هیچ سفر و گردشی بدون تجربه غذاهای اصیل و محلی آن منطقه کامل نیست؛ قشم و بندرعباس هم از واقعیت مجزا نیست.
وقت سفر به هرمز هزار رنگ یا قشم پر از ماجرا یا بندرعباس با مردم خونگرمش، سعی میکنیم با تجربه نقش حنا و پوشیدن لباس محلی و … به فرهنگ آن‌ها بیشتر نزدیک شویم، اما هیچ چیز به اندازه چشیدن طعم خوشمزه غذاهای هرمزگان ما را به این فرهنگ نزدیک نمی کند، غذا‌هایی گرم و تند و تیز و پر از عطر.
۱. گبولی گوشت
گبولی گوشت یکی از غذای معروف هرمزگانی و پر از ادویه‌های خاص و خوش عطری است که بویشان تا هفت کوچه آن طرفتر می پیچد. گوشت پخته و تف داده شده، سیب زمینی سرخ شده، نخود پخته، پیاز داغ و پلویی که با آب گوشت و انواع ادویه مثل هل؛ میخک، لیمو عمانی، ادویه‌های مخصوص جنوبی و فلفل پخته شده؛ مواد تشکیل دهنده گبولی خوشمزه ما هستند. بعضیها این غذا را با مرغ می پزند و بعضیها کشمش هم به آن اضافه می کنند.
۲. کلمبا
کلمبا یکی از غذاهای معروف قشم است؛ بزرگترین جزیره خلیج فارس که قوت غالب اهالی اش ماهیست. این غذای خوشمزه و چرب و نرم هم، با ماهی پخته می شود. ماده اولیه دیگر کلمبا، گندم پرک شده است. بعد از پختن گندم، ماهی پخته شده که تیغ هایش را گرفته اند هم به آن اضافه می شود. سبزی‌های مخصوص هم طعم و عطر خیلی خوبی به این غذا می دهند. اما شاید نکته اصلی خوشمزگی کلمبا در این باشد که باید حتما مواد در روغن حیوانی (جونون. پخته شوند.
۳. زیبون
زیبون خوشمزه و پرطرفدار هم از جزیره قشم می آید. اگر خیلی اهل ریسک کردن نیستید، می توانید با خیال راحت این غذا را سفارش بدهید. زیبون که با ماهی‌های مختلف آماده می شود، با اکثر ذائقه‌ها سازگار است. این غذا شبیه استامبولی خودمان است، با این فرق که ماهی سرخ شده و سیب زمینی سرخ کرده هم دارد. بعد هم با برنج و گوجه فرنگی و پیاز، روی نان محلی دم می کشد. البته از تاثیر عطر عجیب ادویه‌های جنوبی هم نباید غافل شد.
۴. هواری
هواری هم مثل بقیه غذاهای جزیره قشم، با ماهی درست می شود و برای آن‌هایی که عاشق ادویه و سبزی‌های جنوبی و البته طعم تند و تیز هستند، یک انتخاب عالی به شمار می رود. سبزی، ماهی نمک سود شده و ادویه های سرخ شده در روغن، با اب و برنج پخته می شوند و دم می کشند. تعجب نکنید اگر رنگ هواری به زرد میزند، چون ادویه مهم این غذا، زردچوبه است. خیلی‌ها هم به جای ماهی از میگو استفاده می کنند.
۵. عنکاس خشک شده
عنکاس همان ماهی مرکب است که به خاطر خوشمزگی و لذیذ بودنش، حسابی بین اهالی قشم و هرمزگان محبوب است. عنکاس خشک شده غذای نسبتا پر زحمتی است که قشمی ها در فصل تابستان مصرفش می کنند. بعد از اینکه گوشت عنکاس را تکه تکه بریدند؛ در حدود ده روز جلوی آفتاب قرارش می دهند تا خشک شود. بعد این گوشت‌های خشک شده را کباب می کنند و بعد از کمی کوبیدن، سر سفره می آورند. عنکاس را باید با لیمو و خارک خرما بخورید تا بفهمید چرا انقدر بین اهالی جنوب محبوب است.
