جایگاه اخلاق در رفتار هنرمندان سینما کجاست؟

هنرهایی مثل خوشنویسی، موسیقی و نمایش فرصت‌هایی هستند که انسان از طریق آن می‌تواند پیام‌هایی را دریافت کند. تفاوت هنرمند با سایر انسان‌ها در این است که می‌تواند با دیدن فضاهایی مثل آسمان، دریا، حیات وحش و حتی افتادن یک برگ درک خود را طوری با زبان هنر انتقال دهد که سبب ماندگاری آن شود.
سینما ترکیبی از سایر هنرهاست که تکنولوژی و صنعت هم به آن اضافه شده و فضا را برای انتقال مفاهیم فراهم می‌کند و هنگامی که یک بازیگر در نقش‌های مختلف حضور می‌یابد، در نزد مردم هم به شهرت و محبوبیت می‌رسد.

در حوزه‌های اخلاق و عرفان هشدارهای زیادی داده شده که هر کس به مرز شهرت می‌رسد، ممکن است این شهرت برای او و جامعه آفت‌هایی را به همراه داشته باشد که اگر فرد مراقبت نکند آزار دهنده است. ممکن است یک ورزشکار، سیاستمدار و یا بازیگر سینما به شهرت برسد که در این شرایط دیگر او آدم قبل از شهرت نیست و باید نسبت به رفتارهای خود مراقبت‌های بیشتری کند و اگر رفتار بدی از او سر زند، جامعه هم باید نسبت به این رفتارها واکنش نشان دهد و جلوی برخی از هنجار شکنی‌ها را بگیرد.

رفتار آن خانم در جایگاه یک هنرمند که شناخته شده است و بخشی از جامعه او را دنبال می‌کنند، نشان داد که هنرمندان باید مراقبت بیشتری بر رفتارهای خود داشته باشند. این رفتار حاوی نوعی خود بزرگ بینی نسبت به اقشار زحمتکش جامعه است. در گذشته سقف زورخانه‌ها را کوتاه می‌ساختند تا وقتی یک پهلوان وارد زورخانه می‌شود، ابتدا سر خود را خم کند و هنگامی هم که وارد گود می‌شد، مرشد سخن خود را با یاعلی آغاز می‌کرد، چرا که استمداد از حضرت علی(ع) نماد دوری از خودبرتر بینی در برابر ضعیفان بود و یا علی می‌گفتند تا آن پهلوان یادش باشد که به زور بازویش مغرور نشود و هر چقدر هم که زور و بازو دارد در برابر ضعیفان افتاده باشد و این به عرصه بازیگری هم ورود پیدا کرد و بازیگران پیش از ورود به صحنه تئاتر به خاک آن بوسه می‌زدند.

رفتارهای ناشایست چهره‌های هنری بر فرهنگ عمومی جامعه تاثیر می‌گذارد. این نوع رفتارها باید از سوی رسانه ها مورد نقد و بررسی قرار بگیرد.  چاره پیشگیری از این گونه رفتارها در میان هنرمندان، فراهم کردن فضای نقد است. اگر افراد مشهور نقد شوند، صیقل می‌یابند و امکان سرزدن چنین رفتارهایی از سوی آن‌ها کاهش می‌یابد، اما وقتی نقد نباشد تا رفتارهای او را به چالش بکشد، او فکر می‌کند که کارش درست است.
افتادگی آموز اگر طالب فیضی  /    هرگز نخورد آب زمینی که بلند است

* رئیس کمیسیون فرهنگی و هنری شورای شهر تهران