رقابت بر سر یافتن واکسن یا دارویی برای درمان و پیشگیری ابتلا به ویروس جدید کرونا ادامه داد. کدام شرکتهای دارویی و فعال در حوزه بیوتکنولوژی در این زمینه پیشتازند و دستاوردها چیست؟
پزشکان بیمارستانی در شهر مونیخ آلمان، بیماریِ یک مرد ۴۲ ساله را که با تب ۴۰ درجه، سرفههای شدید و درد در قفسه سینه به بیمارستان رفته بود، کرونا تشخیص دادند و تصمیم گرفتند او را با داروی ابولا به نام «رمدسیویر» درمان کنند. تلاشی موفقیتآمیز. سرفه و تب پس از هفت روز از بین رفت و بیمار توانست بیمارستان را ترک کند.
نجاتبخشی به نام «رمدسیویر»؟
در حال حاضر امیدهای زیادی به گیلیاد، شرکت داروسازی و بیوتکنولوژی آمریکایی، تولیدکننده این دارو علیه کووید ۱۹ بسته شده است. بیمارستان «شوابیگ» در مونیخ مدعی است که این دارو در مورد نیمی از بیمارانی که در این بیمارستان تحت درمان قرار گرفتهاند، موفقیتآمیز بوده است. به گفته کلمنس ونتنر، پزشک این بیمارستان، به نظر میرسد که بیمارانی را که حالشان وخیم است، پس از استفاده از این دارو میتوان زودتر از دستگاههای کمک تنفسی جدا کرد.
این بیمارستان در مونیخ به همراه بیمارستان دانشگاه هامبورگ و دوسلدورف در تحقیقاتی بینالمللی در مورد داروی «رمدسیویر» بر روی ۱۰۰۰ بیمار شرکت دارد. به گفته دکتر ونتنر، اگر این تحقیقات موفقیتآمیز باشند، امکان آمدن دارو تا پایان سال ۲۰۲۰ به بازار وجود دارد.
اما گزارشها در مورد نتایج موفقیتآمیز این دارو در مبارزه با کرونا به آلمان خلاصه نمیشود. در بیمارستانی در شیکاگو نیز از «رمدسیویر» برای درمان بیماران بدحال مبتلا به ویروس جدید کرونا استفاده شده است. کاربرد این دارو به کاهش سریع تب و رفع نشانههای بیماری ریوی منجر شده، به گونهای که همه بیماران در کمتر از یک هفته قادر بودند بیمارستان را ترک کنند.
اما یک هفته پس از این گزارشهای امیدبخش، خبری منتشر شد در مورد نتایج درمان و تحقیقات با این دارو در چین که در آن ادعا شده بود، این دارو در درمان کرونا موفقیتآمیز نبوده است. شرکت گیلیاد، اما با رد این گمانهزنیها اعلام کرد، این تحقیقات زودتر از موعد قطع شدهاند و نمیتوان از آنها به نتیجه معنادار و قابل تعمیمی رسید.
علیه کرونا با داروهای مالاریا، ایدز، ابولا و …
تمامی این پژوهشها و خبرها حاکی از اهمیت دستیابی هر چه سریعتر به دارویی در مقابله با کروناست. در حال حاضر «رمدسیویر» تنها دارویی نیست که امید میرود بتواند در برابر کرونا مؤثر باشد. با استناد به بانک اطلاعاتی Clinicaltrials.gov در آمریکا، در حال حاضر بیش از ۳۰۰ تحقیق بالینی در مورد بیماری ریوی کووید ۱۹ در جریان یا در مرحله آمادهسازی برای اجراست.
این تحقیقات استفاده از مواد و داروهایی که پیشتر در برابر سایر بیماریها مانند مالاریا، هپاتیت یا ام اس استفاده شده تا استفاده از پادتنها و یا درمان با سلولهای بنیادی که از درون دندان استخراج شدهاند را در برمیگیرد.
ترامپ و دیدیه رائول به دنبال داروی مالاریا
در کنار «رمدسیویر» از «کلروکین» (داروهایی که در درمان و پیشگیری مالاریا استفاده میشوند) هم به عنوان دارویی احتمالی در درمان کرونا، نام برده میشود. هند این دارو را به پزشکان و پرستاران این کشور برای حفاظت در برابر کووید ۱۹ توصیه کرده است. دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا هم به این دارو امید بسته است و از نهادهای متصدی امور بهداشت و درمان این کشور خواسته است که به سرعت به این دارو مجوز دهند. هزاران آمریکایی تلاش کردهاند این دارو را خریداری کنند.
