اردبیل یکی از استان‌های شمال غربی کشور و از نظر گردشگری بسیار خاص است چراکه دسترسی به کوه، دشت، جنگل و دریا را با هم دارد و از نظر جاذبههای تاریخی، فرهنگی و طبیعی جزو استان‌های ممتاز کشور است. این استان جاذبههای ویژه برای هر ۴ فصل دارد. اردبیل را می‌توان استان چشمه‌های گرم نامید زیرا در شهرستان‌های سرعین، خلخال، مشگین‌شهر و نیر آن استخرهای آبگرم معدنی وجود دارد.
شروع سفر با جاده رویایی حیران
اگر از مسیر شمال به استان اردبیل بروید، بعد از آستارا به طرف جاده مسحورکننده حیران حرکت می‌کنید تا خاطرات خوب سفر با عبور از جاده رویایی حیران شروع شود. در ابتدای مسیر جنگل بی‌بی‌یانلو محل اقامت و استراحت موقت است که امکانات رفاهی کاملی برای گردشگران دارد. جنگل‌های مرزی ایران و جمهوری آذربایجان در فصل‌های مختلف سال زیبایی حیرت‌انگیزی دارند.
زیبایی جاده جنگلی و حیرت‌انگیز حیران با مجموعه گردشگری کامل می‌شود. وجود تله‌کابین و سورتمه ریلی، زیپ‌لاین، کارتینگ و دیگر امکانات تفریحی در این گردنه زیبا شروعی هیجان‌انگیز برای سفر به استان اردبیل است.
از نظر تغذیه در طول مسیر هیچ مشکلی وجود ندارد و انواع غذاخوری‌ها با منوهای سنتی و به‌روز به فواصل کم موجود است. خوردن آش دوغ به عنوان غذای محلی اردبیل در گردنه حیران لذت خاصی دارد که توصیه می‌کنیم حتما تجربه کنید. اما یادتان باشد از عسل‌‌فروش‌های کنار جاده خرید نکنید که امکان تقلبی بودن عسلشان زیاد است. اسکان نیز در این گردنه در هتل پارلاق یا خانه‌های ویلایی روستاهای گیلده، حیران، ونه‌بین و سیج مقدور است. جمعیت هلال احمر استان اردبیل برای هر گونه خدمات‌دهی در این گردنه مستقر است. در این مسیر تا حدود ۵۵ کیلومتر پمپ بنزین وجود ندارد و اولین پمپ بنزین بعد آستارا در ورودی نمین واقع شده است.
اردبیل؛ شهر طبیعت و تاریخ
نمین حدود ۲۰ کیلومتر با اردبیل فاصله دارد. در مرکز استان مکان‌های تاریخی مانند شیخ جبرائیل کلخوران، جمعه‌مسجد، بقعه شیخ‌صفی و خانه‌های تاریخی مانند خانه تاریخی صادقی وجود دارد که به رستوران تبدیل شده است. حضور در کنار تنها دریاچه طبیعی داخل شهری کشور به نام شورابیل را هرگز فراموش نکنید. مجتمع گردشگری شورابیل دارای بزرگ‌ترین پیست پیاده‌روی کشور به مسافت ۷ کیلومتر دورتادور دریاچه است. ارائه انواع دوچرخه و موتورسیکلت برقی برای لذت بردن به صورت خانوادگی در کنار دریاچه، قطار تفریحی، قایقرانی، اتوبوس دریایی، زیپ‌لاین روی دریاچه و شهربازی از امکانات این مجتمع به شمار می‌روند. چند هتل نیز در کنار این دریاچه مانند هتل کوثر و شورابیل برای اسکان وجود دارد.
رودخانه بالیخلو نیز دیگر جاذبه این شهر است که از وسط شهر عبور می‌کند. حاشیه این رودخانه، پارک ساحلی و خیابان معلم، مکان تفریحی مناسبی برای گردشگران است.
اردبیل را می‌توان شهر کباب نامید چون کبابی‌های زیادی در خیابان‌های آن وجود دارد. خیابان علی‌آباد را می‌توان مرکز کبابی‌های این شهر عنوان کرد و کبابی ارادتی در خیابان عطایی، قربان در چهارراه سعدی و بره سفید در ججین از کبابی‌های با محیط لوکس آن هستند.
تهیه سوغاتی‌هایی مانند عسل، حلوای سیاه، گلیم، قلمزنی و ورنی (بافته خاص منطقه) در جوار بقعه شیخ‌صفی در عالی‌قاپو اردبیل راحت‌تر است.
