میدانید خطرناکتر از ویروس کرونا چیست، کرونای اندیشه چرا که ویروس کرونا را میتوان با حفظ یکسری پروتکلهای بهداشتی، تا حدودی کنترل کرد ولی با کرونای اندیشه چه کنیم که بدجوری تیشه به ریشه ما میزند.
این جملات بخشی از سخنان امیر کربلاییزاده است. بازیگری که این روزها با بازی در نمایش «گرگاسها یا روز بخیر آقای وزیر» روی صحنه است.
او در گفتگو با ایسنا از حیات لرزان تئاتر در دوران کرونا میگوید، دست همه مدافعان فرهنگ را میبوسد و از عقدهگشاییهایی صحبت میکند که در هزار و یک ناکامی، ریشه دارد.
کربلاییزاده درباره حضورش در تئاتر در شرایط دشوار کرونایی میگوید: تئاتر خانه اصلی من است و به دور از هر گونه شعاری، اگر به این خانه نرسیم و چراغش خاموش شود، به ویرانهای بدل خواهد شد که باید نظارهگر نابودی آن باشیم.
او تاکید میکند: باید این خانه را حفظ کنیم چراکه سقف بالای سر ماست. اگر ادعا دارم که تئاتر خانه من است، باید در هر شرایطی ستونهای آن را حفظ کنم. بنابراین کاری که امروز انجام میدهم، ادای دین به جایی است که در آن متولد شده ام، رشد کردهام و معرفی شدهام. خانهای که هر وقت از جاهای دیگر خسته و دلزده شدهام، مرا به خود دعوت کرده و دوباره همان حس و حال خوشایند را به من بخشیده است.
این بازیگر با اشاره به اینکه حدود یک سال از ورود کرونا به زندگیمان میگذرد، ادامه میدهد: این ویروس عزیزترینهایمان را از ما گرفته ولی تجربه نشان داده در برخورد با آن دو راه داریم؛ یا خانهنشینی اختیار کنیم یا به دل خطر بزنیم و با آن زندگی کنیم. همچون ماهی آزاد که تمام ارزشش به این است که خلاف جریان آب شنا میکند.
کربلاییزاده تاکید میکند: باید یاد بگیریم چگونه با کرونا زندگی و از خود محافظت کنیم همچنانکه در طول تاریخ انسانها در برابر خطرات مشابه، چنین کردهاند. این جنگ بین خیر و شر همیشه بوده است. بنابراین نمیتوانیم بگوییم هنرمند نفس نکشد چون کرونا وجود دارد.
او با ابراز تاسف از شرایط اقتصادی نابسامان هنرمندان تئاتر در دوران کرونا میافزاید: در این مدت چه حمایتی از هنرمندان شد، جز یک مبالغی که همچون صدقهسری به آنان پرداخت کردند. تجربه کرونا نشان داد نمره ما در زمینه مدیریت بحران در بخش فرهنگ و هنر منفی است. در حالیکه هنرمندان همواره در مقاطع سخت حضور داشته و جریانساز بودهاند.
این بازیگر با تاکید بر اینکه غذای روح از غذای جسم مهمتر است، خاطرنشان میکند: فراموش نکنیم در جوامع امروز نمیتوانیم فکرمان را گرسنه نگه داریم. با از بین رفتن جریان فکری، امید هم نابود میشود. به همین دلیل به عنوان یک تئاتری این خطر را میپذیرم که در شرایط سخت این روزها روی صحنه بروم.
کربلاییزاده میگوید: با احترام به همه مدافعان سلامت، دست تمام مدافعان فرهنگ و هنر بویژه هنرمندان تئاتر را میبوسم. آنان که در این شرایط و با این تعداد تماشاگر، هرگز درآمد قابل قبولی نخواهند داشت.
او بازیگران تئاتر را سربازان فرهنگ میداند و اضافه میکند: این سربازان اجازه نمیدهند به خاطر کرونا، فرهنگ کشته شود و همچنان جریان فکر و اندیشه را زنده نگاه میدارند.
