اغلب افراد با مشکل چشم آستیگمات فکر می‌کنند نمی‌توانند جراحی لیزر چشم انجام دهند و لیزر چشم آستیگمات ممکن نیست. این تصور غلط از روز‌های اول تصحیح بینایی با لیزر ناشی می‌شود، اما حقیقت این است که لیزر چشم آستیگمات تا کنون بار‌ها انجام شده است و نتیجه‌ی مثبتی داشته است.
چه عواملی باعث آستیگماتیسم می‌شود؟
آستیگماتیسم یا کژبینی یکی از شایع‌ترین مشکلات نورشناسی یا اپتیکی چشم است که معمولاً علت آن بی‌نظمی شکل و انحنای قرنیه است و گاهی هم علت آن بی‌نظمی شکل و انحنای لنز که در پشت عنبیه قرار دارد است. چشم معمولی مانند توپ فوتبال گرد و کروی است. این شکل کروی باعث می‌شود نور به عنوان یک پرتوی مجزا وارد شود و بعد در یک نقطه روی بافت حساس به نور در پشت چشم یعنی شبکیه متمرکز شود که در نهایت تصویری واضح ایجاد می‌کند.
در فردی که آستیگماتیسم دارد، شکل چشم بیشتر شبیه توپ راگبی است. این شکل باعث می‌شود نور از دو نقطه وارد چشم شود، بنابراین دیگر نور در یک نقطه روی شبکیه متمرکز نمی‌شود که نتیجه‌ی آن تاری دید یا درهم بینی است. داشتن آستیگماتیسم همراه با نزدیک بینی یا دور بینی کاملاً متداول است. افرادی که چشم آستیگمات با درجه‌ی بالا دارند، نه تنها مثل افراد نزدیک بین اشیای دور را تار می‌بینند، بلکه اشیای نزدیک را هم تار می‌بینند. هم‌چنین افراد با چشم آستیگمات گاهی اوقات ممکن است نور‌های اضافی در مسیر دید خود ببینند.
آستیگماتیسم بسیار رایج است. در حقیقت بیشتر افراد دارای درجاتی از آستیگماتیسم هستند. در اکثر افراد، آستیگماتیسم خفیف باعث ایجاد تغییرات چشم‌گیر نمی‌شود و بنابراین نیازی به اصلاح ندارد. با این حال، هنگامی که آستیگماتیسم باعث تاری یا تحریف بینایی می‌شود، اصلاح آن ضروری است.
چگونه بفهمم آستیگماتیسم دارم؟
علائم اصلی آستیگماتیسم تاری دید در هر مسافت است. هم‌چنین ممکن است علائم دیگری مانند سردرد، احساس فشار بر چشم، احتمال دوبینی و انحنادار دیدن خطوط نیز داشته باشید.، اما برای تشخیص قطعی آن باید به پزشک مراجعه کنید. البته یک اپتومتریست یا بینایی‌سنج می‌تواند آستیگماتیسم را در طی معاینه‌ی معمول چشم تشخیص دهد.
چگونه می‌توان آستیگماتیسم را اصلاح کرد؟
سه روش برای اصلاح آستیگماتیسم وجود دارد: استفاده از عینک، استفاده از لنز‌های تماسی و جراحی لیزر چشم آستیگمات. عینک‌های تجویز شده یا لنز‌های تماسی می‌توانند آستیگماتیسم را اصلاح کنند. (در صورت لزوم باعث اصلاح هم‌زمان دور بینی یا نزدیک بینی هم می‌شوند.)
از طرف دیگر عمل جراحی لیزر چشم آستیگمات می‌تواند آستیگماتیسم را اصلاح کند و دید روشنی به شما ببخشد. در این روش هم اگرهمراه با آستیگماتیسم دور بینی یا نزدیک بینی داشته باشید، این موارد معمولاً در همان زمان قابل اصلاح هستند.
جراحی لیزر چشم آستیگمات چگونه آستیگماتیسم را اصلاح می‌کند؟
در حین جراحی لیزر چشم آستیگمات از لیزر برای از بین بردن مقدار کمی از بافت قرنیه برای اصلاح انحنای جلوی چشم استفاده می‌شود. به عبارت دیگر جراحی لیزر چشم آستیگمات کاری می‌کند چشم از حالت شبیه توپ راگبی خود بیرون بیاید و بیشتر شبیه توپ فوتبال شود. این امر به چشم شما اجازه می‌دهد تا نور روی شبکیه در یک نقطه متمرکز شود و تصویری واضح ارائه دهد.
لیزیک
لیزیک شایع‌ترین نوع جراحی لیزر چشم است. این روش تصحیح بینایی دو مرحله‌ای است. پس از آماده شدن بیمار (شامل یک سری قطره‌ی چشم و یک آرام‌بخش خفیف)، او را به مجموعه‌ی لیزر منتقل می‌کنند و روی تخت دراز می‌کشد. جراح دو نوع لیزر را بسته به نیاز‌های فردی بیمار تحت درمان از پیش برنامه‌ریزی کرده است و مطابق آن عمل می‌کند.
بعد از آماده سازی چشم اول، جراح از لیزر فمتوثانیه برای ایجاد فلپ در لایه‌ی بالای قرنیه استفاده می‌کند تا بستر زیرین آن نمایان شود. سپس از لیزر اگزایمر برای تغییر شکل ملایم و دقیق این بستر بافت قرنیه استفاده می‌کند تا خطای انکساری چشم بیمار را اصلاح کند. سرانجام، جراح فلپ قرنیه را در موقعیت اصلی خود قرار می‌دهد. فلپ به بستر قرنیه می‌چسبد و روند بهبودی بلافاصله آغاز می‌شود. چشم انسان توانایی قابل توجهی در بهبودی دارد و بیمار می‌تواند از روز بعد به بیشتر فعالیت‌های روزانه‌ی خود بازگردد.