اقامتگاه بوم‌گردی باجیلار سردابه در ۲۴ کیلومتری شرق اردبیل در روستای سردابه قرار دارد. باجیلار به زبان ترکی به معنای خواهران است. روستای سردابه یکی از جاذبههای گردشگری استان اردبیل است که همه ساله شمار زیادی از گردشگران خارجی و داخلی را به سوی چشمه‌های آبگرم طبیعی و منطقه ییلاقی زیبای خود می‌کشاند.
این اقامتگاه زیبا ۲ اتاق ۴۵ متری دارد و در آن سرویس بهداشتی و حمام به صورت مشترک قابل استفاده است. از ویژگی‌ها و امکات فراهم شده برای مهمانان این اقامتگاه می‌توان به آشپزخانه عمومی، راهنمای گردشگری و پارکینگ اشاره کرد. هزینه اقامت در این اقامتگاه به ازای هر نفر و برای هر شب ۵۰ هزار تومان است. راه‌اندازی پل معلق تمام‌شیشه‌ای در منطقه دربند هیر با فاصله ۲۰ کیلومتری از اردبیل در بهار ۹۸ میتواند روزهای خاطره انگیزتری برای شما رقم بزند.
نمین؛ شهر جاذبه‌ها
بعد از تونل وارد شهرستان نمین می‌شوید که در ابتدای مسیر مسجد و مجتمع بین‌راهی و چند کیلومتر جلوتر پمپ بنزین نیز وجود دارد. نمین شهر گلیم استان اردبیل است و گلیم عنبران آن آوازه جهانی دارد. می‌توانید از این شهر گلیم با کاربردهای مختلف خریداری کنید.
شهرستان نمین در ورودی استان از طرف حیران با مردمان مهمان‌دوست و جاذبه‌ای تاریخی مانند دولمن‌ها (مسکن انسان‌های اولیه) منتظر شماست. در ورودی این شهر تابلویی برای هدایت گردشگران به طرف جنگل بی‌نظیر فندقلو قرار دارد؛ جنگلی که میزبان گردشگران زیادی است. از پل روگذر تا جنگل فندوقلو حدود ۱۰ کیلومتر راه است.
در این مسیر روستاهای سولا و آرپاتپه را می‌بینید که می‌توانید مایحتاج اولیه خود را از آنجا تهیه کنید. در جنگل فندقلو نیز اتاقک‌های چوبی با امکانات رفاهی و تله‌کابین به طرف حیران وجود دارد تا گردشگران از چشم‌انداز حیران و دریای خزر لذت ببرند. کوه سنگر حور و دریاچه سوها در مسیر برگشت از فندقلو زیبایی‌های بکر جنگلی خاص خود را دارد، هر چند مسیر چند کیلومتری آن از روستای سوها تا دریاچه خاکی است.
دشت مغان
دشت مغان نام جلگه‌ای است در شمالی‌ترین قسمت اردبیل. این جلگه زیستگاه انسان‌های نخستین بوده است و تاریخش به دوران نوح و به قوم عاد و ثمود می‌رسد. اگر کمی تاریخ را ورق بزنیم علاوه بر اینها می‌‌توانیم حوادث و وقایع بزرگی را مشاهده کنیم که دشت مغان شاهد آن بوده است. بنابراین طبیعت‌‌گرد باشید یا علاقه‌مند به آثار تاریخی دشت مغان با تعداد زیادی آثار تاریخی و مکان‌های طبیعی میتواند ساعت‌‌ها شما را سرگرم کند و خاطرات ماندگاری را برایتان رقم بزند.
مشگین‌شهر؛ قطب گردشگری استان
شمال استان اردبیل در فصل بهار آب و هوای مناسبی دارد. از میدان وحدت اردبیل به طرف مشگین‌شهر که یکی از قطب‌های گردشگری استان است، حرکت کنید. در خروجی شهر امامزاده صدرالدین به عنوان یکی از جاذبههای مذهبی اردبیل به چشم می‌آید. در اینجا پمپ بنزین نیز وجود دارد. مسافت اردبیل تا مشگین‌شهر حدود ۱۰۰ کیلومتر است. پلیس راه در فاصله ۱۵ کیلومتری اردبیل قرار دارد.
نرسیده به مشگین‌شهر، در روستای پیرازمیان، منطقه باستانی شهریئری واقع شده است که قدمت آن به ۸ هزار سال قبل از میلاد مسیح می‌رسد. بیش از ۲۰۰ پیکره سنگی به شکل انسان در محوطه‌ای که باستان‌شناسان آن را رصدخانه یا معبد دانسته‌اند، جمع شدهاند. این پیکره‌ها دهان جز یک مورد که گمان می‌شود موبد معبد بوده است، دهان ندارند. طریقه چینش آنها نیز با چینش ستارگان خوشه پروین تطابق دارد و دیگر موارد حاکی از اسرار شگفت در این محوطه باستانی است.
