از سال گذشته و با تعطیلی بسیاری از مشاغل در سراسر کشور پس از شیوع کرونا، پروژه‌های فیلمبرداری هم به اجبار با تعطیلی مواجه شدند، اما پس از بازگشایی‌ها ساخت فیلم‌ها و سریال‌ها به طور رسمی از سر گرفته شد و گرچه هر از چندی خبری از به تعویق افتادن یک پروژه به دلیل مبتلا شدن عضوی از گروه به کرونا شنیده می‌شد، اما در کنارش همواره تاکید بر رعایت توصیه‌های ستاد کرونا و حضور پزشک و انجام تست و … نیز از تهیه‌کننده‌ها به گوش می‌رسید.
تا اینکه مدتی قبل خبر ابتلای چند بازیگر مطرح در چند روز متوالی همزمان با اوج‌گیری موج سوم کرونا در تهران نگرانی‌ها را از وضعیت پروژه‌های در حال فیلمبرداری بیشتر کرد و درگذشت کریم اکبری مبارکه بازیگر، بر اثر کرونا هم به نوعی تیر خلاص به نگرانی‌ها و هشدارها بود.
پس از درگذشت این بازیگر فرزندش در گفت‌وگویی با ایسنا از کم‌توجهی و کوتاهی‌ها در سریالی که اکبری مبارکه در آن مشغول بازی بود صحبت و حتی تاکید کرد که فعلا او و خانواده‌اش عزادار هستند و بعدا درباره برخورد با این سریال تصمیم می‌گیرند.
پس از بیشتر شدن گله‌ها و حتی نوشتار اعتراضی لاله اسکندری – که مبتلا به کرونا شده و مشغول بازی در سریال «جشن سربرون» نیز بود – مبنی براینکه چرا کار آن‌ها در روزهای اوج پاندمی و بالا رفتن آمار متوقف نمی‌شود، واکنش‌های رسمی و مجازی مختلفی به کلیت این موضوع منتشر شد؛ یکی می‌گفت مگر سینمایی وجود دارد که برایش فیلم می‌سازند؟ یا مگر سینمایی باز است که فیلم ساخته شود؟ یکی دیگر می‌گفت، اصلا با وجود تعداد زیاد فیلم اکران نشده از سال قبل چرا باید این همه فیلم جدید ساخته شود؟ از آن سو گروهی می‌گفتند، فیلم باید ساخته شود چون به هر حال کرونا تمام می‌شود، سینماها باز می‌شوند و آن وقت خوراک فرهنگی باید باشد تا در سینما اکران شود. عده‌ای معتقد بودند و هستند که باید کار کرد و فیلم و سریال تولید کرد، چون اگر قرار است مردم کمتر بیرون بیایند پس باید برایشان سرگرمی ساخته شود. بسیاری دیگر هم می‌گفتند و می‌گویند که اگر کاری تولید نشود آن‌هایی که شغل دیگری جز کار در این حوزه ندارند چه بر سر سفره خانواده ببرند، آن هم وقتی خبری از بیمه بیکاری نیست؟ در این باره افرادی با منصب‌های صنفی هم برهمین نکته تاکید داشته‌اند که بهتر است به جای متهم کردن همکاران، بیشتر مراقب باشیم چون چاره‌ای جز کار کردن وجود ندارد بویژه اینکه پایانی برای این دوران کرونایی پیش‌بینی نشده است.
هر کدام از این اظهارنظرها اگرچه در جای خود می‌تواند درست و قابل تامل باشد، اما بیش از هر چیز جای خالی چارچوب تعیین شده و یک متولی “حاضر” را نشان می‌دهد که اگر بود دست‌کم براساس آن می‌شد بر اجرای پروتکل‌ها نظارت کرد و جای شکایت هم برای عوامل باقی گذاشت.
در روزهای ابتدایی شیوع کرونا در ایران کارگروهی در همین راستا در خانه سینما تشکیل شده بود که در همان روزهای موج اول پاندمی، موفقیت‌هایی را در پیگیری و یا انتشار اخبار برای کنترل پروژه‌ها داشت، اما با منحل شدن آن کارگروه نه تنها هیچ جاگیزینی فراهم نشد بلکه حتی یکسری اصول استاندارد تخصصی و مصوب هم برای گروه‌های فیلمسازی نوشته نشد. شاید از معدود نمونه‌های قابل اشاره در این مورد، یک فیلم سینمایی باشد که سازندگانش دستورالعملی ۱۲ صفحه‌ای را اختصاصی آماده کردند، این در حالی است که در بسیاری از کشورهای دنیا از ماه‌ها قبل پروتکل ویژه‌ای برای گروه‌های فیلمسازی تهیه و منتشر شده و همچنان با تغییر شرایط به‌روز می‌شود. بیشتر این پروتکل‌ها با جزئیات دقیق و ریز هستند و حتی در کشورهایی مثل امریکا و کانادا براساس استان و ایالت، پروتکل‌های جداگانه‌ای تهیه شده است.
ژاپن، هلند، ایتالیا، اسپانیا، امریکا، کانادا، نروژ، بلژیک، آلمان، فرانسه، هند، انگلستان و نیز امارات متحده عربی از جمله کشورهایی هستند که پروتکل مخصوصی برای کار در دوران کوید ۱۹ آماده کرده‌اند و موارد ضروری که باید توسط بازیگران، گروه تولید، گروه کارگردانی، گروه فیلمبرداری، گروه گریم و لباس، عکاس، نیروهای خدمات و… رعایت شود یا نکاتی که باید موقع سرو غذا، انجام گریم، حمل و نقل عوامل گروه، فیلمبرداری داخلی یا خارجی مورد توجه باشد را به تفکیک توضیح داده است. یکی از موارد مهم در این راهنماها به گریم بازیگران برمی‌گردد که تقریبا در بسیاری از این دستورالعمل‌ها تاکید شده برای هر بازیگر باید لوازم گریم جداگانه تهیه شود و وظیفه تجدید و پاک کردن گریم هم برعهده خود بازیگر است. همچنین توصیه شده است که عوامل تا جای ممکن غذای خود را از منزل همراه بیاورند و از خودوری شخصی استفاده شود، در غیراینصورت در هر ماشین بیشتر از دو نفر سرنشین نباشد. (نسخه اصلی پروتکل‌های برخی از این کشورها با کلیک روی اسامی آن‌ها قابل مشاهده است.)
نکته جالب توجه این است که در این پروتکل‌ها تاکید شده در صورت اجرا نشدن موارد اشاره شده، عوامل حق دارند از انجام کار خودداری کنند که گویا این اتفاق نمی تواند بر سر پروژه های ما بی افتد و برخی نقل قول‌های درِ گوشی از چند بازیگر هم حاکی از حضور افراد غیر ضرور و صرفا علاقه‌مند و مهمان در بعضی لوکیشن‌های فیلمبرداری یا تجمع در اتاق گریم و رعایت نشدن فاصله‌گذاری‌هاست.
حال با درخواست دکتر علیرضا زالی – فرمانده عملیات مدیریت کرونا در تهران- در نامه‌ای به وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و رییس سازمان صدا و سیما مبنی بر تعطیلی دو هفته‌ای پروژه‌های تصویربرداری باید دید چه تصمیمی گرفته خواهد شد.
