگهانی که ورزشکار انجام می‌دهد رباط صلیبی آسیب می‌بیند که غالباً به دو صورت آسیب‌دیدگی تماسی و بدون تماس است. وقتی پای ورزشکاری با تکل و حرکت ورزشکار قیچی می‌شود بدن روی زانو می‌چرخد و آسیب‌دیدگی تماسی رباط صلیبی شکل می‌گیرد، اما آسیب‌دیدگی بدون تماس زمانی صورت می‌گیرد که در اثر چرخش ناگهانی، کف پا روی زمین می‌ماند، ولی زانو می‌چرخد.»
همه چیز فقط آسیب جسمی نیست
مواردی که خیلی از پزشکان در خصوص بروز این نوع آسیب دیدگی به آن اشاره می کنند، مسئله ای به نام بدشانسی است. بنا به گفته متخصصین این امر این اتفاق فقط در زاویه خاصی از پای یک بازیکن می‌افتد و او باید خیلی بدشانس باشد که دچار این مسئله شود.
همچنین عوامل دیگری مثل نداشتن استراحت کافی و فکر خسته و تغذیه نامناسب به بروز این اتفاق دامن می زند. دکتر خانلری که تجربه حضور در کادر پزشکی تیم ملی را هم دارد، سال ها پیش در خصوص این مصدومیت گفته بود: «اگر بازیکن از لحاظ روحی روانی نتواند با این مورد کنار بیاید احتمال پارگی مجدد رباط پا دارد.» نکته ای که تاثیر بالای مسائل روحی روانی را در بروز چنین آسیبی و همچنین درمان آن نشان می دهد.
