یک مقام رسمی فوتبال پروندهای که در آن مدعی شده بود مورد تبعیض قرار گرفته به اثبات رساند اما هیچکس مجازات نشد. دادگاه ادعاهای مربوط به آلوده بودن انتخابات برای رسیدن به یک پست در فیفا را تایید کرد اما در عین حال هیچگونه عواقبی برای مردان درگیر در این پرونده به وجود نیامد. این درحالی است که وضعیت پرونده از این روشنتر نمیتوانست باشد.
داستان از این قرار است که یکی از ۶ نهاد منطقهای فوتبال با جلوگیری از شانس رسیدن کرسی در هیات مدیره به یک مقام زن رفتار تبعیضآمیز انجام داده است. این مقام که نامش ماریام محمد است، قضات دادگاه عالی ورزش را متقاعد کرد که یک شیخ با نفوذ کویتی در انتخابات برگزار شده توسط کنفدراسیون فوتبال آسیا در سال ۲۰۱۹ به طور فعال دخالت کرده است تا به نتیجه مطلوب خود در انتخابات برسد. حکم کامل که هنوز منتشر نشده اما جزییات آن که به نیویورکتایمز رسیده، نشان میدهد که هیاتی در دادگاه داوری ورزش در سوییس به این نتیجه رسیدند که انفعال چندین ماهه مقامات فوتبال آسیا به منزله «انکار عدالت» برای ماریام محمد است. هنوز دو ماه از اعلام این تصمیم نگذشته اما تاثیر آن چیزی جز نکوهش اخلاقی و بیتوجهی به حقوق زنان نبوده است. انگار که با یک گلوله برفی به یک تانک ضربه وارد شده باشد.
در این مدت هیچ اتفاقی نیفتاده است. نه انتخابات آلوده مجددا برگزار شده و نه آنهایی که محمد را از حق طبیعیاش محروم کردند، مجازات شدند و نه رهبران فوتبال اقدامی انجام دادهاند. فیفا در یک ایمیل گفت هیچ نظری در این مورد ندارد. آنها حتی پس از صدور حکم گفتند، نتیجه دادگاه را با مقامات فوتبال در آسیا پیگیری خواهند کرد. هیات حاکمه کنفدراسیون فوتبال آسیا نیز از اظهارنظر در این رابطه خودداری کرده و گفته است که رهبران این سازمان چیزی برای افزودن به بیانیه سابقشان که در ماه ژانویه منتشر شده بود، ندارند. ایافسی در آن بیانیه وعده داده بود این اتفاق را بررسی میکند.
در این شرایط سکوت برای ماریام جنونآور است. او در یک مصاحبه تلفنی گفت:«این فقط یک بازی برای آنهاست؛ انکار عدالت. همان روندی است که من در آن حضور داشتم. آنها منتظرند زمان بگذرد و امیدوارند که من از این شرایط خسته شوم. اکنون حکم صادر شده و بسیار ناراحت کننده است. حالا من نمیدانم کجا باید بروم.»
محمد که اولین بار شکایت خود را به کمیته انضباطی ایافسی در ماه مه ۲۰۱۹ ارایه داده بود، میگوید که ماهها پس از پیروزی در آن پرونده احساس میکند تاریخ در حال تکرار شدن است. او ابتدا این پیروزی را جشن گرفته بود اما بعد فهمیده است این به نتیجه خاصی منجر نمیشود. او گفت مقامات A.F.C با او تماس نگرفتهاند. او همچنین از کمیته اخلاق فیفا نیز چیزی نشنیده است. درحالی که در قوانین این سازمان به صراحت آمده تبعیض جنسیتی «کاملا ممنوع و مجازات آن تعلیق یا اخراج است.»
این پرونده و پیامدهای آن نحوه عملکرد قدرت در ورزشهای جهانی را برجسته کرده است. این نشان میدهد که چگونه یک امپراتوری آلوده در محدوده خلیج فارس که به پروندههای فساد دیگر مرتبط است، توانسته کنترل قابل توجهی بر یکی از بزرگترین نهادهای حاکم در فوتبال اعمال کند حتی اگر نقشی در امور رسمی نداشته باشد. این نشان میدهد که چگونه استراتژی به تاخیر انداختن میتواند منجر به تبعیض و بیعدالتی شود.
