تیم ملی فوتبال ایران در آخرین دیدار خود از دور برگشت رقابت‌های مقدماتی جام‌جهانی روز سه‌شنبه ۲۵خرداد از ساعت ۲۱ به‌وقت تهران به مصاف عراق می‌رود؛ دیداری حساس و سرنوشت‌ساز و البته تاریخی که به‌نوعی سرنوشت چندسال آینده فوتبال ایران را مشخص می‌کند و می‌تواند تاثیر‌گذار و خاطره‌انگیز باشد. هرچند روی کاغذ عراقی‌ها به‌هیچ‌عنوان در حد و اندازه‌های فوتبال ایران نیستند، متاسفانه نتایج رقم‌خورده در دیدارهای دور رفت و شکست ثانیه‌های پایانی مقابل تیم ملی عراق باعث شده است کار ملی‌پوشان در دور برگشت برای صعود به اما و اگر بکشد. بااین‌حال همه امیدواریم تیم ملی کشورمان همان‌طور که بحرین را در خاک خودش با بازی مقتدرانه به زانو درآورد، مقابل عراق با بازی کاملا برتر در میدان از هر لحاظ، سه امتیاز این مسابقه را از آن خود و با شایستگی هرچه تمام به مرحله بعدی صعود کند.
افزایش شانس صعود تیم ملی
با باخت لبنان به کره‌جنوبی، صعود عراق به دور بعدی انتخابی جام‌جهانی قطعی شد. بر همین اساس کره‌جنوبی دیروز در بازی آخرش در مرحله دوم انتخابی جام‌جهانی ۲۰۲۲ به مصاف لبنان رفت و با نتیجه ۲ بر یک به پیروزی رسید تا به‌عنوان تیم اول گروهش صعود کند. با باخت لبنان مقابل آن تیم، صعود عراق به مرحله بعدی مقدماتی جام‌جهانی (حتی درصورت دوم شدن در گروه) محتمل است. همچنین شکست لبنان مقابل کره‌جنوبی به‌نفع تیم ملی کشورمان شد؛ چراکه لبنان با این باخت در رده‌بندی دوم‌های برتر با ۱۰امتیاز، تفاضل گلش از ۴ به ۳ کاهش پیدا کرد که در این صورت تیم ملی ایران با تساوی دربرابر عراق هم شانس زیادی برای صعود به مرحله بعد رقابت‌ها خواهد داشت.
با نتیجه به‌دست آمده در دیدار کره‌جنوبی و لبنان اگر اردن نتواند استرالیا را شکست بدهد یا حتی اگر عربستان از پس ازبکستان بربیاید، بدون هیچ حرف و حدیثی تیم ملی ایران با یک تساوی مقابل عراق راهی مرحله بعد خواهد شد. البته همان‌طور که نوشتیم ایران به‌لحاظ فوتبالی بسیار سرتر از عراق است و مطمئنا درصورتی‌که شب خوب بچه‌های ایران باشد کسب ۳ امتیاز آن مثل دیدار با بحرین به‌هیچ‌وجه دور از دسترس نیست و شاگردان اسکوچیچ می‌توانند با پیروزی شیرین و خاطره‌انگیزی راهی مرحله بعدی رقابت‌ها شوند.
بررسی دیدارهای پایانی سایر گروه‌ها
قبل از اینکه به بررسی سایر گروه‌ها برسیم، از حالا تکلیف دو گروه مشخص شده تا جایی که در گروه F ژاپن با ۲۱ امتیاز صعودش مسجل شده است و با توجه به نتایج دیگر تیم‌ها، این گروه هیچ‌نماینده‌ای به‌عنوان بهترین تیم دوم نخواهد داشت و پرونده گروه F پیش از پایان روز آخر بسته شده است. در گروه H با پایان دیدارهای این گروه تیم ملی کره‌جنوبی با ۱۶ امتیاز صعود خود را قطعی کرده است و لبنان منتظر سرنوشت سایر گروه‌ها خواهد ماند.
گروه A
سوریه ۲۱ امتیاز (صعود قطعی) – چین ۱۶ امتیاز
سوریه با ۲۱ امتیاز صعودش را به مرحله سوم مقدماتی قطعی کرده است و چین نیز با ۱۶ امتیاز در رده دوم قرار دارد. با قطعی شدن قعرنشینی گوام در این گروه، چین با ۱۰ امتیاز و تفاضل گل ۱۱+ یکی از شانس‌های اصلی قرار گرفتن بین بهترین تیم‌های دوم محسوب می‌شود. در بازی آخر چین و سوریه به مصاف هم خواهند رفت و با برد چین این کشور به‌صورت قطعی به‌عنوان یکی از بهترین تیم‌های دوم صعود خواهد کرد. چین با نتیجه تساوی هم با ۱۱ امتیاز کماکان شانس خوبی برای صعود خواهد داشت اما با شکست وضعیت این تیم برای صعود متزلزل خواهد شد.
