طبق سنت دیرینه‌ی ایرانی‌ها، برای ایام نوروز انواع تنقلات خریداری می‌شود. یکی از مشکلات شایع در این ایام، رودل است. علائم این بیماری برای فرد بیمار ناراحتی‌های زیادی مانند دل‌درد، تهوع و استفراغ به‌وجود می‌آورد. حالا که عید نوروز فرا رسیده است، در این مطلب قصد داریم به بیماری رودل، راه‌های پیشگیری و درمان آن بپردازیم. با ما همراه باشد.
رودل به چه معناست؟
رودل کردن اصطلاح عامیانه‌ای است که مردم درباره سوءهاضمه‌های موقت و خفیف به کار می‌برند و معادل علمی آن درد‌های کولیکی یا قولنج گوارشی است. این بیماری در کودکان شایع‌تر است. خیلی‌ها در توصیف این درد‌ها می‌گویند دلم درد می‌گیرد و ول می‌کند. در موضوع معنی رودل بد نیست بدانید پرخوری یکی از مهم‌ترین علل درد‌های کولیکی است، اما می‌تواند علل جدی تری هم داشته باشند.
علائم رودل
- درد‌های شکمی
- سوزش معده یا بازگشت اسیده معده
- نفخ کردن (احساس پری داشتن)
- تولید گاز بیش از حد (آروغ زدن، باد شکم)
- حالت تهوع خالی یا همراه با استفراغ
- مزه‌ی اسیدی در دهان
- غرغر کردن یا سر و صدای زیاد معده
- ناراحتی معده
اگر تغییری در علائمتان به وجود آمده است، علائم رودل بیشتر شده یا ادامه دار است، ناخواسته وزن کم کرده اید، مدفوع خونی دارید، در بلعیدن مشکل دارید و یا به دلیل بی اشتهایی نمی‌توانید غذا بخورید، به پزشک مراجعه کنید.
دلایل ابتلا به رودل چیست؟
رودل نشانه‌ای برای چند بیماری مختلف است. اغلب اوقات به دلیل پرخوری و مشکلات گوارشی است (مشکلات هضم غذا و یا اسید معده). این عدم کارکرد سیستم گوارش بیشتر به دلیل بیماری، درمان و یا سبک زندگی غلط ایجاد می‌شود. بیماری‌هایی که موجب رودل مکرر می‌شوند شامل:
- زخم‌ها (زخم معده یا اثنی عشر)
- برگشت اسید معده به مری
- التهاب مری
- فتق هیاتال
- سنگ کیسه صفرا
- حاملگی (مخصوصا اواخر حاملگی)
- التهاب پانکراس (پانکراس حاد یا مزمن)
- التهاب معده یا مسمومیت غذایی
- سندروم روده‌ی تحریک پذیر
- عدم تخلیه منظم معده که معمولا در بیماران دیابتیک اتفاق می‌افتد.
- حساسیت‌های غذایی مانند عدم تحمل لاکتوز
- بیماری‌های قلبی، آنژین، سکته قلبی
- بیماری‌های تیروئید
- افسردگی
- سرطان معده (به ندرت) هستند.
پیشگیری از رودل کردن
برای جلوگیری از رودل کردن باید مراقب تغذیه‌ی خود و یا کودکان باشید و مصرف کاکائو، قهوه، چای پررنگ، نوشابه، غذا‌های کنسروی، غذا‌های تند، ترش و چرب بخصوص فست فود‌ها را به حداقل برسانید.
به‌طور کلی اصلاح برخی از موارد در زندگی، می‌تواند در بهبود این بیماری موثر باشند. مثلا عواملی مانند: غذا خوردن بیش از حد و سریع، خوردن غذا‌های چرب، پر روغن و پرادویه، مصرف الکل، استرس و نگرانی، کافئین و ورزش کردن سریع بعد از غذا خوردن احتمال ابتلا به رودل را افزایش می‌دهند.
نفخ یکی از عوارض رودل است، افرادی که زمینه نفخ دارند نباید از کربوهیدرات‌هایی که شکسته نمی‌شوند مانند نخود، لوبیا، باقلا و ماش و… زیاد مصرف کنند. این افراد در صورت نفخ می‌توانند یک قاشق عرق نعناع بخورند. همچنین استفاده از زیره سیاه داخل کباب یا برنج نیز می‌تواند از بروز نفخ جلوگیری کند.
درمان‌های خانگی برای رودل کردن
۱. چای نعنا فلفلی
نعنا فلفلی دارای خواص ضد اسپاسم است و بنابراین انتخابی عالی برای مشکلات شکم از جمله حالت تهوع و رودل محسوب می‌شود. یک فنجان چای نعنا فلفلی بعد از وعده‌های غذایی میل کنید تا شکم‌تان بلافاصله تسکین بیابد. مقداری نعنا فلفلی خشک هم همیشه همراه داشته باشید تا در صورت لزوم میل کنید.
