آنچه از ترکیب فیلم های امسال برمی آید، تمایلی آشکار به جلوگیری از ورود فیلم هایی است که مضمون و درونمایه تلخ، ملتهب و تکان دهنده ای دارند.
قرار دادن نام فیلم «عنکبوت» ابراهیم ایرج زاد در اولویت آخر بخش فیلم های رزرو، یکی از مصادیق بارز تسری این خط مشی در فجر امسال است. فیلمی که گویا قصه آن درباره سعید حنایی، یکی از قاتلان زنجیره‌ای دهه هفتاد ایران است که در شهر مشهد چند زن خیابانی را به قتل رساند و در این فیلم محسن تنابنده نقش او را بازی می کند. فیلمی که در صدور پروانه ساخت آن نیز اما و اگرهایی وجود داشت، ولی در نهایت مدیران سینمایی با تعدیل و حذف بخشهایی به ساختش رضایت دادند. کارگردانش این فیلم را اثری «آسیب شناسانه» و «در نقد نگاه تند» توصیف کرده است. کارگردانی که در دوره ۳۵ فیلم فجر، «تابستان داغ» او به طرز عجیبی در ۱۲ رشته نامزد شد، اما تنها در دو رشته فنی جایزه گرفت تا حتی همین میزان توجه متولیان فجر به آن، با انتقاد از ناروشن بودن التفات ویژه مسئولان جشنواره به فیلمی چنین تلخ به حاشیه کشیده شود.
فیلم «زنبورکارگر» افشین صادقی، دیگر فیلم مدعی و ملتهب امسال در حالی به بخش فیلم های رزروی رانده شده، که طبق شنیده ها جدا از فیلمنامه تکان دهنده اش نوشته سعید نعمت الله که نقدهای اجتماعی تندی در بطن خود دارد، از حیث بازیها و کارگردانی می تواند رقیبی مهم برای سایر آثار باشد. ضمن اینکه نباید فراموش کرد افشین صادقی کارگردانی هنجارشکن، صریح و البته بی ادعاست که فیلم «مقلد شیطان» او تا مدتها اجازه اکران نگرفته بود. نکته ای که شاید مسئولان فجر را در پذیرش فیلم جدید او به واهمه و تردید کشانده!
بخش فیلمهای رزروی، «پسرکشی» محمدهادی کریمی را نیز ظاهراً با دلایل مشابهی در خود جا داده است. یک درام خانوادگی که همچنان می تواند محملی برای طرح دغدغه های مهم اجتماعی، آن هم از جنسی کنشگرا باشد که چندان مورد نظر مدیران فجر نیست!
در زمینه فیلم های حذف شده هم بی شک غیبت یا کنار گذاشتن فیلم هایی همچون «آشغالهای دوست داشتنی اصل» محسن امیریوسفی، «دست انداز» کمال تبریزی، «مجبوریم» رضا درمیشیان، «قاتل و وحشی» حمید نعمت‌الله و … از داغی جشنواره امسال خواهد کاست(گرچه درباره فیلم نعمت الله صحبت از مشکلات حقوقی پیش کشیده شده).
با این حال اگر کناره گیری سینماگر مطرحی مثل داریوش مهرجویی را نیز از جشنواره امسال طبیعی تلقی کنیم، شاید حضور فیلمسازانی سرشناس از جمله مسعود کیمیایی، مجید مجیدی و ابراهیم حاتمی کیا، فراغ از کیفیت فیلمهایشان و سطح آثار سالهای اخیر آنان، بتواند قدری به حفظ وجهه فجر ۳۸ کمک کند.
البته با این حال ۲۲ فیلم قطعی شده برای شرکت در بخش سودای سیمرغ، هنوز در معرض تماشا و قضاوت کامل قرار نگرفته اند و شاید از بین همین آثار هم بتوان پدیده یا پدیده هایی یافت و با تکیه بر آنها، چشم بر کمبودها و خلاءها بست.
