به‌تازگی شورای عالی نظارت براصل ۴۴ پیشنهاد داده است تا ۱۰درصد از سهام باشگاه‌های استقلال و پرسپولیس برای کشف قیمت در بورس و ۵۰درصد به شرکت‌های سهامی عام با حداقل ۱۰هزار سهامدار و ۴۰درصد دیگر به تعاونی‌های سهامی و فراگیر کل کشور واگذار شود.
خصوصی‌سازی و واگذاری دو باشگاه استقلال و پرسپولیس آن هم از طریق بورس و یا راه‌‌های دیگر چقدر در این برهه زمانی شدنی است؟ به نظر می‌رسد این‌بار هم آقایان مسئول می‌خواهند زمان بخرند و چه‌بسا باز هم خبری از خصوصی‌سازی و واگذاری دو مجموعه‌ای که از مردم‌نهاد‌ترین مجموعه‌‌های کشور به‌شمار می‌روند، نباشد و این‌بار هم همه سر کار باشیم؛ در سالهای اخیر بار‌ها اعلام کرده‌اند سرخابیها خصوصی شده و به دست هواداران‌شان اداره می‌شوند و هر بار این وعده در حد شعار باقی ماند و این دو مجموعه دولتی‌تر و سیاسی‌تر شدند.
امروز سیستم بانکی کشور درحال فداشدن برای بورس است، چراکه از طریق فشار‌ها سود سپرده‌‌ها کم شده و این درحالی است که بانک‌‌ها هیچ زمان سود زیر ۱۸ تا ۲۰درصد را به مردم نمی‌دادند، اما حالا این سود به ۱۵درصد می‌رسد و زمانی که مردم می‌بینند کاهش ارزش پول‌شان در سال بیشتر از ۴۰درصد است دیگر تمایلی به سرمایه‌گذاری در بانک برای سود ۱۵درصدی ندارند و همین باعث شده مردم ترجیح بدهند پول خود را به بورس ببرند. با این توضیحات باید این سوال را از مدیران پرسید که آیا عرضه سهام سرخابیها در بورس به سود مردم خواهد بود؟
در این بین، آیا می‌توان روی جیب هواداران و کمک‌های مردمی و طرفداران دو تیم حساب کرد، آن هم در روز‌هایی که شرایط اقتصادی سفره بسیاری از مردم را کوچک‌تر کرده و چه‌بسا آنها برای نان شب هم محتاج باشند، هرچند عاشق واقعی آنها هستند که در سرما و گرما روی سکو‌ها استقلال و پرسپولیس را حمایت کرده و همان‌‌ها هستند که باعث شده‌اند برند این دو تیم به‌قدری ارزشمند باشد که نتوان روی آن قیمت گذاشت. اما امروز شرایط به‌گونه‌ای رقم خورده که سفره هواداران خالی است و این را باید باور کنیم، پس در این شرایط آیا به صلاح است که برای پیشبرد امور سرخابیها با توجه به ضعف مفرط وزارت ورزش در اداره روی پول مردم حساب شود؟
نکته دیگر در این بین برمی‌گردد به افزایش صوری سرمایه‌‌های دو باشگاه؛ مثل ورزشگاه مرغوبکار که درحال‌حاضر به پارکینگ ماشین‌‌ها تبدیل شده و می‌خواهند آن را به حساب استقلال بزنند یا سرمایه‌‌هایی ازاین‌دست که می‌خواهند با نسبت دادن آن به استقلال و پرسپولیس یک افزایش سرمایه ظاهری درست کرده و به‌نوعی این دو مجموعه را در بورس سودآور معرفی کنند. سوال دیگر این است که آیا واقعا سند این مجموعه‌‌ها به نام سرخابیها شده است؟ اگر بر فرض به‌طور واقعی این مجموعه‌‌ها جزء دارایی‌‌های دو باشگاه شوند، روند غلط مدیریت سرخابیها اصلاح می‌شود یا اینکه با گذشت زمان این مجموعه‌‌ها نیز به‌خاطر بدهی‌‌ها به نفع طلبکاران مصادره می‌شوند؟!
