در فوتبال آسیا نه مجله فرانسفوتبال داریم نه نهاد یا سازمانی فوتبالی که انتخاب بهترینهای فوتبال قاره از سوی آن مجله یا رسانه برای همه ملاکی برای اعتبار بازیکنان منتخب باشد. در قاره آسیا همه چیز محدود به انتخابات کنفدراسیون فوتبال آسیاست که آن هم قدمت زیادی ندارد.
اهدای جایزه مرد سال فوتبال آسیا از سال ۱۹۸۴ آغاز شد و در سالهای اخیر روند امتیازدهی به بازیکنان برای این انتخاب تغییر زیادی کرده است. مراسم انتخاب و معرفی برترینهای فوتبال آسیا فردا در هنگکنگ برگزار خواهد شد و حتماً مهمترین جایزه مربوط به مرد سال فوتبال قاره است؛ جایی که فوتبال ایران و پرسپولیس یک نماینده در آن دارد؛ علیرضا بیرانوند. گلر ملیپوش پرسپولیس که همه امیدوارند بالاتر از رقبای ژاپنی و قطریاش این جایزه ویژه را مال خود کند.
عربستانیها رکورددارند
با این فرمت جدید انتخاب علیرضا بیرانوند بهعنوان یکی از سه گزینه نهایی میتواند برای فوتبال ایران و هواداران پرسپولیس اتفاق ویژهای باشد.
تاکنون بازیکنان عربستانی ۸ بار و ژاپنیها ۶ بار جایزه مرد سال آسیا را از آن خود کردهاند. ایران و ژاپن هم با ۴ بار انتخاب در رده سوم مشترک قرار دارند اما موضوع مهم و نکته ویژه اینجاست که در این ۳۵ سال هیچوقت اتفاق نیفتاده که یک دروازهبان به این عنوان دست یابد و اگر بیرانوند این جایزه را مال خود کند تنها دروازهبانی است که به عنون مرد سال فوتبال آسیا انتخاب شده.
از سال ۱۹۸۴ که ماجد عبدالله مهاجم معروف عربستانیها این جایزه را گرفت تا همین سال قبل که جایزه به عبدالکریم حسن مدافع چپ بلندقامت تیم ملی قطر و باشگاه السد رسید همواره این جایزه به مهاجمان و هافبکهای تهاجمی رسیده و حتی مدافعان نیز سهم بسیار ناچیزی در این فهرست داشتهاند.
نکته عجیب اینجاست که در سیاهه کاندیداهای مرد سال فوتبال آسیا و بین ۱۰۵ گزینه نهایی حتی نام یک دروازهبان دیده نمیشود و بیرانوند از این حیث هم یک استثناست.
در عین حال چنانچه بیرانوند به این عنوان برسد ضمن اینکه تعداد جوایز فوتبال ایران در این رسته را به عدد ۵ خواهد رساند و از کره جنوبی سبقت میگیریم بهعنوان تنها دروازهبانی در تاریخ فوتبال قاره شناخته خواهد شد که به این عنوان رسیده است.
۱۵ سال است جایزه را نبردهایم
در تاریخ ۳۵ ساله این جایزه آخرین بار با جادوی علی کریمی در فوتبال امارات و سال ۲۰۰۴ به بازیکنی از فوتبال ایران رسید. فوتبال ایران تاکنون با خداداد عزیزی (۱۹۹۶)، علی دایی (۱۹۹۷)، مهدی مهدویکیا و علی کریمی (۲۰۰۴) به این جایزه رسیده است و حالا همه فوتبالدوستان ایرانی بخصوص پرسپولیسیها امیدوارند بعد از ۱۵ سال دوباره این جایزه به ایران بیاید.
جالب اینجاست که انتخاب علیرضا بیرانوند بهعنوان یکی از سه کاندیدای برتر دریافت این جایزه چیز تازهای برای فوتبال ایران حتی در چند سال اخیر نیست. شاید خیلیها فراموش کرده باشند اما از سال ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۳ به مدت چهار سال در بین سه گزینه نهایی بازیکن داشتهایم و همواره بازیکنانمان دوم شدهاند.
سال ۲۰۱۰ فرهاد مجیدی با اختلاف ۱۲ امتیازی از ساشا اوکننوفسکی دوم شد و به جایزه نرسید. سال بعد از آن هادی عقیلی فقط ۵ امتیاز کمتر از سرور جپاروف آورد. سال ۲۰۱۳ اختلاف جواد نکونام با ژنگژی چینی فقط دو امتیاز بود. آخرین بازیکن ایرانی هم که در بین کاندیداها بوده همان کسی است که جایزه را برای آخرین بار به فوتبال ایران آورده؛ علی کریمی. سال ۲۰۱۲ کریمی میتوانست دوباره این جایزه را از آن خود کند اما ۸ امتیاز کمتر از لی کئون هو کرهای آورد و دوم شد.
در دوره قبلی اهدای این جایزه نیز بازیکنانی از فوتبال ایران دوم و سوم شده بودند.
سال ۱۹۹۰ فرشاد پیوس در حالی بعد از قهرمانی در بازیهای آسیایی دوم شد که کیم جو سونگ هافبک میانی کره جنوبی ۸ امتیاز بالاتر از او داشت و جایزه را برد. سال بعد از آن صمد مرفاوی سوم شد و جایزه مرد سال باز هم به کیم جو سونگ رسید. از بدشانسی فوتبال ایران در سال ۱۹۹۲ اهدای این جایزه اصلاً منتفی شد اما سال بعد از آن باز هم مهدی فنونیزاده را در بین سه گزینه نهایی داشتیم. آن سال هم فنونی زاده سوم شد و جایزه به کازو یوشی میورا مهاجم شهیر ژاپنی رسید.
در دوره جدید اهدای این جایزه که از سال ۱۹۹۴ به بعد بوده در سال ۱۹۹۶ که خداداد اول شد، علی دایی دوم شد اما جالب است بدانید سیستم امتیازدهی حدفاصل سالهای ۱۹۹۳ تا ۲۰۰۸ و بعد از آن از ۲۰۱۴ تاکنون وجود نداشته است. در عین حال جالب است بدانید سال ۱۹۹۷ که جایزه مرد سال قاره به هیتوشی ناکاتا رسید خداداد عزیزی و کریم باقری دوم سوم شدند.
اولین پرسپولیسی که مرد سال میشود
علیرضا بیرانوند در صورت بردن این جایزه میتواند یک عنوان ویژه را برای هواداران و باشگاه پرسپولیس به ارمغان بیاورد. شاید شنیده باشید که هواداران پرسپولیس در کلکل تاریخی با هواداران رقیب سنتیشان از بردن جایزه مرد سال آسیا توسط سه پرسپولیسی (دایی، مهدویکیا و کریمی) به عنون یک برتری ویژه یاد میکنند اما دایی، مهدویکیا و کریمی وقتی به این جایزه رسیدند که به ترتیب بازیکن تیمهای هرتابرلین آلمان، هامبورگ آلمان و الاهلی امارات بودند.
جالب اینجاست که فرشاد پیوس و علی کریمی در سالهای ۱۹۹۰ و ۲۰۱۲ وقتی بازیکن پرسپولیس بودند در رده دوم ردهبندی نهایی این جایزه قرار گرفتند و دستشان به این جایزه نرسید. با این حساب چنانچه بیرانوند بهعنوان دروازهبان پرسپولیس به این جایزه برسد یک افتخار ویژه در تاریخ این باشگاه و عنوانی فراموش نشدنی برای هواداران آن ثبت کرده است.