همه‌گیری ویروس کرونا در یک سال گذشته بسیاری از کسب‌وکارها را به تعطیلی و ورشکستگی کشاند. بسیاری از رویدادهای هنری تعطیل شده یا برگزاری آنها به زمان دیگری موکول شد.
طبیعی است که در ماه‌های گذشته سینمای ایران هم شرایط مشابهی را تجربه کرده است. هم‌زمان با اکران نوروزی، سینماها تعطیل شد و اندک صاحبان آثار که تصمیم به اکران فیلم‌هایشان در این دوره گرفتند، با اقبال خوبی از سوی مخاطبان روبه‌رو نشدند و به فروش اندک گیشه راضی و تسلیم شرایط موجود شدند.
راه‌اندازی اکران آنلاین در شرایط پیچیده و مبهم کرونا تدیبر خوبی به نظر می‌رسید. صف طویلی از فیلم‌های در راه اکران این سؤال را پررنگ‌تر می‌کرد که حتی در صورت مساعدشدن شرایط، چطور می‌توان از پس اکران تعداد پرشمار فیلم‌ها برآمد؟ خیلی زمان نبرد تا پروژه اکران آنلاین فیلم‌ها هم با شکست روبه‌رو شد و انتشار نسخه غیرقانونی فیلم‌هایی که بلافاصله پس از نمایش در دسترس مردم قرارگرفت، باعث شد این طرح در ابتدای راه با مشکلات بسیاری روبه‌رو شود و عملا با طرحی شکست خورده روبه‌رو شویم؛ اما در نیمه دوم سال و زمزمه‌های برگزاری جشنواره فیلم فجر اما و اگرهای بسیاری درباره بازگشت به شرایط عادی و بازگشایی سالن‌های سینما ایجاد شد.
برگزاری جشنواره فیلم فجر پس از ماه‌ها تعطیلی سینماها و تغییر اولویت‌های مردم در شرایط همه‌گیری ویروس کرونا تصمیم عجیبی به نظر می‌رسید. بااین‌حال جشنواره فیلم فجر با تمام حواشی و نظرات مخالف و موافق بسیاری برگزار شد و به نظر می‌رسد در ماه‌های آینده باید شاهد شرایط جدیدتری در بازگشایی سینماها باشیم.
ایسنا در گزارش درباره اکران نوروزی ۱۴۰۰ نوشت: «احتمالا با تعطیلی‌های مداوم سال گذشته سینماها، فیلم‌های زیادی به صف اکران اضافه شوند و به‌جز فیلم‌هایی که از ابتدا به قصد اکران در سینماها ساخته شده‌اند، فقط حدود ۲۰ فیلم از جشنواره سال ۹۸ مانده‌اند که هنوز فرصتی برای اکران نیافته‌اند، درحالیکه بعضی از آنها جزء فیلم‌های مطرح جشنواره هم بودند. به این تعداد باید ۶۲ فیلم حائز شرکت در جشنواره فجر امسال را هم اضافه کرد و با حساب دیگر فیلم‌هایی که تولیدشان تا جشنواره تمام نشد اما به نظر می‌رسد فیلم‌های پشت خط اکران مانده همان حدود ۳۰۰ فیلمی باشد که در یکی از نشست‌های خبری جشنواره فجر ۹۹ مطرح شد.
هر‌سال وقتی جشنواره فجر تمام می‌شود، بازار رقابت برای رسیدن به اکران نوروزی حسابی گرم است و گاهی کار به بحث و جدل هم می‌رسد؛ اما برای نوروز ۱۴۰۰ این رقابت به نظر می‌رسد خیلی هم پر‌سر‌و‌صدا نباشد، چون شیوع کرونا تجربه‌های تلخی را در سینما ثبت کرده که صاحبان فیلم‌ها را برای اکران نوروزی دست به عصا کرده است.
اکران عید نوروز که یکی از مهم‌ترین نوبت‌های اکران سال است، معمولا با یکی، دو تا از بهترین فیلم‌های جشنواره بسته می‌شود و برای عید سال آینده هم گمانه‌زنی‌هایی شده است که «شیشلیک» به‌عنوان پرفروش‌ترین فیلم جشنواره حتما اکران می‌شود اما طبق پیگیری ایسنا پخش‌کننده این فیلم اصلا قصدی برای نمایش آخرین ساخته محمدحسین مهدویان در نوروز ندارد و تا بهترشدن اوضاع اکران و شیوع کرونا در انتظار می‌ماند.
اما از آن‌سو «بی‌همه چیز» محسن قرایی که پخش آن در اختیار دفتر فیلمیران است، با اعلام علی سرتیپی از متقاضیان اکران نوروزی است.
در‌این‌بین هنوز بعضی پخش‌کننده‌ها با ابراز نگرانی از تجربه فیلمی مثل «شنای پروانه» منتظرند ببیند میزان استقبال از چند فیلمی که به‌تازگی روانه پرده سینماها شده‌اند، چه می‌شود.