۶. سوراغ غذایی با خاک سرخ جزیره هرمز
نوبت به غذاهای لذیذ و خاص جزیره هرمز رسید. غذاهای این ناحیه هم مثل رنگ خاکش سرخ است. البته عجیب نیست، چرا که خاک سرخ هرمز، ماده تشکیل دهنده بسیاری از غذاهای بومی این جزیره است. سوراغ که با ماهی ساردین، گلک (خاک سرخ. و لیمو و نارنج آماده می شود، بسیار خوش طعم و البته پر زحمت است. ماهی باید ده روز در آبی که از خیس خوردن گلک تهیه می شود بماند و با لیمو و نارنج هم مزه دار شود تا طعم فوقالعاده‌ای پیدا کند که هیچ کجا شبیهش را نچشیده اید!
۷. نان تمشی
نان تمشی را در مناطق مختلف هرمزگان با پنیر و تخم مرغ آماده می کنند و اگر به این مناطق سفر کرده باشید، احتمالا از آن خورده اید. اما در جزیره هرمز، تمشی با روش متفاوتی تهیه می شود. در تهیه تمشی هرمزی ها، باز هم از گلک استفاده می شود. آب سرخ بعد از ته نشین شدن گلک؛ ماده اصلی تهیه این نان است که هم رنگ و هم مزه بهتری به آن می دهد. تمشی بیشتر با مهیاوه خورده می‌شود و یک وعده کامل است.
۸. مهیاوه
مهیاوه در اصل ماهی آماده شده به شکل نوعی سس مخصوص است که بسیار خوشمزه و لذیذ از کار درمی آید. برای مهیاوه باید حتما از یک نوع ماهی ریز به نام موتو، متو یا حشینه (مومغ، ساردین) استفاده شود. بعضی شهر‌ها این ماهی را با شن و ماسه خشک می کنند؛ اما روش مرسوم تر این است که ماهی تمیز شده؛ خشک و پودر شود و با نمک زیاد مدتی در خمره بماند. بعد انواع و اقسام ادویه‌های تند و تیز را به آن اضافه میکنیم تا معجون لذیذ و خوش عطر آماده شود. این غذای بسیار مقوی، روی تمشی ریخته و خورده می شود.
۹. برنج دیشو
برنج دیشو، یکی از راحت‌ترین و خوشمزه ترین غذاهای قشم است. البته برنج دیشو را تنها نمی خورند و حتما کنارش ماهی برشته شده هم هست. این غذا با برنج و شیره خرما تهیه می شود؛ به همین راحتی! شیره خرمای اصل که در قشم فراوان است، باعث می شود بعد از خوردن ماهی به اصطلاح سردیتان نشود.
۱۰. کوفته مومغ
بعد از دیدن ظاهر کوفته مومغ ممکن است فکر کنید که بیشتر از کوفته، به کوکو یا کتلت شباهت دارد. بعد از پختن و از تیغ گرفتن گوشت ماهی مومغ یا همان ساردین مورد علاقه جنوبی ها؛ با ادویه فراوان؛ سبزی محلی؛ تخم مرغ و سیب زمینی ابپز مخلوط می شود و در روغن سرخ می شود. بدون اغراق می توان گفت که کوفته مومغ را هیچ کس نیست که دوست نداشته باشد.
۱۱. کاتوغ
کاتوغ در اصل نام یک نوع خورش جنوبی است که در قشم زیاد تهیه می شود. محبوبترین و شاید خوشمزه‌ترین کاتوغ؛ کاتوغ ماهی است. اول پیاز و سبزی و گوجه فرنگی را به همراه فوت کوزه گری، یعنی ادویه‌های خاص جنوبی تفت می دهیم. بعد هم ماهی های خرد شده به آن اضافه می شوند و با کمی پختن در آب؛ آماده خوردن می شود.
پیشنهاد ویژه در تست غذاهای بندرعباس، جزیره قشم و هرمز:
- اگر هوس خوردن عنکاس در قشم به سرتان زد؛ هیچ کجا مثل رستوران خاله در نزدیکی قلعه پرتغالی‌ها به دادتان نمی رسد. غذاهای بسیار عالی با قیمت باور نکردنی؛ مخصوصا عنکاس معروفش. البته فقط شب‌ها می توانید به این رستوران مراجعه کنید.
- یکی از نوشیدنی‌هایی که باید در قشم امتحان کنید؛ آب زیتون است! البته در اصل این یک نوع آبمیوه است که به این اسم معروف شده.
- ادویه‌های جنوب که با هندی‌ها هم مشترک هستند را از دست ندهید. از گرم ماسالا تا ادویه پلویی؛ هرچه می توانید بخرید و با خودتان بیاورید تا عطر غذاهایتان چندین برابر شود.
