شاید برای بیشتر مردم جهان کرونا نام تازه و ناشناخته‌ای باشد؛ شبیه موجودی که از سیاره‌ای دیگر به زمین هجوم آورده تا انسان را نابود کند. اما واقعیت این است که کرونا‌ها ویروس‌های جدیدی نیستند. فقط این روز‌ها آنقدر به زندگی انسان نفوذ کرده‌اند که بدجوری سر زبان‌ها افتاده‌اند. در واقع کرونا‌ها انواعی از ویروس‌ها هستند که غالبا سیستم تنفسی پرندگان و پستانداران از جمله انسان را تحت تاثیر قرار می‌دهند. دکتر‌ها این ویروس‌ها را با سرماخوردگی رایج، برونشیت‌ها، ذات‌الریه و سارس مرتبط می‌دانند که همچنین می‌تواند روده و اندام‌های داخلی را درگیر کند.
این ویروس‌ها معمولا بیشتر از اینکه مسبب بیماری‌های جدی باشند معمولا سرماخوردگی‌های ساده را منجر می‌شوند. هرچند که در پشت پرده بسیاری از بیماری‌های همه گیر کرونایی نهفته است!
بیش از ۷۰ سال پیش دانشمندان دریافتند که این ویروس می‌تواند موش‌های خانگی، موش‌های صحرایی، سگ‌ها، گربه‌ها، بوقلمون‌ها، اسب‌ها، خوک‌ها و گاو‌ها را درگیر عفونت کند که گاهی این حیوانات می‌توانند این ویروس را به انسان هم منتقل کنند. در این مقاله انواع متفاوت ویروس کرونای انسانی، علائم آن و طریقه شیوع آن بین انسان‌ها بررسی شده است.
کرونای انسانی چیست؟
دانشمندان نخستین شواهد از کرونای انسانی را در دهه ۱۹۶۰ میلادی در بینی بیماران سرماخورده یافتند. در واقع بخش عمده‌ای از سرماخوردگی‌های رایج به دلیل دو نوع از کرونای انسانی است: OC۴۳ و ۲۲۹E. نام این ویروس بخاطر شباهت ظاهری آن با تاج از کلمه کراون (crown) گرفته شده است.
در بین جوامع انسانی عفونت به این ویروس اغلب در طول زمستان و اوایل بهار اتفاق می‌افتد. افراد به طور معمول پس از ابتلا به این سرماخوردگی، حدود ۴ ماه بعد ممکن است به بیماری با همان علائم مبتلا شوند که دلیلش آن است که آنتی‌بادی کرونا خیلی طولانی در بدن باقی نمی‌ماند. علاوه بر این آنتی‌بادی یک نوع از کرونا‌ها ممکن است در برابر دیگری بی‌اثر باشد.
نشانه‌های ابتلا به این ویروس از فردی به فرد دیگر متفاوت است تا حدی که در برخی ممکن است مرگبار باشد! اما در کل شامل عطسه، آبریزش بینی، خستگی، سرفه، تب، گلو درد و تنگی نفس مزمن می‌شود که شباهت زیادی با ابتلا به بسیاری ویروس‌های دیگر دارد و همین تشخیص را سخت می‌کند. تشخیص ویروس می‌تواند از طریق نمونه بزاق یا خون انجام شود.
کرونای انسانی بسته به میزان مسری بودن آن و شدت علائمی که ایجاد می‌کند انواع مختلفی دارد که دو نوع خطرناک‌تر آن مرس و سارس هستند.
راه‌های انتقال کرونا میان انسان‌ها
در خصوص روش‌های انتقال تحقیقات کمی صورت گرفته، ولی آنچه مسلم است انتقال از طریق مایعات سیستم تنفسی از جمله بزاق است. به طور کلی ویروس کرونا از این راه‌ها می‌تواند منتقل شود:
- سرفه و عطسه بدون پوشاندن دهان که می‌تواند قطرات بزاق را در هوا پراکنده کند.
- دست دادن و تماس فیزیکی با فرد مبتلا و تماس دست با بینی، چشم‌ها یا دهان.
- لمس اشیا و یا سطوح آلوده به ویروس و سپس تماس دست با بینی، چشم‌ها یا دهان.
برخی از کرونا‌های حیوانی ممکن است از طریق تماس با مدفوع آن حیوان منتقل شوند. با این حال هنوز قطعی نیست که این نوع از کرونا‌های حیوانی به کرونای انسانی منجر می‌شود یا خیر.
تقریبا تمام افراد در طول زندگی شان بار‌ها یکی از انواع کرونا را تجربه می‌کنند، چون کرونا‌ها به شدت مسری هستند. برای جلوگیری از انتقال آنها، بهتر است افراد بیمار تا زمانی که نشانه‌های فعال دارند، در منزل استراحت کنند و همچنین از تماس نزدیک با سایرین خودداری کنند.
پوشاندن دهان و بینی در هنگام سرفه یا عطسه، کمک زیادی در پیشگیری از سرایت می‌کند. البته نکته‌ای که بسیار مهم است این است که دستمال مصرف شده را حتما دور بیاندازید و در محیط باز رها نکنید. با همه این‌ها تا قبل از شناسایی و شیوع نوع جدید کرونا معروف به کووید ۱۹ که منجر به بیماری تنفسی می‌شود و از شهر ووهان چین آغاز شد، ویروس کرونا خیلی هم چیز خطرناکی به نظر نمی‌رسید.
از آنجا که نخستین افراد مبتلا به این ویروس به نوعی با حیوانات در ارتباط بودند تقریبا قطعی است که ویروس از حیوان به انسان منتقل شده است، مبتلایان بعدی تماسی با حیوانات نداشتند پس مشخصا خود انسان‌ها ناقل ویروس به یکدیگر شدند. البته همه این اطلاعات هنوز نیاز به کامل شدن دارند.
مراتب ابتلا به کووید ۱۹
بیش از ۸۰ درصد نوع ملایم را تجربه می‌کنند که بیمار می‌تواند بهبود کامل پیدا کند. حدود ۱۴ درصد به نوع شدیدتری مبتلا می‌شوند که منجر به تنگی نفس و درگیری شدید ریه‌ها می‌شود. در حدود ۵ درصد مبتلا‌ها بیماری مزمن می‌شود که علاوه بر سیستم تنفسی ارگان‌های دیگری را هم درگیر می‌کند. در حدود ۲ درصد افراد هم بیماری مرگبار خواهد بود.
البته فاکتور سن در شدت و ضعف بیماری بسیار موثر است. به گفته سازمان بهداشت جهانی کودکان کمی به کووید ۱۹ مبتلا می‌شوند که دلایل آن همچنان در حال بررسی است. ممکن است بین دو تا چهارده روز از ورود عفونت به بدن بگذرد و بعد نشانه‌ها بروز کنند. هنوز هیچ واکسنی برای کوید ۱۹ موجود نیست. هرچند که دانشمندان در حال حاضر در تلاش برای تولید آن هستند.