چرا رئیس مجمع سرخابیها هیچ‌وقت ممنوع‌الخروج نمی‌شود؟
عابدینی: نه بورس و نه مردم پای این ورشکسته‌‌ها پول نمی‌ریزند
امیر عابدینی، مدیرعامل سالهای دور باشگاه پرسپولیس و مشاور اقتصادی در سالهای نه‌چندان دور فدراسیون فوتبال در این زمینه به «فرهیختگان» می‌گوید: «زمانی اراده واگذاری نبود اما فکرش بود، آن زمانی که فکرش بود یعنی دو سه سال پیش به قبل کاملا بستر آماده بود یعنی وضعیت اقتصادی آشفته نبود، بحران‌زده و تحریم نبودیم، وجود ویروس کرونا دنیا را تحت‌تاثیر قرار نداده بود و آدم‌‌هایی که دست‌شان به جیب‌شان می‌رسید، سبک و سنگین شده بودند و از سوی دیگر یک گروه هم برای خریداری استقلال و پرسپولیس داوطلب بودند ضمن اینکه بازار فوتبال هم داغ بود، یعنی اسپانسرینگ معنی داشت و اپراتور‌ها در گود بودند و تجارت و صنایع دیگر هم حمایت می‌کردند. به‌طور مثال قراردادی بزرگ با ایران‌نوین بسته شد و از ۱۶۰ میلیارد قرارداد حدود ۱۰۰ میلیارد آن به فوتبال رسید. اینها همه بیانگر آن بود که فوتبال در آن زمان رونق داشت و بازار و شرایط اقتصادی بهتر از حالا بود و بستر آماده‌تر بود برای واگذاری دو موسسه بزرگ ورزشی که البته بدهکار هم بوده و هستند. کسی نمی‌تواند روی برند آنها قیمت بگذارد اما آن بخشی که می‌توان روی آن قیمت گذاشت، بخش مادی است که قیمت مادی امروز منفی است؛ یعنی باید یک چیزی هم بدهند به آن کسی که می‌خواهد این دو تیم را در اختیار گرفته و اداره کند و این یعنی کسی که می‌خواهد دو باشگاه را اداره کند باید از جیبش هزینه کرده و کلی سرمایه درون آن بریزد و جالب اینکه حالا این دو موسسه با سرمایه مادی منفی را می‌خواهیم از طریق بورس هم واگذار کنیم.»
وی تصریح کرد: «بورس حاضر نیست پای دو موسسه ورشکسته سرمایه بگذارد و از سوی دیگر مردم هم حاضر نیستند پول‌شان را پای آنها بریزند. اگر دولت واقعا اراد‌ه‌ای برای واگذاری داشت، باید روش دیگری را اتخاذ می‌کرد. من که اراد‌ه‌ای به این شکل نمی‌بینم که بخواهد گره‌‌ها را باز کرده و سپس دو تیم را واگذار کند. به نظر شما کدام سرمایه‌گذار حاضر است ۴۰۰ میلیارد پول وسط بگذارد و به‌محض اینکه باشگاه را تحویل گرفت، در سال هم حدود ۱۱۰ میلیاردتومان هزینه کند تا اصل پولش را هم حفظ کند. این کار بسیار سخت است و شرایط هم به‌گونه‌ای است که شما کپی‌رایت و پخش تلویزیونی ندارید و از سوی دیگر اپراتور‌ها نیز جیب مردم را شریک خودشان می‌دانند و این درحالی است که از همین درآمد مردمی چیزی به باشگاهها نمی‌رسد. پس درآمد به‌شکلی نیست که هزینه و خرج را دربیاورد و هرکس دیگری هم بیاید، می‌گوید کل برندت را به من واگذار کن تا هر طور که می‌خواهم از طریق آن پول دربیاورم و باشگاهها از این طریق تا امروز درآمدزایی کرده‌اند، اما یک سرمایه‌گذار روی قران‌قران پولش حساب باز می‌کند.»
