وقتی پای صحبتهای یک خانم باردار مینشینیم ممکن است بگوید «از شنیدن توصیههای متفاوت دورهی بارداری خسته شده است.» درست است، هر کسی با توجه به شنیدههای خود توصیههای متفاوتی برای یک خانم باردار دارد؛ از کم کردن یا حذف کافئین از برنامهی غذایی گرفته تا نداشتن تحرک و استراحت کامل.
وقتی پای صحبتهای یک خانم باردار مینشینیم ممکن است بگوید «از شنیدن توصیههای زیاد و متفاوتی برای گذراندن دورهی بارداری خسته شده است.» درست است، هر کسی با توجه به شنیدههای خود توصیههای متفاوتی برای یک خانم باردار دارد؛ از کم کردن یا حذف کافئین از برنامهی غذایی گرفته تا نداشتن تحرک و استراحت کامل. اما آیا همهی این توصیهها صحیح هستند یا تعدادی باور اشتباه بارداری هم بین توصیهها پنهان شده است؟
چطور باید از بین تمام این توصیهها گزینهی درست و واقعی را انتخاب کرد؟ چطور باید تشخیص بدهیم این توصیه بر پایهی واقعیت است یا فقط یک افسانه که سینه به سینه به نسل بعد منتقل شده؟ امروز از ۱۰ افسانهی اشتباه دربارهی بارداری میگوییم تا بتوانید با خیال راحت از دوران بارداری لذت ببرید و به جز توصیههای پزشک، هیچ توصیهی دیگری را دنبال نکنید.
باور اشتباه اول؛ روزانه سه وعده غذای سالم بخورید
واقعا؟! سه وعده غذای سالم در روز؟! در واقع شما باید در دوران بارداری ۶ یا ۷ وعدهی غذایی سالم و کوچک در طول روز بخورید. یعنی هر ۲ ساعت یک وعدهی کوچک غذای سالم. استوارت فیشباین، نویسندهی کتاب بارداری بدون ترس، میگوید: «مصرف مداوم همهی گروههای مختلف غذایی در دوران بارداری، سطح قند خود را ثابت نگه میدارد و این برای مادر و کودک بسیار مفید است.»
دوران بارداری زمان مناسبی برای رژیم گرفتن نیست. اصلا نگران غذاهایی که میخورید نباشید، هر چیزی که قبل از بارداری برای شما مفید بوده الان هم مفید است. اگر احساس میکنید به تغییر مواد غذایی مصرفی نیاز دارید، در وعدههای غذایی خود تنوع ایجاد کنید و چند مادهی خوراکی سالم و تازهی دیگر به آن اضافه کنید.
باور اشتباه دوم؛ کمی نوشیدنی الکلی ضرری ندارد
مطالعات زیادی از تأثیر منفی الکل روی جنین خبر دادهاند. یک باور اشتباه بارداری وجود دارد که میگوید گاهی مصرف الکل آن هم به اندازهی مزه مزه کردن آن مضر نیست. باید بدانید مصرف الکل، حتی کم، در دوران بارداری خطر ابتلای جنین به اختلالات طیف الکل (FASD) را افزایش میدهد.
مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریها (CDC) و کالج متخصص زنان و زایمان آمریکا (ACOG) در مقالات مختلف اعلام کردهاند که «خانمهای باردار باید از مصرف الکل در دوران بارداری خودداری کنند.» مارک اس. دفرانسسکو، رییس ACOG میگوید: «نقصهای مادرزادی که به واسطهی مصرف الکل پیش میآید کاملا قابل پیشگیری است. لازم است مراکز ارائه دهندهی خدمات بهداشتی ویژهی خانمهای باردار به شکل واضح و دقیقا این موضوع را برای مراجعین خود شرح داده و بگویند که مصرف الکل حتی به میزان کم هم خطر آفرین است.»
باور اشتباه سوم؛ کافئین را کامل حذف کنید
درست است که کافئین از جفت عبور میکند و به جنین میرسد، اما این به آن معنی نیست که اگر شما یک فنجان قهوه بخورید سطح انرژی جنین هم مانند شما تغییر میکند. مصرف یک فنجان چای یا قهوه در روز مناسب است. اگر بخواهیم دقیقتر به این موضوع بپردازیم میتوانید از ACOG نقل کنیم که گفته است: «مصرف روزانه ۲۰۰ میلیگرم کافئین در روز بی خطر است.»