از پیرازمیان به طرف جاده اصلی حرکت کنید و مسیر را به سوی مشگین‌شهر در پیش بگیرید. می‌توان گفت در مشگین‌شهر انواع جاذبه‌ها وجود دارد و چند روز برای تجربه آنها وقت لازم است. آبگرم‌های قینرجه، شابیل، وله‌زیر، موئیل و قوتورسویی در جاهای مختلف این شهرستان در دامنه برفی سبلان آرامش جسمی و روحی خاصی به گردشگران می‌دهند. پل معلق مشگین‌شهر نیز به عنوان طولانی‌ترین پل معلق خاورمیانه با امکانات گردشگری و تفریحی مانند زیپ‌لاین از دیگر جاذبههای این شهرستان است.
اکوکمپ عشایری ملک‌سویی (دورنا) در مشگین‌شهر با مساحتی حدود ۵ هکتار در دامنه سبلان و مجاورت آبشار ۸۰۰ متری گورگور و آبگرم ملک‌سویی قرار دارد؛ منطقه‌ای زیبا در ییلاقات ملک‌سویی که در بیشتر فصول سال می‌توان ابرها را زیر پای خود مشاهده کرد. این اقامتگاه با معماری سنتی و عشایری خود محیطی آرامش‌بخش را برای گردشگران فراهم کرده است.
اقامتگاه مذکور با ۸ کلبه کوهستانی با سرویس بهداشتی، حمام اختصاصی و شومینه و ظرفیت پذیرایی از ۵۰ نفر در دامنه سبلان قرار دارد و معماری آن ترکیبی از معماری سنتی و مدرن است که با مصالح بومی و سنگ و با الهام از فرهنگ و تاریخ آذری‌ها و عشایر شاهسون ساخته شده است. هزینه اقامت در این اکوکمپ به ازای هر نفر برای هر شب ۸۵ هزار تومان است. شیروان‌دره‌سی از دره‌های اسرارآمیز ایران است که در حدود ۲۰ کیلومتری جنوب شرقی مشگین‌شهر و نزدیکی لاهرود قرار دارد.
مساحت این دره عمیق و عریض با دیواره‌های صخره‌ای و چشم‌انداز ویژهاش ۷۵ کیلومتر مربع تخمین زده شده است. در این دره سنگ‌ها به صورت تندیس‌هایی دیده می‌شوند که به نظر می‌رسد هرکدام به دست هنرمندی باذوق تراشیده شدهاند. این پارک طبیعی به عنوان دومین ژئوپارک خاورمیانه مراحل ثبت خود را در سازمان یونسکو سپری می‌کند. اگر به مشگین‌شهر سفر کردید، دیدن زیبایی‌های این دره را از دست ندهید. روستای قصابه در نزدیکی مشگین‌شهر محل کبابی‌های کنار جاده با کیفیت بسیار عالی است که تجربه کردن طعم کباب‌های آن توصیه می‌شود.
به سوی شهرهای مرزی شمال استان
مشگین‌شهر را با خاطرات به یادماندنی و جاذبههای گردشگری ویژهاش به طرف دشت مغان در شمال استان و شهرهای مرزی پارس‌آباد و بیله‌سوار ترک کنید. جاذبههای گردشگری حاشیه رود ارس در پارس‌آباد، گمرک بیله‌سوار و بازار مرزی این گمرک از جاذبههای این شهرهاست. بروید تا به روستاهای گردشگری بخش موران با خانه بوم‌گردی روستای شوون برسید که از جمله جاذبههای شهرهای شمالی استان است. اگر به گردشگری روستایی علاقه دارید، زیبایی‌های روستاهای موران را ببینید.
روستای سرسبز شوون به دلیل موقعیت جغرافیایی این منطقه از کشورمان ۲ بهار دارد. به عبارت بهتر، پاییز آن همانند بهار سرسبز و دیدنی است. روستای شوون – علاوه بر آب و هوای معتدل – به علت وجود رشته‌کوه‌های زیبا و سواحل سرسبز، رودخانه‌های دائمی چون قاراسو، ساری‌قمیش و… هر سال گردشگران ایرانی و خارجی زیادی را به سوی خود جذب می‌کند. هزینه هر اتاق اقامتگاه بوم‌گردی این روستا ۱۲۶ هزار تومان است.
سرعین گردشگاهی برای تمام فصول
به سوی اردبیل که حرکت می‌کنید، بعد از حدود یک ساعت می‌توانید برای اقامت و استراحت در سرعین توقف کنید. روستای ویلادره با فرآورده‌ها و غذاهای روستایی پذیرای گردشگران است. لازم به ذکر است که بیشتر مراکز اقامتی استان اردبیل – که رتبه دوم کشور را از این نظر دارد – در شهر سرعین واقع شدهاند و از این نظر دغدغه‌ای برای گردشگران وجود ندارد.