پرونده ماریام محمد ریشه در واکنش فیفا به مشکلات خود در زمینه تبعیض داشت: برای رفع کمبود زنان در هیات مدیره خود، این سازمان از سال ۲۰۱۳ صندلیهای مشخصی را برای زنان در نظر گرفت. با شروع رایگیری در سال ۲۰۱۳ این پروسه آغاز شد و هر کنفدراسیون میتواند حداقل یک نماینده داشته باشد. ماریام محمد بازیکن سابق و مربی اهل مالدیو در مجمعالجزایر اقیانوس هند امیدوار بود که سال ۲۰۱۹ و در رایگیری در کولالامپور در AFC برای تصاحب این جایگاه به پیروزی دست پیدا کند. طولی نکشید که او فهمید کارگزاران قدرت در فوتبال آسیا پیش از برگزاری انتخابات نتیجه را مشخص کرده بودند. یک ماه بعد او اولین شکایات خود را در مورد انتخابات به کمیته انضباطی کنفدارسیون فوتبال آسیا ارایه کرد. ایمیلها نشان میدهد که سازمان با پرسیدن سوالهایی از اوکار تحقیقات را آغاز کرده است.
هر چند به نظر میرسد کار آن طور که باید و شاید انجام نشده است. ایافسی با استناد به رازداری از ارایه مدارک و نتایج تحقیقات خود به دادگاه خودداری کرد. سپس در جلسه دادرسی در دادگاه داوری ورزش در ژوییه گذشته، کنفدراسیون فوتبال آسیا به شدت از خودش دفاع کرد. با این حال آنها نتوانستند با ارایه شاهد یا شواهد ادعای ماریام محمد مبنی بر آنکه یک مقام عالی کنفدراسیون فوتبال آسیا و رییس فدراسیون فوتبال قطر در یک سوییت هتلی لوکس با هم ملاقات داشته بودند را رد کنند. جایی که احمد الفهد المصباح شیخ کویتی به محمد گفت که کاندیدای مورد نظر او در انتخابات، مهفوزا اختر کیرون بنگلادشی است و او به عنوان نماینده زن AFC انتخاب خواهد شد.
به محمد گفته شد که باید نامزدی خود را کنار بگذارد و این کار باید طی ۲۴ ساعت انجام شود. او بعدا در شهادتنامهای که توسط AFC رد نشد، ادعا کرد که شیخ احمد با گفتن اینکه خیلی در محافل فوتبال بینالمللی تاثیرگذار است تاکید کرده میتواند او را چنان بزرگ کند که به «هر سمت دیگری که دوست دارد در AFC یا فیفا» در ازای کنارهگیری از انتخابات برسد. شیخ احمد که چندین درخواست قبلی برای اظهارنظر را رد کرده بود در بیانیهای که برای نیویورک تایمز ارسال کرد «هرگونه قصد با تلاش برای نفوذ» در انتخابات سال ۲۰۱۹ را رد کرد. به نظر میرسد که چنین تکذیبیهای به خاطر کوتاهی A.F.C و وکلای کنفدراسیون در مطلع کردن او از حکم دادگاه حکمیت ورزش باشد.
شیخ احمد در زمان ملاقات با ماریام محمد هیچ نقش رسمی در فوتبال نداشت. زیرا پس از اینکه در دادگاه فدرال ایالات متحده مشخص شد که به مقامات آسیایی رشوه پرداخت کرده بود از سمت خود در شورای فیفا در سال ۲۰۱۷ استعفا داد. اما تصمیم ماریام برای رساندن پرونده او به دادگاه به واسطه ایفای نقشش به عنوان رییس شورای المپیک آسیا، سازمانی که پدرش در سال ۱۹۸۲ ایجاد کرد، یک نگاه اجمالی عمومی در مورد ادامه حیات او به عنوان یک واسطه پرقدرت در ورزشهای جهانی ارایه داد. به عنوان مثال در یک جلسه کمیته بینالمللی المپیک ۲۰۱۳ حمایت شیخ احمد به توماس باخ کمک کرد که نظر کمیته بینالمللی المپیک را به عنوان رییس تامین کند و المپیک تابستانی را به توکیو تحویل دهد. از آنجا که او در یک پرونده جعل در ورزش در سال ۲۰۱۸ متهم شد،از دو پست برجسته خودش در I.O.C تعلیق شد اما نظر او همچنان تاثیرگذار است.
پیش از انتخابات سال ۲۰۱۹ در A.F.C به نظر نمیرسید که مشکلات حقوقی او مسالهساز باشد. در ادامه یک لیست از نامزدهای مورد علاقه او در A.F.C توزیع شد. محمد میگوید رایدهندگان در آستانه انتخابات و با آگاهی از مذاکرات با ماریام و ترجیح شیخ احمد برای پیروزی نامزدی متفاوت، او را تحت فشار گذاشتند که کنارهگیری کند. او ازکنارهگیری امتناع ورزید اما به هر حال آرای خود را از دست داد. او ۱۵ بر ۳۱ بازنده شد و آنهایی که در لیست شیخ احمد بودند، رای آوردند. چه کسانی که برای رسیدن به کرسی هیاتهای اجرایی A.F.C نامزد شده بودند چه کسانی که مانند کیرون میخواستند به عنوان نماینده کنفدراسیون فوتبال آسیا راهی فیفا شوند.