سعید خانی، مدیر دفتر پخش صبا که به‌تازگی پردیس سینمایی «صبامال» را هم افتتاح کرده است، دراین‌باره گفت: دفتر ما از سال گذشته و امسال حدود ۱۰ فیلم را آماده اکران دارد، ولی مسئله اینجاست که صاحبان فیلم‌ها نگران هستند و نمی‌دانند شیوع کرونا وضعیت سینماها را به چه شکل پیش می‌برد. ابتدا باید بازخورد این چند فیلمی که تازه اکران شدند، مشخص شود تا بعد تصمیم بگیریم چون به‌هر‌حال هر فیلمی که ساخته می‌شود، ترجیح این است که در همان سال اکران شود ولی این نگرانی وجود دارد که دولت با شرایط فعلی چقدر می‌تواند اکران فیلم‌ها را تضمین کند؟
او که فیلم‌های «دینامیت»، «دوزیست»، «خط استوا» و «سه کام حبس» را از سال گذشته در نوبت اکران دارد، درباره انتخاب فیلم‌های اکران نوروزی ادامه می‌دهد: اگر بتوانیم جریان سینما را در عید با فیلم‌های جشنواره دوباره راه بیندازیم، اتفاق خیلی بهتری می‌افتد، چون اگرچه فیلم‌های خوب دیگری هم در نوبت اکران هستند، ولی‌به لحاظ جریان رسانه‌ای نمایش فیلم‌های جشنواره در جذب مخاطب تأثیر بیشتری دارد. به نظرم برای شروع باید دو، سه فیلم خوب جشنواره در عید نوروز اکران شوند.
او اضافه می‌کند، خود من هم در صورت ادامه‌داربودن حمایت‌ها و مساعدبودن شرایط برای اکران فیلم‌هایی که در اختیار دارم، اقدام می‌کنم.
خانی درباره اینکه ممکن است هرچه بعضی فیلم‌های خاص بیشتر نگه داشته شوند، مثل دو فیلم جشنواره سال قبل دچار پخش غیرقانونی و قاچاق شوند، بیان می‌کند: بله این اتفاق ممکن است رخ دهد و به‌جز این، مسئله اینجاست که همه معمولا اکران را برای همان سالی که فیلم می‌سازند، می‌خواهند درحالیکه شیوع کرونا شرایط را تغییر داد و دیدیم که اکران آنلاین هم با شکست مواجه شد.
صاحبان فیلم‌ها نگران بازگشت سرمایه خود هستند و الان زمانی است که باید ببینیم چند فیلمی که اکران شدند، با این حمایتی که دولت در نظر گرفته، چه عملکردی در اکران خواهند داشت. ضمن اینکه نگرانی‌هایی از بابت تکرار اتفاق تلخی که برای «خوب، بد، جلف» و «شنای پروانه» در اولین اکران سال ۹۹ رخ داد و منجر به شکست آنها شد نیز وجود دارد.
او در پاسخ به اینکه آیا استقبال مردم از جشنواره فجر می‌تواند سبب دلگرمی برای رونق سینما در ماه‌های آینده باشد، توضیح می‌دهد: استقبال مردم از جشنواره فجر خوب بود ولی همیشه ثابت شده جشنواره معیار خوبی برای اکران نیست، چون سال‌های قبل هم فیلم‌هایی در جشنواره بودند که مخاطب داشتند اما در اکران از آنها استقبال نشد. درواقع فضای جشنواره با فضای اکران عمومی فرق می‌کند، بااین‌حال تنها حُسن جشنواره همین بود که متوجه شدیم با وجود شرایط کرونایی اگر فیلم خوب باشد، مردم از سینما استقبال می‌کنند».
باید این را در نظر گرفت که در سال پرخطر شیوع ویروس کرونا در کشورمان تعداد آثاری که مقابل دوربین رفتند کم نبود و آماری از فیلم‌های راه‌یافته به جشنواره فیلم فجر بسیاری را شوکه کرد. این در حالی است که در بسیاری از کشورها تعداد بسیار محدودی از تولیدات سینمایی با رعایت تمام و کمال پروتکل‌های بهداشتی فیلم‌برداری می‌شوند.
در چنین شرایطی دست‌کم چیزی حدود ۲۰۰ فیلم بلند در مراحل مختلف تولید قرار دارند و با احتساب فیلم‌هایی که پشت خط اکران مانده‌اند با تعداد قابل‌توجهی فیلم به‌نمایش‌نرسیده روبه‌رو هستیم که برنامه‌ریزی برای اکران آنها شرایط را بیش‌از‌پیش سخت می‌کند.
این در حالی است که به‌تازگی خبر انتشار نسخه قاچاق دو فیلم «شنای پروانه» و «خورشید» از تولیدات اخیر سینمای ایران بار دیگر توجهات را به سمت یکی از مشکلات اساسی و تا به امروز غیر قابل حل سینمای کشورمان جلب کرد و باید دید در ماه‌های آینده چه تدبیری برای بازگشایی سینماها یا نمایش فیلم‌های در صف اکران مانده انجام خواهد شد و در ادامه استقبال مردم از اکران‌های سینماها چطور خواهد بود؟
