هر سال ماه محرم که فرا میرسد و فیلمهای تکراری برای تماشا و پخش قطار میشوند، دست خالی سینمای ایران از این واقعهی بزرگ بیشتر عیان میشود؛ واقعهای که خیلی از چهرههای سرشناس هنری نیز بر دراماتیک بودن آن تاکید دارند اما تجربه نشان داده همه چیز فقط به همت سینماگران نیست.
از تابستان سال ۱۳۹۴ که فیلم «رستاخیز» از پرده سینماها پایین کشیده شد، شاید تصور براین بود که با رایزنی و گفتوگو با افرادی خارج از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مشکل این فیلم حل میشود ولی پنج سال گذشته و تنها چیزی که اتفاق افتاده، این است که هر از گاهی زمین دعوا عوض میشود.
آنچه باعث شد اکران فیلم «رستاخیز» به کارگردانی احمدرضا درویش متوقف شود، اعتراضهایی به تصویر کردن چهره حضرت ابوالفضل (ع) بود، آن هم با وجود اقدامهایی که گروه سازنده برای دوری از هر حرف و حدیث و مشکلتراشی انجام داده بود، اما گویا هیچ کدام کارساز نبود و با وجود تغییر چند وزیر فرهنگ در دولتهای یازدهم و دوازدهم این فیلم نه تنها رنگ پرده را ندیده بلکه هر از چندی یک نسخه قاچاق آن در کانالهای تلگرامی آپلود میشود.
در این چند سال کارگردان فیلم از موضع خود کوتاه نیامد و حاضر به پوشاندن تصویر حضرت عباس (ع) با هالهای از نور نشد – فارغ از اینکه به لحاظ فنی و تکنیکی این کار اصلا عملی است یا خیر – و چون اجاره نمایش فیلم هم داده نمیشد، پس از اینکه برای اولین بار نسخه عربی فیلم به صورت غیرقانونی کپی و در سایتها منتشر شد، درخواستهایی برای صدور مجوز فیلم در شبکه نمایش خانگی مطرح شد. به این ترتیب با صدور این مجوز که ظاهرا همان نسخه مورد تایید کارگردان است، امکان نمایش فیلم برای مخاطب فراهم شد.
این مسئله را حسین انتظامی – رییس سازمان سینمایی – چندی قبل در نشست خبری خود در پاسخ به پرسشی درباره امکان اکران آنلاین «رستاخیز» تایید کرد و گفت: مجوز نمایش فیلم سال گذشته صادر شده و این اتفاق (اکران آنلاین) از نظر سازمان سینمایی مانعی ندارد و به نظر مالکان فیلم بستگی دارد.
اما از آنجا که سازندگان «رستاخیز» از همان ابتدا مخاطبی فراتر از مرزهای ایران را هدفگذاری کرده بودند، امکان اکران آنلاین در پلتفرمهای داخلی برایشان وجود ندارد و به همین دلیل طبق آنچه تقی علیقلیزاده – تهیهکننده فیلم – مطرح کرده درصدد ایجاد یک پلتفرم ویژه هستند که البته این کار هم از سوی بنیاد سینمایی فارابی که بیشترین سهم مالکیت فیلم را دراختیار دارد، با اما و اگرها و مخالفتهایی روبروست.
این فیلم تقریبا دو سال قبل یک بار قاچاق شد و حالا چند روز قبل نسخه عربی آن دوباره در بعضی کانالها منتشر شده که البته براساس پیگیری ایسنا این بار نیز اقداماتی برای حذف این نسخه انجام شده یا میشود.
در این راستا انتقادهایی هم به تهیهکننده فیلم وارد میشود مبنی براینکه انتظار میرفت وقتی مجوز نمایش فیلم در شبکه نمایش خانگی صادر شده در این روزهای محرم که سینماها تعطیل هستند و البته اگر هم تعطیل نبودند بخاطر بیماری کرونا با تعطیلی فرق چندانی نداشتند، سازندگان به نمایش آنلاین فیلم رضایت دهند. اما به نظر میرسد آنها مسائل دیگری را هم درنظر دارند و شاید نشانهاش سوالهایی باشد که علیقلیزاده در گفتوگوی خود با ایسنا مطرح کرد و البته بعید است هنوز جوابی برای آنها گرفته باشد؛ چرا که مخاطب پرسشهای او فراتر از مسئولان سینمایی هستند. هرچند شاید مهمترین سوال برای برخی دیگر همین باشد که چطور «رستاخیز» بدون تغییر برای شبکه نمایش خانگی مجوز گرفته اما برای پرده سینما، خیر؟ً!
اظهارات تهیه کننده “رستاخیز” با پاسخ مستقیمی از سوی مسوولان مواجه نشد اما در میز کار وزارت ارشاد شفاف سازی در راستای حواشی “رستاخیز” از سوی بنیاد سینمایی فارابی به عنوان یکی از سرمایه گذاران قرار گرفته است،البته پیش از مصاحبه تقی علیقلی زاده،این شفاف سازی منتشر شده است.
با این حال نتیجه تمام این اتفاقها این شده که دیگر کمتر فیلمسازی جرات میکند سراغ ساخت فیلم مذهبی و با محوریت شخصیتهای دینی برود، نمونهاش حرفهای مجید مجیدی است که چند روز قبل در نشستی خبری از آرزوی خود برای ساختن فیلمی درباره امام رضا (ع) و نیز تمایل به ساختن فیلمی درباره امام حسین (ع) گفت، اما «رستاخیز» را مثال زد و گفت، «پرداختن به چنین شخصیتهایی سخت است و حساسیتها کار را برای فیلمساز دشوار میکند.»