۱۲ چشمه آبگرم مدرن در سرعین وجود دارد که با خواص درمانی مختلف گردشگران داخلی و خارجی را به سفرهای مکرر به این شهر مجاب می‌کنند. پیست اسکی آلوارس و روستای تاریخی و زیرزمینی کنزق از جمله جاذبههای سرعین هستند. سرعین شهری توریستی است و تعداد بسیاری اقامتگاه و هتل در آن وجود دارد که هر کسی با توجه به امکانات و شرایط مالی خود میتواند اقامتگاه مورد نظرش را رزرو کند.
مسیر پیشنهادی خروج از استان
بعد از سرعین برای شما ۲ پیشنهاد داریم. گزینه اول این است که به سمت اردبیل و جنوب استان بروید و جاذبههای شهرهای خلخال و کوثر را تجربه کنید.
مجتمع اندبیل خلخال، روستاهای بخش شاهرود با مردمان تات‌زبانش که زبانی بازمانده از ایران باستان است و فرهنگی اصیل دارند، روستاهای گردشگری بخش خورش‌رستم مانند روستای پلکانی کزج و امکانات بوم‌گردی آن و روستای خمس با هتل بین‌المللی‌اش از جاذبههای خلخال به شمار می‌روند.
شما می‌توانید در اقامتگاه بوم‌گردی روستای کزج خلخال اقامت کنید که اولین اقامتگاه بوم‌گردی دایر شده در استان اردبیل است. این اقامتگاه ۱۱ واحد مسکونی دارد که بعضی از آنها به صورت دربست در اختیار مسافران قرار می‌گیرند. گردشگران با سفر به روستای زیبا و سرسبز کزج می‌توانند با آداب و رسوم و فرهنگ مردم و صنایع دستی آن آشنا شوند و همچنین از مناطق دیدنی اطراف آن بازدید کنند. توچجه داشته باشید که به دلیل پلکانی بودن این روستا، امکان ورود اتوبوس به آن و خودرو تا درب خانه‌های بومی امکان‌پذیر نیست. هزینه اقامت در اقامتگاه کزج به ازای هر نفر و برای هر شب ۷۵ هزار تومان است.
در ادامه سفر، با ورود به جاده اسالم و پونل می‌توان به ماسوله گیلان و شهرهای شمالی رسید یا با ورود به دربند مشکول کوثر که ژئوپارک است و با گذشتن از پل معلق پیرتقی در کنار جاده سرچم و حاشیه رود قزل‌اوزن به سوی زنجان رفت.
اما گزینه دیگر خروج از سرعین، رفتن به سمت نیر است که با دیدن بولاغلار و پل تاریخی قرمیزی‌کورپی می‌توان به طرف سراب به عنوان شهر ورودی آذربایجان شرقی رفت.
عبوری هیجان انگیز از پل معلق
در متن گزارش شما را به دیدن پل معلق مشگین‌شهر دعوت کردیم. بد نیست درباره این پل بیشتر بدانید. این پل معلق روی رودخانه خیاوچایی و در پارک جنگلی مشگین‌شهر قرار گرفته است. عبور از روی این پل میتواند به فراموش‌نشدنی‌ترین هیجان زندگی‌تان تبدیل شود. این پل ۲ متر عرض و با توجه به تعداد روزهای سال ۳۶۵ متر طول دارد و به عنوان طولانی‌ترین پل معلق خاورمیانه شناخته می‌شود. ساخت آن در ارتفاع ۸۰ متری موجب شده است به گذرگاهی سرشار از هیجان بدل شود و طرفداران بسیاری از سنین مختلف پیدا کند.
پل معلق مشگین‌شهر نخستین پل معلق تفریحی ایران به شمار می‌رود و ایده ساخت آن را مهندس گنجعلی‌بیگ مطرح کرده است. او با توجه به زیبایی چشم‌نواز دره سرسبز این منطقه و با الهام از پل کاپیلانوی ونکوور کانادا اقدام به طراحی این پل کرد و چنین شاهکاری را به وجود آورد. البته باید بدانید همه هیجان پل مشگین‌شهر در عبور از آن و گذر از قسمت شیشه‌ای پل خلاصه نمی‌شود. کمی آن طرف‌تر از پل، تفریحی هیجان‌انگیز به نام زیپ‌لاین فراهم شده است تا بازدیدکنندگان لذت بیشتری را در این سفر تجربه کنند.