گروه B
استرالیا ۲۱ امتیاز (صعود قطعی)-اردن ۱۴ امتیاز-کویت ۱۱ امتیاز
کویت در بازی آخر به مصاف چین‌تایپه می‌رود. با توجه به قعرنشینی چین‌تایپه نتیجه این مسابقه در جدول منظور نخواهد شد، در نتیجه کویت قطعا نمی‌تواند جایگاه دوم جدول را از آن خود کند. آخرین بازی گروه بین اردن و استرالیا برگزار خواهد شد و با کسر امتیاز و تفاضل گل دو بازی چین‌تایپه در مقابل اردن، این تیم با ۸ امتیاز و تفاضل ۵+ به‌عنوان تیم دوم قطعا در گروه B شناخته خواهد شد. اگر اردن بتواند استرالیا را شکست دهد، می‌تواند شانس خود را برای صعود افزایش دهد اما نتیجه شکست و تساوی، اردن را از گردونه رقابت‌ها حذف خواهد کرد.
گروه C
عراق ۱۷ امتیاز- ایران ۱۵ امتیاز
ایران و عراق در آخرین مسابقه رو در روی یکدیگر قرار می‌گیرند. با توجه به نتایج به‌دست آمده و تفاضل گل ایران، بحرین هیچ‌شانسی برای دوم شدن نخواهد داشت. با برد ایران، تیم ملی با ۱۸ امتیاز تیم اول صعود به‌شمار می‌رود و عراق با کسر امتیاز بازی‌های مقابل کامبوج با ۱۱ امتیاز از شانس بالایی برای صعود به‌عنوان بهترین تیم دوم برخوردار خواهد بود. درصورت تساوی عراق درمقام صدرنشین راهی مرحله سوم خواهد شد و ایران با ۱۰ امتیاز از شانس خوبی برای حضور در مرحله بعد برخوردار خواهد بود. همچنین با باخت مقابل عراق، شانس ایران برای یکی از بهترین تیم‌های دوم شدن به‌شدت کاهش می‌یابد.
گروه D
عربستان ۱۷ امتیاز -ازبکستان ۱۵ امتیاز
گروه D از گروه C بسیار پیچیده‌تر شده است. ازبکستان و عربستان در روز آخر باید به مصاف یکدیگر بروند. در این دیدار برد، ازبکستان را سرگروه خواهد کرد اما این اتفاق برای بهترین تیم‌های دوم سایر گروه‌ها بسیار ناگوار خواهد بود؛ زیرا عربستان با تیم فعلی پنجم جدول گروه D یعنی یمن، یک‌بار مساوی کرده و یک‌بار هم به پیروزی رسیده، درنتیجه فقط ۴ امتیاز از امتیازات فعلی این تیم کسر خواهد شد و عربستان با ۱۳ امتیاز قطعا از بهترین تیم‌های دوم خواهد بود. یک نکته درمورد تیم قعرنشین جدول گروه D این است که اگر یمن بتواند در بازی آخر مقابل فلسطین به پیروزی برسد، شکست عربستان درمقابل ازبکستان خطرناک خواهد شد؛ زیرا سنگاپور تیم آخر جدول می‌شود و عربستان با ۱۱ امتیاز به‌عنوان تیم دوم شرایط متزلزلی را تجربه خواهد کرد. همچنین در دیدار رو در رو عربستان و ازبکستان، نتیجه تساوی، عربستان را صدرنشین خواهد کرد و ازبکستان را با ۱۰ امتیاز منتظر نتیجه دیگر گروه‌ها قرار خواهد داد. درنهایت عربستان درصورت پیروزی وضعیت ازبکستان را برای صعود به‌عنوان بهترین تیم دوم به‌خطر خواهد انداخت.
گروه E
قطر ۲۲ امتیاز- عمان ۱۵ امتیاز
قطر به‌عنوان میزبان جام‌جهانی حضور تشریفاتی در این گروه داشته اما صدرنشین شدنش باعث شد تعداد بهترین تیم‌های دوم از ۴ به ۵ افزایش پیدا کند. با کسر نتایج تیم بنگلادش و از آنجا که آخرین بازی تیم ملی عمان با بنگلادش خواهد بود و مسابقات قطر نیز به اتمام رسیده است، تیم تحت‌هدایت برانکو ایوانکوویچ با ۱۲ امتیاز و تفاضل ۳+ صعودش به دور سوم به‌عنوان یکی از بهترین تیم‌های دوم را قطعی کرد.
