وضعیت داوری فوتبال کشورمان در آستانه شروع لیگ بیستم تبدیل به یک علامت سوال بزرگ برای اهالی فوتبال شده است. در چند روز گذشته دو خبر عجیب در حوزه داوری منتشر شد؛ یکی گرفتن تعهدنامه از داوران و دیگری انتصاب فریدون اصفهانیان به سرپرستی کمیته داوران فدراسیون فوتبال. در مورد اول فدراسیون طی یک اقدام عجیب تعهدنامه‌ای برای داوران فوتبال ارسال کرد و در آن از داوران خواست تمام مسوولیت‌های احتمالی ناشی از بیماری کرونا در ایام لیگ را برعهده بگیرند. به این معنا که اگر داوری در ایام رقابت‌ها و به واسطه سفرها و قضاوت در مسابقات به بیماری کووید۱۹ مبتلا شد هیچ مسوولیتی متوجه فدراسیون نخواهد بود.
درحالی که جامعه داوری و رسانه‌ها از شنیدن این خبر متعجب بودند، اسماعیل سفیری که حالا باید او را رییس سابق کمیته داوران فدراسیون بدانیم، اعلام کرد از این موضوع چیزی نمی‌داند! طولی نکشید سفیری که مشخص بود نتوانسته آن هماهنگی لازم با دپارتمان داوری و مدیران فدراسیون را ایجاد کند برکنار و فریدون اصفهانیان ۶۲ ساله و بازنشسته با حفظ سمت در هیات رییسه فدراسیون فوتبال دوباره به صندلی ریاست کمیته داوران رسید. در کنار چنین رخدادهایی باید به معضلات همیشگی داوران نظیر دستمزد پایین یا پرداخت نشدن مطالبات و همچنین فشار روانی روی جامعه داوری از طرف اهالی فوتبال هم اشاره کنیم. برای بررسی تمام این اتفاقات گفت‌وگویی با «مسعود مرادی» داور بین‌المللی و بازنشسته کشورمان ترتیب دادیم.
نظر‌تان در مورد بازگشت آقای اصفهانیان چیست؟
به هر حال این تصمیمی است که در فدراسیون فوتبال گرفته شده و آنها حتما دلایلش را خودشان می‌دانند. آقای اصفهانیان فردی است که تجربه این کار را داشته. البته خیلی‌های دیگر هم بودند که تجربه داشتند. آقای سفیری پیش از ایشان بودند. در دوره‌های قبل‌ترش آقای غیاثی را داشتیم و خیلی‌های دیگر. همه این افراد هم بالاخره در جامعه داوری کشور صاحب‌نظر و باتجربه هستند. من فقط می‌توانم برای این عزیزان در کمیته داوران آرزوی موفقیت کنم، منتها خواهشم این است هر عزیزی که مسوولیت قبول می‌کند برای اجرای برنامه‌هایش واقعا نیاز به حمایت قوی از سوی فدراسیون فوتبال دارد. عدم حمایت فدراسیون فوتبال از داوری نمی‌تواند خیلی قابل قبول باشد.
خیلی از پیشکسوتان داوری به انتخاب آقای اصفهانیان انتقاد کردند و به این نکته اشاره داشتند که ایشان در سال‌های گذشته مدت زیادی این مسوولیت را برعهده داشت و دیگر چیز جدیدی ندارد که به داوری اضافه کند.
حقیقتش نمی‌دانم چه کمکی می‌توانند بکنند. من در تشکیلات فدراسیون فوتبال نیستم و نمی‌دانم ایشان بر چه اساسی انتخاب شدند. حرف من این است که به هر حال ایشان در یک دوره طولانی مسوولیت داشتند و امیدوارم از تجاربی که در آن دوره به دست آوردند این بار در جهت بهبود وضعیت داوری کمک بگیرند. به هر حال قبول کنیم کسانی که در این سمت به کار گرفته می‌شوند تجاربی به دست می‌آورند.
پس فکر می‌کنید وضعیت داوری ممکن است بهتر شود؟
الان مشکل ما بحث آقای اصفهانیان نیست. من اگر بخواهم کلان صحبت کنم باید به بلاتکلیفی فدراسیون فوتبال اشاره کنم. اینکه الان فدراسیون براساس آن مشکلاتی که در پرونده ویلموتس به وجود آمد دچار مشکل است. در کنارش بحث اساسنامه پیش آمده و مدام می‌گویند باید تصویب شود و اگر نشود به مشکل می‌خوریم. هنوز هم فکر می‌کنم اساسنامه تصویب نشده باشد. باید تغییرات مدنظر در اساسنامه داده شود و بعد فیفا تایید کند و سپس برویم به سمت مجمع چون انتخابات فدراسیون باید انجام شود. خب این نشان می‌دهد فدراسیون در یک بلاتکلیفی قرار دارد. خدا نکند بلاتکلیفی فدراسیون به داوران سرایت کند. داور انگیزه می‌خواهد. این انگیزه فقط مالی نیست. گرچه بسیاری از داوران هنوز از فدراسیون بابت سال‌های قبل طلبکار هستند. داوری نیاز به ثبات و حمایت فدراسیون دارد. ما آن ثبات را هنوز نداریم. همه چیز در حالت موقت است.