مدیرعامل اسبق پرسپولیس با بیان اینکه دولت باید به‌صورت پنج‌ساله این دو باشگاه را واگذار کند، تاکید کرد: «این روش واگذاری به این شکل است که دولت سالی ۲۰درصد از سهام دو باشگاه را به یک‌مشت آدم دلسوخته فوتبال واگذار کرده و اگر لیاقت و مدیریت لازم را دید، سال بعد ۲۰درصد بعدی را واگذار می‌کند و به این شکل بعد از ۵ سال صددرصد هر دو تیم واگذار خواهد شد. اگر این افراد از جنس فوتبال باشند، مردم آنها را باور می‌کنند و آن زمان اگر بگویند می‌خواهیم دو تیم را سهامی عام کنیم، مردم می‌پذیرند.»
عابدینی درباره تلاش برای سودده جلوه‌دادن سرخابیها با اختصاص دادن چند مجموعه ورزشی به‌عنوان دارایی‌‌های باشگاه، می‌گوید: «اگر دولت می‌خواهد از مرغوبکار پول دربیاورد، آیا این واقعا حمایت از ورزش است؟ آیا غیر از این است که باید شهرداری‌‌ها به این دو باشگاه امکانات بدهند؟ واقعا دولت نمی‌تواند از این دو ورزشگاه بگذرد پس چگونه می‌گویند ما برای مردم خدمت می‌کنیم. آیا ما مردمی‌تر از این دو باشگاه مجموعه یا موسسه دیگری داریم؟ چطور وقتی موفقیت کسب می‌شود همه روی موج آن می‌خوابند و همه شریک می‌شوند، اما موقع هزینه کردن خود را کنار می‌کشند و می‌گویند خودتان پول دربیاورید. الان هیات‌مدیره و مدیرعامل باید از جیب هزینه کنند و جالب اینکه زمانی که زورشان نمی‌رسد مالیات بدهند هیچ‌وقت رئیس مجمع را ممنوع‌الخروج نمی‌کنند و این اعضای هیات‌مدیره هستند که ممنوع‌الخروج می‌شوند.»
در حسابرسی سرخابیها نشانه‌ای از سوددهی وجود ندارد
واعظ‌آشتیانی: دولت با مجلس لابی کرده و دنبال فرار روبه‌جلو است
امیررضا واعظ‌آشتیانی، مدیرعامل اسبق استقلال درخصوص موانع واگذاری سرخابیها به «فرهیختگان» گفت: «برای سرمایه‌گذاران در ورزش چه بسته حمایتی وجود دارد؟ آیا دولت در این خصوص مصوبه از مجلس دارد و یا قانونی در این زمینه درراستای پیشرفت در ورزش هست و نکته بعدی اینکه دو باشگاه بدهکار با بدهی‌‌های کلان که حتی خودشان هم به آن اعتراف می‌کنند و رئیس سازمان خصوصی‌سازی نیز در همین راستا چندی پیش اعلام کرد این دو تیم بیش از ۳۰۰ میلیاردتومان بدهکار هستند، با کدام فرمول و راهکار می‌خواهند آنها را در بورس ببرند؟ مگر ورود شرکت‌ها در بورس نیاز به سوددهی سه سال متوالی ندارد؟ آیا نتیجه حسابرسی در سه سال اخیر دو باشگاه نشانه‌ای از سوددهی را دربرداشته است؟ پس سازمان خصوصی‌سازی و بورس با چه فرمولی می‌خواهند ۱۰درصد از سهام این باشگاهها را واگذار کنند؟»
