استفاده از تکنولوژی کمک داور ویدئویی(VAR) در فوتبال رسما از ابتدای فصل گذشته آغاز شد و در لیگ برتر و همچنین لیگ قهرمانان از این شیوه برای کم کردن اشتباهات داوری و کمک به داوران استفاده شد. این تکنولوژی اگر چه ایرادات فراوانی دارد و بارها نسبت به تصمیمات آن اعتراض شده، اما بارها باعث شده تا تیمها از اشتباهات داوران ضرر نکرده و تا حد زیادی در حق تیمها اجحاف نشود.
حالا در بسیاری از لیگهای معتبر اروپایی و تورنمنتهای مهم از این تکنولوژی استفاده میشود اما در آسیا هنوز این سیستم خیلی فراگیر نشده و حتی در مهمترین رقابتهای این قاره یعنی لیگ قهرمانان آسیا نیز قرار است در صورت تصویب نهایی در مرحله حذفی از آن استفاده شود. اتفاقاتی که در همین دو هفته سپری شده از فصل جدید این مسابقات در مورد داوریها رخ داده نشان میدهد که AFC باید هر چه زودتر فکری برای استفاده از این تکنولوژی در تمام دیدارهای خود داشته باشد تا اشتباهات داورانش به حداقل برسد.
بلاتکلیفی AFC
در جریان دیدار دوشنبه تیمهای استقلال و الاهلی عربستان در مرحله گروهی لیگ قهرمانان آسیا داور کرهای این دیدار اشتباهات عجیبی داشت که اوج آن در جریان گل دوم استقلال بود که به زیبایی توسط ارسلان مطهری به ثمر رسید اما کمک داور با این بهانه که دانشگر دید دروازهبان حریف را مسدود کرده بوده، اعلام آفساید کرد و داور هم این نظر را تایید کرد. دو پنالتی اشتباه برای دو تیم و البته یک صحنه مشکوک به پنالتی برای استقلال دیگر اشتباهات این داور کرهای بود که درنهایت شکست آبیها در این دیدار حساس را رقم زد.
در فوتبال آسیا لیگهای استرالیا، چین، لیگ یک و حتی لیگ دو کرهجنوبی، قطر، عربستان، تایلند و امارات از سیستم VAR استفاده میکنند و از بین تمام کشورهایی که در رقابتهای این فصل لیگ قهرمانان و در مرحله گروهی حضور دارند تنها کشورهای ایران، ازبکستان، ژاپن و عراق از این تکنولوژی در لیگهای خود استفاده نمیکنند. در ابتدای فصل گفته میشد که کمیته برگزاری مسابقات با استفاده از این تکنولوژی مخالفت کرده و تنها قرار است در فینال از VAR استفاده شود.
با این حال به تازگی کمیته داوران AFC در نامهای درخواست داده تا از VAR در مراحل یکچهارم نهایی و نیمه نهایی نیز استفاده شود تا اشتباهات داوران کمتر شده و باشگاهها کمتر دچار ضرر شوند. در شرایط کنونی به نظر نمیرسد استفاده از VAR پروسه پیچیدهای در فوتبال آسیا داشته باشد و کنفدراسیون فوتبال آسیا میتواند با کمی سختگیری بیشتر و تصویب قوانین لازمالاجرا در این زمینه حداقل خود را به فوتبال اروپا و آمریکای جنوبی نزدیکتر کند.
تاثیر در لیگ قهرمانان
این اتفاقات در حالی است که یوفا حتی در مراحل پلیآف لیگ قهرمانان نیز این تکنولوژی را به کار بسته و در روزهای اخیر نیز تایید کرد که از ابتدای مراحل حذفی لیگ اروپا که از فردا شب آغاز میشود، VAR در مسابقات استفاده خواهد شد. روبرتو روزتی، رئیس کمیته داوران یوفا درباره تاثیر استفاده از کمک داوران ویدئویی در رقابتهای این فصل لیگ قهرمانان میگوید: «از تاثیری که این تکنولوژی در رقابتهای لیگ قهرمانان داشته بسیار خوشحالیم. در ۱۰۸ دیداری که تاکنون در این تورنمنت برگزار شده، ۲۷تصمیم داوران از سوی VAR عوض شده که میانگین هر چهار مسابقه یک تغییر است.
این اتفاق نشان از قدرت داوران ما دارد. بیشتر تلاش ما این بود که زمان توقف بازی برای بررسی صحنههای مشکوک را کاهش دهیم که در این فصل متوسط این زمان به یک دقیقه و۳۰ ثانیه رسیده و نسبت به فصل گذشته ۱۵ ثانیه کاهش داشتهایم.» یکی از ایرادهایی که به این تکنولوژی گرفته میشود، وقفه زیادی است که در بازی ایجاد میکند و باعث از بین رفتن هیجان مسابقات و کم شدن جذابیت بازیها میشود.
از دیگر مشکلاتی که این تکنولوژی ایجاد کرده در زمان اعلام آفساید است که در بعضی لیگها و بهخصوص لیگ برتر انگلیس بسیار دقیق و میلیمتری بررسی میشود و اعتراض کارشناسان داوری را به دنبال داشته است. یوفا اعلام کرده از VAR در دیدارهای پلیآف جام ملتهای اروپا نیز استفاده میشود و در ادامه نیز در یورو ۲۰۲۰، انتخابی جامجهانی ۲۰۲۲ در منطقه اروپا و همچنین فینال لیگ قهرمانان بانوان قاره و یورو ۲۰۲۱ زنان به کار گرفته میشود.