حالا یک فنجان قهوه یا چای چند میلیگرم کافئین دارد؟ در واقع همه چیز به نوع نوشیدنی که مصرف میکنید بستگی دارد. میزان کافئین موجود در قهوه بر اساس نوع دانه، مدت زمان رست شدن و نحوهی دمآوری آن متفاوت است. مثلا یک فنجان قهوهی فرانسهی سیاه خیلی قویتر از یک فنجان قهوه آمریکانو همراه با شیر است.
باور اشتباه چهارم؛ پنیر را حذف کنید
مطمئنیم که شما از شنیدن این موضوع شاد خواهید شد. لازم نیست همهی پنیرها را از برنامهی غذایی حذف کنید. بعضی از پنیرها مثل چدار و سوئیسی کاملا مفید هستند، البته به این شرط که پاستوریزه شده باشند.
مصرف پنیرهای محلی مثل پنیر بز و پنیرهای غیر پاستوریزه ممکن است باعث بیماری شما شود، اما اگر به پنیرهای پاستوریزه دسترسی دارید با خیال راحت آنها را مصرف کنید. اجازه ندهید یک باور اشتباه بارداری جلوی لذت شما از غذا خوردن را بگیرد.
باور اشتباه پنجم؛ به اندازهی دو نفر غذا بخورید
در این موضوع شکی نیست که اشتهای شما بیشتر شده است، اما بارداری بهانهی خوبی برای مصرف بیش از حد مواد غذایی نیست. ممکن است شما نیاز داشته باشید که دو بار در شب شام بخورید، این یک موضوع عادی است؛ اما تحقیقات نشان داده است که یک خانم باردار فقط به ۳۰۰ گرم کالری اضافهتر در روز نیاز دارد.
داشتن تغذیهی خوب یک موضوع مهم و اساسی در دوران بارداری است، اما پرخوری و مصرف بیش از حد مواد غذایی کار را برای رشد کودک سخت میکند. طبق اعلام ACOG افزایش وزن طبیعی برای یک خانم باردار چیزی بین ۱۱ تا ۱۵ کیلوگرم است.
باور اشتباه ششم؛ تا میتوانید غذای دریایی زیاد بخورید
مصرف غذاهای دریایی در دوران بارداری بسیار مفید است. ماهی مملو از پروتئین و اسیدهای چرب امگا۳ است و تأثیر مثبتی بر رشد کودک میگذارد. اما باید بدانید که همهی ماهیها این خواص عالی را ندارند.
سازمان غذا و دارو (FDA) اعلام کرده است که مصرف دو تا سه وعده غذای دریایی کم جیوه در هفته برای خانمهای باردار مفید است؛ بنابراین لازم است که حتما یک فهرست از ماهیهای مفید و غذاهای دریایی بیضرر تهیه کنید. متأسفانه شمشیر ماهی، ماهی بیگیه، ماهی کاشی، مارلین، شاه ماهی خالخالی، زبری نارنجی و کوسه بالاترین سطح جیوه را دارند و باید از مصرف آنها در دوران بارداری جدا خودداری کنید. همچنین مصرف سوشی برای خانمهای باردار پرخطر است.
به گفتهی FDA مصرف هیچ گوشت خامی برای خانمهای باردار مجاز نیست. ماهی خام میتواند حاوی انگل و باکتری باشد و در بدن شما عفونت و بیماریهای مختلفی ایجاد کند؛ بنابراین اگر باردار هستید حتما سوشیهای پخته مصرف کنید.
باور اشتباه هفتم؛ بیماری را تحمل کنید و دارو مصرف نکنید
مصرف تعداد زیادی از داروهای بدون نسخه در دوران بارداری بیخطر است، اما یک اعتقاد قدیمی وجود دارد که خانمهای باردار باید درد میگرن یا سرماخوردگی را تحمل کنند، اما به سراغ دارو نروند. نکتهی مهم در مصرف دارو این است که قبل از مصرف حتما با پزشک خود مشورت کنید.