وی افزود: «غیر از این است که می‌خواهند از فرمول «راه‌بنداز، جابنداز» استفاده کنند. در اصل ۴۴ قانون‌اساسی چه زمانی گفته شده اگر می‌خواهید ثروت‌‌های دولت را بفروشید، ابتدا آن را زائل و ذلیل و ناتوان کرده و سپس واگذار کنید؟ آیا نباید چنین موسسه‌‌هایی را که متعلق به بیت‌المال است، ابتدا برایش ارزش‌افزوده تعیین کرد و سپس آنها را واگذار کرد؟ همه اینها درحالی است که آقایان با خصوصی‌سازی می‌خواهند عملکرد خود را پنهان کنند.» واعظ تاکید کرد: «به نظر من ابتدا وزیر فعلی ورزش بیاید عملکرد خود درخصوص انتخاب مدیران ناتوان برای استقلال و پرسپولیس را به افکار عمومی ارائه بدهد. این درحالی است که با لابی‌‌هایی که داشته‌اند، مجلس را هم دور زده‌اند، اما باید به افکار عمومی توضیح بدهند که چطور سه چهار سال اخیر مدیریت در این دو باشگاه باعث شد شرایط و بدهی‌‌های آنها روز‌به‌روز بدتر و بیشتر شود، پس به‌جای بحث خصوصی‌سازی ابتدا بگویند عملکردشان چه بوده و معتقدم که این یک نوع فرار روبه‌جلوی دولت است، آن هم به بهانه اینکه ۲۰ سال است بحث خصوصی‌سازی این دو باشگاه مطرح می‌شود و به همین بهانه می‌خواهند در این مقطع دو باشگاه را واگذار کنند. البته من مخالف واگذاری دو باشگاه نیستم و مخالف خصوصی‌سازی هم نیستم، اما اعتقاد دارم این دو باشگاه باید در یک شرایط مناسب قرار گرفته و سپس چنین اقدامی محقق شود.»
مدیرعامل اسبق استقلال یادآور شد: «آیا آقایان می‌دانند که باید ظرف یک‌سال این دو باشگاه به ۱۰درصد سهامداران‌شان سود برساند یا خیر؟ آیا کسی که سرمایه‌گذاری می‌کند بدون انتفاع و چشمداشت به سود این کار را انجام می‌دهد؟ اینها همه سوالات بی‌پاسخی است که دوستان براساس آن می‌خواهند ۲ باشگاه را از طریق بورس واگذار کنند. شما وقتی سهام می‌فروشید باید در سررسید سال مالی که حسابرسی انجام می‌شود، سود تقسیم کنید، آیا این موضوع فکری برایش شده است؟»
واعظ‌آشتیانی که یکی از مدیران اقتصادی فوتبال ایران نیز به شمار می‌رود، تاکید کرد: «امروز اسپانسر‌های استقلال و پرسپولیس به‌نوعی با فشار دولت حاضر به کمک و حمایت از این دو باشگاه شده‌اند، اما این دو باشگاه آنقدری بضاعت دارند که در این وضعیت اقتصادی کشور هم خود را اداره کنند و هم به سهامداران سود بدهند؟ همه این سوالات بی‌جواب است مگر اینکه بخواهند رفتار‌های غیرمتعارف مالی انجام دهند. سوال من این است که چه التزامی وجود دارد وقتی این دو تیم واگذار شدند، اسپانسر‌‌هایی که فشار دولت پشت‌سر آنها بوده، بخواهند بمانند؟ آیا مثلا می‌توانند ضمانت کنند که ۵ سال حمایت و پشتیبانی اسپانسر‌‌ها ادامه داشته باشد و نکته مهم‌تر که باز هم روی آن تاکید می‌کنم همین وضعیت فعلی دو باشگاه است که هیچ توجیه اقتصادی ندارد که این موضوع هم اظهر من‌الشمس است و همه مردم آن را می‌بینند و از سوی دیگر کارشناسان و صاحب‌نظران قضاوت و نظارت می‌کنند. درهرصورت امیدوارم استقلال و پرسپولیس از چاله به چاه نیفتند.»