۲. عرق نعناع
راحت‌ترین اقدامی که پس از دل‌درد می‌توان انجام داد مصرف عرق نعناع است. می‌توانید عرق نعناع را با کمی آب قند یا نبات میل کنید. البته در مصرف عرق نعناع زیاده‌روی نشود؛ چراکه محل اتصال مری به معده را پرحجم کرده و مشکلاتی را برای فرد به‌وجود می‌آورد.
۳. چای بابونه
برای تهیه چای بابونه، یک یا دو کیسه چای را داخل یک لیوان آب جوش به مدت ده دقیقه دم بگذارید. در صورت تمایل می‌توانید مقداری عسل هم به چای اضافه کرده و بعد میل کنید. هر زمانی که لازم بود می‌توانید این چای را بنوشید.
۴. جوشانده ترخون
استفاده از جوشانده ترخون در آب روش دیگری است که در طب سنتی برای رفع دل درد و درد‌های معده مورد توصیه قرار می‌گیرد؛ چراکه این سبزی نقش مؤثری در تقویت معده ایفا می‌کند.
۵. سرکه سیب
سرکه سیب فواید زیادی برای سلامتی دارد و یکی از این فواید بیشمار، تسکین رودل است. از آنجایی که کم بودن اسید معده سبب رودل کردن می‌شود، مقداری سرکه سیب را برای افزایش تولید اسید معده بنوشید. یک تا دو قاشق چایخوری سرکه سیب خام و غیرپاستوریزه را به یک فنجان آب اضافه کنید و ترکیب حاصل را بنوشید تا به سرعت تسکین بیابید.
۶. مخلوطی معجزه برانگیز
استفاده از مخلوط نعناع، گل بابونه، رازیانه، ریشه شیرین‌بیان و ریشه گل‌ختمی نیز راه دیگری است که در درمان دل درد مؤثر است. به این صورت که نعناع، گل بابونه، رازیانه، ریشه شیرین‌بیان و ریشه ختمی را در یک لیوان آب‌جوش ریخته و بگذارید ۳۰ دقیقه دم بکشد و پس از صاف کردن آن می‌توانید نیم‌ساعت قبل از صبحانه و نیم ساعت قبل از شام به مقدار یک استکان از آن میل کنید.
۷. زیره سیاه و سبز
راهکار دیگری که در طب سنتی برای درمان دل درد سفارش شده استفاده از زیره سیاه و زیره سبز است که به کاهش نفخ شکم کمک می‌کند. می‌توان از این گیاه به‌صورت پودرشده بعد از غذا استفاده کرد.
۸. تخم رازیانه
این گیاه دارویی ضداسپاسم نیز می‌تواند درمان خوبی برای رودل بعد از غذا باشد، و در عین حال دارویی عالی برای گرفتگی شکم، حالت تهوع و نفخ است. نصف قاشق چایخوری رازیانه پودرشده را در آب بریزید و اجازه بدهید ده دقیقه بجوشد و بعد چای را بنوشید. هر زمانی که دچار رودل هستید، می‌توانید چای رازیانه بنوشید.
۹. درمان دل‌درد با زنجبیل
یکی از روش‌های ساده درمان دل‌درد استفاده از زنجبیل است. مقدار کمی از پودر زنجبیل را در آب جوش ریخته و با خرما یا نبات میل کنید. خیلی زود درد شما را ساکت می‌کند. حتی اگر کودکانتان نیز در ایام عید به دل‌درد دچار شد می‌توانید با همین روش درد او را تسکین دهید. البته درخصوص رفع دل درد کودکان مخلوط آب و آبلیمو و عسل نیز توصیه شده است.
۱۰. جوش شیرین
جوش شیرین می‌تواند به سرعت اسید معده را خنثی کرده و رودل، نفخ و گاز را بعد از خوردن غذا تسکین بدهد. برای انجام این درمان نصف قاشق چایخوری جوش شیرین را به ۱۲۰ میلی‌لیتر آب گرم اضافه کنید و بنوشید. این ماده به طور کلی غیرسمی است، اما مصرف مقدار زیادی از آن می‌تواند برخی عوارض جانبی را ایجاد کند از جمله یبوست، اسهال، استفراغ و گرفتگی عضلات.
۱۱. دارچین
درصورتی که پس از میل کردن هر چیزی سریعا دچار دل‌درد می‌شوید بهتر است نصف قاشق غذاخوری دارچین را دم کرده و بخورید. این کار به مرور زمان دل‌درد شما را کاهش می‌دهد.
۱۲. پونه
دمنوش پونه یکی دیگر از راه‌های درمان رودل است. یک قاشق غذاخوری پونه را در یک لیوان ریخته و روی آن آب جوش بریزید. یک درپوش روی لیوان بگذارید تا دم بکشد. سپس میل کنید.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
در صورت تشدید و یا تکرار علائم رودل باید هرچه سریعتر به پزشک مراجعه نمائید. چرا که بسیاری از بیماری‌های گوارشی و غیر گوارشی با علائم مشابه رودل مانند دل درد مکرر و مزمن خود را نشان دهند. مثلا رودل کردن می‌تواند ناشی از عوارض دارو‌ها و یا بیماری کم کاری تیروئید باشد که موجب یبوست و دل درد می‌شود.