بحث مهمی که این اواخر به وجود آمد مجبور کردن داوران به امضای تعهدنامه در مورد بیماری کرونا بود. چرا چنین چیزی از داوران درخواست شده؟
من متن آن تعهدنامه را دیدم. بعضی از بندهایش خوب بود. اینکه داوری اگر نخواهد امسال داوری کند یا خانواده‌اش بگویند با شرایط کرونا بهتر است کنار بکشی، می‌تواند تصمیم بگیرد و انتخاب کند خوب است. اما اینکه تعهد گرفته شود که اگر مشکلی برای داور پیش آمد فدراسیون فوتبال از خودش سلب مسوولیت کند اصلا قابل پذیرش نیست. گمان می‌کنم شبهه‌ای در این میان وجود دارد. باید بدانیم داور برای فوتبال و براساس ابلاغ فدراسیون برای قضاوت می‌رود و اگر هر اتفاقی رخ دهد، مثلا خدای نکرده تصادف کند چون برخی داوران زمینی سفر می‌کنند یا کرونا بگیرند مسوولیتش به عهده فدراسیون فوتبال است. فدراسیون نمی‌تواند تعهد بگیرد چون اینها براساس ابلاغ فدراسیون می‌روند. حق داوران است که مورد حمایت فدراسیون فوتبال باشند. فکر می‌کنم آن بند شبهه‌دار باید درست شود. اینکه داور اگر نخواست به مسابقات برود جایگاهش در آن رده از لیگ حفظ شود خیلی خوب است ولی تعهد نباید گرفته شود.
باتوجه به اتفاقات اخیر به نظر می‌رسد به قشر داوران بیش از حد ظلم می‌شود.
می‌توانم این‌طور بگویم که در هیچ دوره‌ای آن نگاهی که باید به داوری ما می‌شد از سوی تشکیلات فوتبال ما وجود نداشته و این خیلی بد است.
در مجموع فکر می‌کنید سال آینده در لیگ شاهد بهبود وضعیت داوری خواهیم بود؟
خیلی صریح به شما می‌گویم. تعارف هم ندارم. آنچه من از توانمندی داوران کشورمان سراغ دارم خیلی بیشتر از اینهاست اما آنچه شاهد بودم در لیگی که گذشت، البته ببخشید این را می‌گویم، برای من با تجربه‌ای که دارم قابل قبول نبود. داوران ما دچار اشتباهات فاحشی در بسیاری از مسابقات بودند. با احترامی که برای داوران کشورم قائلم و خودم جزیی از اینها هستم و خودم را از اینها می‌دانم، اما عملکردی که در سال گذشته شاهدش بودیم به نظرم خوب نبود و داوران ما نتوانستند آن توانایی و عملکرد قابل‌قبول‌شان را برای اهالی فوتبال به اثبات برسانند. دلیلش هم شاید همین بلاتکلیفی فوتبال بوده.
چه کار کنیم که وضعیت داوری در فصل آینده بهتر شود؟
اگر می‌خواهیم فصل جدید را با داوری‌های بهتر شروع کنیم باید اختلاف سلیقه‌ها را کنار بگذاریم و همه دست به دست هم دهیم. پیشکسوتان، کسانی که دستی بر داوری داشتند، روسای قدیم و جدید کمیته داوران، همه به آقای اصفهانیان کمک کنند تا با یک فضای یک‌دل برویم جلو. داوران باید دلگرم شوند و بدانند بزرگان داوری پشت‌شان هستند. مطمئن باشید بیش از مسائل اقتصادی و حق‌الزحمه داوران جوان به کمک روحی، روانی و دلگرمی نیاز دارند. اگر می‌خواهیم عملکرد بهتری از داوران شاهد باشیم باید اختلاف‌ها کنار گذاشته شود. پیشکسوتان داوری باید به هم کمک کنند. خیلی‌ها بودند که در کمیته داوران سمت داشتند. آقای عنایت را داشتیم. آقای غیاثی یا منوچهر خان نظری در گذشته‌های دورتر در زمان ما. آقایان سفیری و ممبینی و اصفهانیان و همه و همه دست به دست هم بدهند و جلو بروند آن هم با یک هدف که ارتقای داوری کشورمان است. اگر اختلاف باشد به مشکل می‌خوریم و این به داوران هم منتقل می‌شود و روی عملکردشان تاثیر منفی می‌گذارد.
فکر می‌کنید وی‌ای‌آر وارد می‌شود؟
وی‌ای‌آر پروسه‌ای دارد که دقیقا نمی‌دانم فدراسیون در کدام مرحله‌اش است، اما خب این روند باید طی شود. از جمله اینکه باید افراد آموزش ببینند و دستگاهی که می‌آید مورد تایید فیفا باشد. فکر کنم دو، سه مرحله‌اش گذشته و فکر نمی‌کنم بیش از دو مرحله از آمدن وی‌آی‌آر به ایران مانده باشد. امیدوارم فدراسیون زودتر پیگیری کند تا آموزش‌های لازم داده شود و امکانات موردنیاز فراهم شود تا در تمام کشور این سیستم مورد استفاده قرار بگیرد، چون نمی‌شود ما در استادیوم آزادی کمک‌داور ویدیویی داشته باشیم و در آبادان نداشته باشیم. باید در تمام مسابقات سطح لیگ وی‌ای‌آر استفاده شود. به همین دلیل فکر می‌کنم باید با شتاب بیشتری در این زمینه حرکت کنیم. درنهایت هم برای تمام جامعه داوری کشورمان آقای اصفهانیان و کسانی که زحمت می‌کشند، آرزوی موفقیت دارم.