کربلاییزاده ادامه میدهد: کرونا ثابت کرد دوره خودخواهی گذشته است. ناچاری به خاطر بقای خودت، برای همنوع خود کاری کنی. چراکه با خطای یک نفر، جماعتی گرفتار میشوند. پس خودمان باید به داد خود برسیم.
این بازیگر با تاکید بر اینکه هنرمندان هم باید از آثار یکدیگر حمایت کنند، میگوید: وقتی تمام پروتکلهای بهداشتی در سالنهای نمایش رعایت میشود، در قبال یکدیگر مسئولیم. حتی اگر همکارمان برای پول روی صحنه برود، باز هم شرافتمندانه است، دزدی و اختلاس که نکرده است. یادمان باشد که حال تئاتر در خوبترین زمانها خوب نبوده است. هنرمند تئاتر سالهاست به دلیل ضعف مدیریت و نبود سیاستگذاری، امنیت شغلی نداشته است. درحالیکه تئاتر هنر مادر است و در همه جای دنیا بازیگران با بازی در تئاتر، اعتبار به دست میآورند.
کربلاییزاده خاطرنشان میکند: در تئاتر اول ضابطه حاکم است و بعد رابطه چون همه چیز در حضور تماشاگر رخ میدهد. دیگر خبری از تدوین و صداگذاری و برداشتهای دوباره و چند باره نیست، همه چیز یک بار جلوی چشم تماشاگر رخ میدهد ولی در تصویر اول رابطه ملاک است. به همین دلیل در کل دنیا کسانی با رابطه وارد کار شدهاند و بعد از مدتی که مدعی شدهاند، جرات ندارند پای لرزان خود را بر ریسمان تئاتر بگذارند.
او اضافه میکند: خوشبختانه من در فضای تصویر هم هستم ولی غیر انسانی است که خانه اصلی خود را فراموش کنم. همچنانکه معتقدم بسیاری از دوستانم ده برابر توانمندتر از من هستند ولی هنوز فرصت بروز توانایی خود را در فضای تصویر را پیدا نکردهاند و تنها دلخوشیشان حضور روی صحنه است.
این بازیگر در ادامه از برخی بیاخلاقیها در فضای مجازی سخن میگوید و اضافه میکند: در جامعهای به سر میبریم که حتی اگر از «نیست» بگویی، فردا انجمن حمایت از حقوق «نیست» برایت بیانیه صادر میکند. ضمن اینکه صحبت کردن درباره هر موضوعی بسیار سخت است چون افرادی هستند که به دلیل سرخوردگیهای اجتماعی و بیعدالتیها و تلخیهایی که در زندگی چشیدهاند، بدون اینکه شما را بشناسند، در صفحه شما عقدهگشایی میکنند و ناسزا میدهند. واقعیت این است که من از دست آنان ناراحت نمیشوم ولی به این فکر میکنم این گونه رفتارها در کجا ریشه دارد.
کربلاییزاده میگوید: اینها کرونای واقعی است. ویروس کرونا را میتوان با رعایت یکسری پروتکلها مهار کرد ولی در برابر کرونای فکر و اندیشه چه کنیم.
او اضافه میکند: الان به این فکر کنیم ما جامعه تئاتری چه کمکی میتوانیم به یکدیگر بکنیم. به مسئولان کاری نداشته باشیم. راه هزار فرسنگی با اولین گام آغاز میشود.
کربلاییزاده میگوید: در این مقطع دشوار و در حالیکه مدام نگران پسر ۱۱ ماهه خود هستم، روی صحنه میروم ولی حتی اگر یک نفر با دیدن تئاتر من لبخند بر لبش بیاید، خوشحالم. اینکه هموطنم دستکم برای صد دقیقه از هزار و یک مشکل دور شود، برایم بسیار لذتبخش است آن هم در شرایطی که خود من هم بیرون از صحنه پر از درد هستم ولی وقتی روی صحنه میروم، حال دیگری پیدا میکنم و این همه زیبایی تئاتر است.
عکسهایی که همراه این گفتگو ضمیمه شده، از اختر تاجیک است.