هیات حاکمه CAS پس از بررسی شواهد ارایهشده توسط ماریام محمد و وکلایش در خلاصه تصمیم خود روشن کرده که با روایت او از وقایع آن انتخابات موافق است. این هیات تایید کرد که انتخابات سال ۲۰۱۹ ناقض قوانین A.F.C و فیفا بوده است. قوانینی در مورد تبعیض جنسیتی. این هیات به این نتیجه رسید که شیخ احمد سعی کرده انتخابات را تحت تاثیر قرار دهد. همچنین A.F.C با عدم صدور حکمی درباره شکایت ماریام محمد عدالت را انکار کرده است. با این وجود همچنین گفته شد که محمد با کوتاه نیامدن در ماجرای انصراف اطمینان حاصل کرده که تلاشهای شیخ برای تاثیرگذاری در مورد او موثر نبوده است. دادگاه همچنین اعلام کرده بیفایده است که دستور لغو انتخابات نادرست را صادر کند یا به مجازات هر یک از افراد متهم به دخالت در انتخابات اقدام کند. دادگاه گفت هر تصمیمی در مورد اقدامات بعدی باید توسط فیفا و A.F.C اتخاذ شود.
میگوئل مادورو، رییس سابق حکمرانی فیفا که در پرونده محمد شواهدی ارایه کرده بود، گفت:«اگر اتفاق خاصی نیفتد برای A.F.C و فیفا شرمآور است و بهطور غیرمستقیم نیز اقتدار CAS را زیر سوال میبرد. این جایزهای که به افراد متخلف داده میشود و آنچه در پی آن میآید بلافاصله به ما میگوید که CAS فساد را در بالاترین سطح انتخابات فوتبال آشکار کرده و در عین حال به ما میگوید که آنها کاری در این زمینه نمیتوانند انجام دهند. این در مورد کل ساختار عدالت در ورزش به ما چه میگوید؟ این یک کیفرخواست است.» مادورو افزود کمیته اخلاق فیفا باید تحقیقاتی را پس از صدور حکم آغاز میکرد که تا به امروز چنین نبوده است.
ادواردو آچه، مسوول نظارت بر انتخابات فیفا در سال ۲۰۱۹ به هیات CAS گفت که رهنمودهای فوتبال برای بهبود وضعیت نمایندگی زنان توصیه است و الزامآور نیست. این هیات گفت که شواهد نشان میدهد آچه «آماده پذیرش هرگونه تبعضیی است به شرط اینکه فقط یک زن به فیفا راه پیدا کند.» اما فشار بر پیگیری این پرونده برای رییس فیفا جیانی اینفانتینو که برای پیشبرد اهدافش نیاز به حمایت از رهبران فوتبال ملی و منطقهای دارد ، میتواند ناراحتکننده باشد. به عنوان مثال او اخیرا توری دو هفتهای را در آفریقا گذراند تا اطمینان حاصل کند نامزد مورد علاقهاش، یک میلیاردر اهل آفریقای جنوبی و بدون تجربه در سطح بالای مدیریت فوتبال به عنوان رییس کنفدراسیون فوتبال آفریقا انتخاب شود. در چنین شرایطی بعید به نظر میرسد اینفانتینو به رهبران فوتبال آسیا و فدراسیون فوتبال قطر که به ماریام فشار آورده بودند،کنارهگیری کند. یک سال قبل از جام جهانی ۲۰۲۲ قطر برای پیگیری پرونده و مجازات خاطیان فشار وارد میکند.
یوهان لیندلوم، استاد حقوق دانشگاه یوتا در سوئد یک مقاله چاپ کرده و در آن توضیح داده وقتی جزییات پرونده ماریام محمد منتشر نمیشود تنها یک معنی دارد و آن هم این است مشکلاتی وجود دارد که رهبران فوتبال سعی میکنند آن را مخفی کنند و اصطلاحا بفرستند زیر فرش. او اخیرا کتابی در مورد دادگاه حکمیت ورزش چاپ کرده است. لیندلوم گفت:«دلیل این اتفاق هر چه که باشد، نشان میدهد شما احتمالا تلاش میکنید آن را تا حد ممکن مخفی نگه دارید.»