همچنین مکملها و دمنوشهای زیادی وجود دارند که میتوانید در دوران بارداری مصرف کنید. هنوز تحقیقات زیادی در ارتباط با تأثیر آنها روی جنین انجام نشده، اما تا به حال مورد خطرناکی هم گزارش نشده است.
پس اگر تمایل به مصرف مکمل یا دمنوش دارید این موضوع را هم با پزشک خود مطرح کنید و پس از تأیید او با خیالی آسوده مصرف کنید. اگر نیاز به آرامش اعصاب دارید میتوانید مدتی مدیتیشن کنید یا خیلی راحت یک تکه شکلات بخورید. هیچ کدام برای شما ضرری ندارند.
باور اشتباه هشتم؛ ورزش نکنید
متخصصان برعکس باورهای قدیمی، میگویند ورزش کردن و تمرینهای سبک یک روش عالی برای کنترل وزن و آماده سازی بدن برای زایمان است. ACOG توصیه میکند خانمهای باردار هر هفته حداقل ۱۵۰ دقیقه ورزش هوازی متوسط داشته باشند.
ورزش هوازی متوسط به این معنی است که با انجام تمرینات ضربان قلب شما بالا رفته و عرق میکنید، اما برای صحبت کردن در حین ورزش یا پس از آن با مشکل مواجه نیستید و میتوانید عادی صحبت کنید. فراموش نکنید که از انجام ورزشهای تماسی و ورزشهایی که در آن باید به پشت بخوابید خودداری کنید. ورزشهایی که به پشت میخوابید باعث کاهش جریان خون در مغز و رحم شما میشود و این موضوع میتواند خطرناک باشد.
باور اشتباه نهم؛ موهای خود را رنگ نکنید
بارداری نباید روی ظاهر شما تأثیر منفی بگذارد. درست است که مواد شیمیایی از طریق پوست سر جذب میشوند، اما مطالعات انجام شده این نتیجهی قطعی در اینباره نشان ندادهاند. اما برای احتیاط بهتر است در سه ماههی اول بارداری، که اندامهای کودک در حال شکلگیری هستند از رنگ کردن موها اجتناب کنید.
همچنین یکی از متخصصهای مرکز پزشکی دانشگاه فونیکس پیشنهاد کرده است که برای رنگ کردن موها از رنگهای طبیعی و گیاهی استفاده کنید یا از رنگهای نیمه دائمی، مانند شامپو رنگ، استفاده کنید. فراموش نکنید که در زمان رنگ کردن موها حتما مطمئن شوید که آرایشگاه یا خانه تهویهی خوبی دارد.
باور اشتباه دهم؛ مانیکور نکنید
در بخش قبلی هم گفتیم، بارداری نباید روی ظاهر شما تأثیر منفی بگذارد. مادر شدن به معنی کنار گذاشتم امور مربوط به زیبایی نیست. فیش باین میگوید: «فقط تماس طولانی مدت و زیاد با محصولات شیمیایی مشکل ایجاد میکند.» پس یک لاک ناخن ساده نمیتواند به شما آسیبی برساند.
اما اگر هنوز هم دربارهی استفاده از لاک ناخن نگران هستید میتوانید از لاک ناخنهایی استفاده کنید که فاقد دی بوتیل فتالات، تولوئن و فرمالدئید باشند. همچنین برای جلوگیری از تنفس بخار ناشی از مواد داخل لاک، در مکانهایی از آن استفاده کنید که تهویهی مناسبی داشته باشد. اگر برای مانیکور به آرایشگاه میروید بسیار مهم است به سالنهایی مراجعه کنید که تمام ابزار و وسایل را ضدعفونی میکنند یا از ابزار یکبار مصرف استفاده میکنند.
سخن آخر
بارداری دوران بسیار زیبایی است که میتوانید بهترین خاطرات را از آن داشته باشید. پس لازم است قبل از عمل کردن به هر توصیهای کمی دربارهی آن تحقیق کنید. برخی از توصیهها و باورهای غلط جلوی لذت بردن شما از این دوران را میگیرد.
در این مطلب از ۱۰ باور اشتباه بارداری گفتیم تا خیالتان از انجام بعضی کارها مانند مانیکور کردن و خوردن بعضی از مواد غذایی مانند چای و قهوه آسوده باشد.