اسمایل
برای برخی از بیماران ممکن است جراحی لیزر اسمایل مناسب‌تر باشد. از جمله: افرادی که درجه‌ی نزدیک بینی بالایی دارند، ورزشکارانی که ورزش‌های تماسی انجام می‌دهند و افرادی که در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به خشکی چشم بعد از عمل قرار دارند.
در این روش جراحی، لیزر یک برش کوچک ۳ میلی‌متری ایجاد می‌کند که باعث ایجاد یک دیسک از بافت قرنیه می‌شود. سپس این دیسک برای تغییر شکل قرنیه و اصلاح خطای انکسار برداشته می‌شود. از آن جایی که هیچ فلاپی ایجاد نمی‌شود، لایه‌ی بالایی قرنیه در اصل دست نخورده باقی می‌ماند.
ASLA/PRK
ASL معمولاً روشی برای بیمارانی است که قرنیه‌ی نازک یا غیر معمول دارند. در این روش از یک محلول موضعی برای نرم کردن لایه‌ی بالای قرنیه استفاده می‌کنند که به آن اجازه می‌دهد به آرامی از بین برود. سپس از لیزر اگزایمر برای تغییر شکل بافت بستر قرنیه و اصلاح خطای انکساری بیمار استفاده می‌کنند. پس از اتمام مراحل، لنز‌های تماسی باند به مدت ۴ روز روی چشم قرار می‌گیرند تا به روند بهبودی کمک کنند.
آیا همه‌ی افراد مبتلا به آستیگماتیسم می‌توانند جراحی لیزر چشم آستیگمات انجام دهند؟
اکثر مبتلایان به آستیگماتیسم قادر به انجام جراحی لیزر چشم آستیگمات هستند. فقط در بعضی موارد خطای انکساری چشم فرد برای جراحی لیزرچشم آستیگمات، خیلی زیاد یا بیش از حد نامنظم است. بعد از معاینه‌ی جامع، جراح لیزر چشم به شما می‌گوید که آیا با جراحی لیزر چشم آستیگمات می‌توان آستیگماتیسم شما را اصلاح کرد و کدام نوع جراحی لیزر چشم آستیگمات برای شما مناسب‌تر است. این به سلامت و ضخامت قرنیه‌ی شما و همینطور فاکتور‌های سبک زندگی شما بستگی دارد.
ممکن است برای بیماران مبتلا به آستیگماتیسم که بیش از ۵۵ سال سن دارند، عمل جراحی تعویض لنز بهتر از جراحی لیزر چشم آستیگمات باشد.
آیا جراحی لیزر چشم آستیگمات بی‌خطر است؟
میلیون‌ها نفر از افراد مبتلا به آستیگماتیسم، جراحی لیزر چشم آستیگمات داشته‌اند و مطالعات نشان می‌دهد که لیزیک و ASLA و اسمایل، روش‌های کم‌خطر و موثری برای درمان مبتلایان هستند. هم‌چنین پیشرفت‌های مداوم در فن‌آوری جراحی لیزر چشم آستیگمات، باعث کاهش عوارض جانبی و مشکلات دیگر می‌شود.
بیشتر مواردی که بعد از جراحی لیزر چشم ممکن است به وجود آید، در کوتاه مدت برطرف می‌شود. با این حال بهتر است قبل از انجام عمل جراحی لیزر، درک خوبی از خطرات احتمالی داشته باشید:
-
تصحیح بیش از حد یا عدم تصحیح خطای انکساری چشم
این بدان معنی است که بینایی شما پس از انجام عمل کاملاً مناسب نیست. البته جای نگرانی نیست، زیرا تقریباً درهمه‌ی موارد این مشکل با استفاده از عینک یا لنز‌های تماسی اصلاح می‌شود.
-
از بین رفتن وضوح بینایی
تقریباً ۱ تا ۲ درصد افراد ممکن است مادامی که بینایی آن‌ها بعد از عمل در حال تثبیت است، این احساس را تجربه کنند که این مشکل هم به طور معمول ظرف ۶ ماه برطرف می‌شود.
-
خشکی چشم
عمل جراحی لیزر چشم آستیگمات ممکن است تولید اشک را مختل کند و باعث خشکی چشم شود. طبیعی است که این مشکل را برای چند هفته یا چند ماه بعد عمل تجربه کنید، اما فقط در موارد نادر این امر ادامه دارد. به احتمال زیاد لیزیک باعث این عارضه‌ی جانبی می‌شود. پس ممکن است به افرادی که از خشکی چشم رنج می‌برند، جراحی‌های لیزری اسمایل یا ASLA توصیه شود.
-
مشکلات فلپ
فلپ بافت قرنیه که در حین لیزیک برداشته شده و جایگزین می‌شود، ممکن است بعد از عمل درصورتی که بیمار چشمانش را بخاراند یا خیلی زود شنا و ورزش کند، از جایش جدا شود. با انجام دستورالعمل‌های بهبودی بعد از عمل می‌توانید از این مشکل جلوگیری کنید. به همین دلیل بیمارانی که به دنبال از سرگیری سریع فعالیت‌های بدنی خود بعد از عمل هستند، غالباً جراحی لیزری اسمایل را انتخاب می‌کنند.
به طور کلی عوارض جدی لیرز چشم آستیگمات بسیار نادر است و فقط کافی است یک جراح باتجربه را از یک کلینیک معتبر برای جراحی لیزر چشم استیگمات انتخاب کنید. این کار احتمال بروز هر گونه عارضه‌ی جدی را تا حد زیادی کاهش می‌دهد.