دیدیه رائول میکروبیولوژیست فرانسوی در یک مطالعه بحثبرانگیز مدعی شده است که این دارو به درمان ویروس جدید کرونا کمک میکند. در برابر مؤسسه تحقیقاتی او در مارسی، صفهای طولانی شهروندانی است که خواستار استفاده از این دارو هستند. شهردار نیس که این دارو برای درمان او به کار گرفته شده و مارین لهپن از جمله کسانی هستند که از رائول و تحقیقاتش حمایت میکنند. این میکروبشناس به دولت فرانسه هم در این حوزه مشاور داده است.
در آلمان هم این دارو طرفدارانی دارد. وزیر بهداشت و درمان آلمان مقدار زیادی «کلروکین» نزد شرکت صنایع شیمیایی و دارویی «بایر» رزرو کرده است. ینس اشپان میگوید، نشانههایی مبنی بر تأثیرگذار بودن این دارو در درمان بیمارانی که حالشان در اثر ابتلا به کووید ۱۹ وخیم است، به دست آمده است و به نظر میرسد این دارو کمک میکند.
شرکت آلمانی «بایر» تولید داروی مالاریا را افزایش میدهد
شرکت «بایر» که از دهه ۴۰ میلادی داروهایی برای درمان مالاریا تولید میکند، در حال حاضر ظرفیت تولید خود را افزایش داده است. ورنا باومن، رئیس این کنسرن هم وجود نشانههایی در مورد کارساز بودن این دارو در درمان بیماران بدحال مبتلا به کرونا را تأیید کرده است.
«نوارتیس»، شرکت دارویی چندملیتی مستقر در سوییس هم برای «هیدروکسی کلروکین» که در درمان انواعی از مالاریا به کار گرفته میشود، مجوزی از سازمان غذا و دارو (اف دی اِی) برای تست این دارو بر روی بیماران مبتلا به کرونا، دریافت کرده است.
داروهای دیگری که در درمان کرونا کمک میکنند
در کنار داروهای نامبرده، تحقیقات بر روی دیگر مواد دارویی که در درمان دیگر بیماریها تاکنون به کار گرفته شدهاند، برای درمان کرونا ادامه دارد. وزرات بهداشت و درمان آلمان، خرید داروهایی از جمله حاوی کلروکین، فاویپیراویر و کاموستات را آغاز کرده است.
در کنار داروهای شناخته شده، تحقیقات برای تهیه مواد دارویی جدید بر ضد ویروس جدید کرونا هم ادامه دارد. پژوهشگران روی آنتیبادیها برای ایمنسازی بدن تحقیق میکنند. به این ترتیب میتوان از پادتنهای به دست آمده از پلاسمای بیماران مبتلا به کوید ۱۹ که درمان یافتهاند، در درمان مبتلایان کمک گرفت.
رقابت شرکتهای دارویی برای تهیه واکسن
اگرچه به نظر میرسد به زودی پیشرفتهای خوبی در زمینه دارویی برای درمان بیماران به دست آید، اما تلاشها برای رسیدن به واکسن کرونا احتمالا طول خواهد کشید؛ به گفته کارشناسان، احتمالا تا پایان سال. البته دیگر کارشناسان مانند سورین شوان، مدیر عامل اجرایی شرکت دارویی «هوفمان-لا روش»، معتقدند، برای واکسن باید تا پایان سال ۲۰۲۱ صبر کرد.
بیش از ۸۰ پروژه در حال حاضر در سراسر جهان در رابطه به تهیه واکسن علیه کرونا، در جریان است. در ووهان چین، شرکت «کان سینو بیولوژیکال» از هنگکنگ به همراه انستیتوی بیوتکنولوژی، در حال تحقیق در این باره است و در آمریکا شرکت دارویی «مدرنا» از ماه مارس تست بالینی واکسن «آر اِن اِی» را آغاز کرده است.
در آلمان هم شرکت بیوتکنولوژی ماینز چراغ سبز تحقیقات بر روی واکسن BNT۱۶۲ را گرفته و قرار است به همراه شرکت دارویی چندملیتی آمریکایی «فایزر» این ماده را روی ۲۰۰ فرد سالم داوطلب تست کند. پیشتر شرکت بیوتکنولوژی آلمانی از شهر توبینگن آلمان اعلام کرد که آزمایشهای بالینی با واکسنی را که در حال تهیه آن است را در اوایل تابستان آغاز خواهد کرد.