مهدی باقری به تحلیل و بررسی کمک‌های مردمی در زمان بحران و تولید فیلم‌های مستند از آنها پرداخت.
مهدی باقری مستندساز سینمای ایران، ددر خصوص فرمایش رهبر انقلاب مبنی بر ورود به تولید فیلم‌هایی با موضوع جهاد و کمک رسانی مردم در زمان کرونا گفت: مردم بدون ورود به فضای سیاسی یا هر فضای دیگری، وارد پروسه‌های کوچک اما جذاب می‌شوند؛ مانند کمک‌های غذایی یا کمک به بچه‌های کار و … . پشت این‌ها دیگر سیستمی نیست که گفته شود به واسطه آن بوده است، چون خود به خود اتفاق می‌افتد و نتیجه آن همبستگی مردم و کم کردن احساس تنهایی است. این حس تنهایی برای همه در موقعیت‌هایی چون جنگ، شیوع بیماری و … پیش می‌آید و فقیر و غنی نمی‌شناسد.
او افزود: باید از پایتخت دور شویم و به عنوان نمونه سری به موقعیت سیستان و بلوچستان و یا جنوب کرمان بزنیم که به علت کمبود امکانات درگیر مشکلات عدیده‌ای هستند؛ آن وقت می‌بینیم که برخی بدون ترس و چشم‌داشت و با خلوص نیت در طول سال به این مناطق کمک رسانی می‌کنند.
این کارگردان ادامه داد: اهمیت ایجاد تشکل‌های مردمی در موقعیت‌های بحران، به وضوح نشان می‌دهد که وقتی دولت‌ها در چنین شرایطی به لحاظ مالی و امکانات لجستیکی در مضیقه و ناتوان هستند. در چنین شرایطی شکل‌گیری چنین تشکل‌های مردمی به شکل گسترده و درست در سطح کشور، همدلی ایجاد می‌کند؛ کمک رسانی‌ها سریع می‌شود و آمار و ارقام درست تری از نیاز‌ها و دیگر جزئیات به مسئولان می‌رسد.
باقری در پاسخ به اینکه به شخصه تا چه حد تمایل به ساخت مستند‌هایی با موضوع جهاد و کمک رسانی‌های مردمی دارد، گفت: من تمایل زیادی به ساخت اثری با محوریت مردم سیستان و بلوچستان و موضوعی که به آن اشاره کردید، دارم و در حال رصد کردن شرایط آنها هستم.
او درباره مشکلات بودجه‌ای برای تولید چنین آثاری عنوان کرد: مشکل مالی وجود دارد؛ اما وقتی مسئله جهاد مردمی و خدمت رسانی به میان می‌آید هیچ کس به مسائل مالی فکر نمی‌کند. مستندسازان هم به عنوان فردی از همین کشور و جامعه، بخشی از کار را پیش می‌برند؛ اما با همه تمایلات به خدمت رسانی شخصی به مردم، تولید مستند آنقدر هزینه دارد که تأمینش از عهده شخص خارج می‌شود و مسئولان باید حمایت از آنها را پیش بگیرند.
باقری تاکید کرد: تاثیرگذاری اجتماعی سینمای مستند مهم است؛ اما واقعیت اینجاست چه کسی و کجا فیلم‌ها را می‌بیند و به آن توجه می‌کند تا ما دوباره بسازیم؟! من نا امیدم از اینکه سینمای مستند تاثیرگذاری اجتماعی گسترده‌ای در شرایط فعلی داشته باشد. در نتیجه خود به عنوان شخص و فارغ از فیلمسازی، بسیار علاقه‌مند به کمک هستم و کاری که دلم می‌خواهد و می‌توانم را انجام خواهم داد.
این مستندساز بیان کرد: ساخت فیلم مستند به سرمایه و ابزار وابسته است. شاید به نظر سرمایه زیادی نخواهد، اما این طور نیست. برای تولید اثری تاثیرگذار نیاز به هزینه است و باید به لحاظ لجستیکی حمایت شود.
او گفت: اینقدر تاثیرگذاری سینمای مستند به دلیل محدودیت‌های اکران و نمایش کم است که باید سمت و سوی کمک رسانی را تغییر داد. آن هم در زمانی که دغدغه مردم نان و تامین لوازم اولیه زندگی است. اثرگذاری فیلم‌ها باید روی مسئولان و افرادی باشد که می‌توانند کمک رسانی کنند و گرنه کمک‌های مردم نهاد بدون هیچ حمایتی و در مواقع مختلف اتفاق می‌افتد.
باقری بیان کرد: من به تولید فیلم‌های مستندی مثل آنچه هم اکنون در بیمارستان‌ها اتفاق می‌افتد، خوش بین نیستم. شاید این‌ها به عنوان سند تصویری ماندگار شوند؛ اما تحلیل اجتماعی خاصی نمی‌دهند. در آینده نزدیک گروه‌های دیگر باید بیایند و از این تصویر‌ها تحلیل اقتصادی و فرهنگی بدهند. از سویی این مستند‌ها که با موضوع کمک به مردم ساخته می‌شوند، تابع نگاه گروه‌های دولتی یا مجموعه حکومت است که به نتیجه خاصی نمی‌رسد جز اینکه بودجه صرفش شود. واقعا از مجموعه این فیلم‌ها در زمان بحران چه بهره برداری خواهد شد؟!
این مستندساز عنوان کرد: باید مستند‌هایی تولید شود که ریشه بحران را نشان بدهد؛ اگر به فقر می‌پردازیم نشان دادن آن هیچ کمکی نخواهد کرد، اما اگر تحلیلی از دلایل به وجود آمدن فقر دهیم آن وقت شاید دیگران را به تفکر وا دارد و تغییر ایجاد کند.
او افزود: می‌توان مانند هلند و اسکاندیناوی و با یک برنامه ریزی صحیح و مدون و طولانی مدت روی تفکر بچه‌ها در تحلیل درست اتفاقات خوب و بد کار کرد. آن زمان می‌توان گفت فیلم مستند می‌تواند یکی از ابزار کمکی باشد. آنجاست که رویکرد نسل آینده تغییر خواهد کرد، اما اینکه به صورت آنی فیلمی تولید شود و یا هرکاری در سطح پیش برود خروجی درست و قابل اعتنایی نخواهد داشت.
باقری گفت: اکثر سازمان‌ها، شغلشان این است که در زمان بحران یکسری بودجه تعیین کنند تا بتوانند جشنواره برگزار کنند و یا به اسم سینمای مستند فیلم بسازند. اگر سازمان بازرسی واقعاً بخواهد نظارت کند، باید سراغشان برود و بپرسد وقتی جایی به نام مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی است و مسئولیت این امور را دارد، لزوم تولید فیلم مستند در شرایط کنونی از سوی این سازمان‌ها چیست؟!