گروه G
ویتنام ۱۷ امتیاز – امارات ۱۵ امتیاز
شرایط این گروه بسیار شبیه گروه C و همچنین گروه D است. از آنجا که ویتنام و امارات در روز آخر با هم به رقابت می‌پردازند، با شکست ویتنام، امارات با ۱۸ امتیاز به‌عنوان تیم اول صعود می‌کند. ویتنام با ۱۷ امتیاز دوم خواهد شد و با کسر امتیازات این تیم درمقابل اندونزی با ۱۱ امتیاز، از شانس خوبی برای بهترین تیم دوم شدن برخوردار است. با نتیجه تساوی، امارات با کسر امتیازات مسابقات درمقابل اندونزی ۱۰ امتیازی خواهد شد و شانس مناسبی برای صعود خواهد داشت و در صورت شکست امارات، شانس این تیم جهت صعود به مرحله بعد را به حداقل خواهد رساند. نکته قابل‌توجه اینکه زمان برگزاری همه دیدارهایی که سرنوشت دیدارهای صعود‌کننده به مرحله بعدی رقابت‌ها را مشخص می‌کنند بعد از دیدار تیم ملی فوتبال ایران مقابل عراق است.
نحوه برگزاری مرحله سوم
۱۲تیم صعود‌کننده از دور دوم (هفت سرگروه به استثنای قطر و پنج تیم دوم برتر گروه‌های هشت‌گانه) به دو گروه ۶ تیمی تقسیم می‌شوند تا بازی‌های رفت و برگشت را در خانه و خارج از خانه انجام دهند. دو تیم برتر هر گروه به جام‌جهانی ۲۰۲۲ قطر راه پیدا می‌کنند و دو تیم رده سوم دو گروه به مرحله بعدی برای مصاف پلی‌آف ابتدا با هم و سپس برنده این بازی با سایر راه‌یافتگان این مرحله از قاره‌های دیگر بعد از قرعه‌کشی بازی خواهد کرد. همچنین میزبان جام‌جهانی قطر که نیازی به حضور در رقابت‌های مقدماتی جام‌جهانی نداشت، از آنجا که این رقابت‌ها به دومنظور برگزار شد، با صدرنشینی در گروه خود به جام ملت‌های آسیا ۲۰۲۳ صعود کرده است.
زمان و نحوه قرعه‌کشی مرحله سوم
با اعلام کنفدراسیون فوتبال آسیا مرحله سوم رقابت‌های مقدماتی جام‌جهانی که تکلیف چهار سهمیه مستقیم این رقابت‌ها را مشخص خواهد کرد، پنجشنبه سوم تیرماه از ساعت ۱۵ به وقت مالزی در هتل اورینتال کوالالامپور برگزار خواهد شد تا ۱۲ تیم حاضر در این مرحله به دو گروه ۶ تیمی تقسیم شوند و به این ترتیب سرنوشت تیم‌های حاضر در این مرحله برای صعود به جام‌جهانی مشخص شود. طبق آخرین رنکینگ فیفا در ماه می که پیش از این اعلام شده است، تیم‌ها در ۶ گلدان قرار می‌گیرند تا طبق این سیدبندی تیم‌های اول و دوم قاره در گلدان اول، تیم‌های سوم و چهارم در گلدان دوم، تیم‌های پنجم و ششم در گلدان سوم، تیم‌های هفتم و هشتم در گلدان چهارم، تیم‌های نهم و دهم در گلدان پنجم و تیم‌های یازدهم و دوازدهم رنکینگ فیفا در گلدان ششم قرار بگیرند که درصورت صعود تیم ملی فوتبال ایران به مرحله بعدی رقابت‌ها از آنجا که تیم ملی کشورمان در رده دوم تیم‌های آسیایی در رنکینگ فیفا و پشت سر ژاپن قرار دارد، مطمئنا این دو کشور در مرحله بعدی با یکدیگر هم‌گروه نخواهند شد.
در زیر رنکینگ ۱۸ تیم برتر آسیا در ماه می (آخرین رنکینگ فیفا) را مشاهده می‌کنید.
درحال‌حاضر به‌جز قطر میزبان، صعود ژاپن، کره‌جنوبی، سوریه و استرالیا به مرحله نهایی مقدماتی جام‌جهانی در منطقه آسیا قطعی شده که بر این اساس حضور ژاپن در گلدان اول و استرالیا در گلدان دوم قطعی بوده و با توجه به سایر نتایج در ادامه رقابت‌ها کره‌جنوبی به‌طور قطع در یکی از دو گلدان اول یا دوم قرار گرفته و این به آن معناست که اگر ایران به مرحله بعدی صعود کند، کره‌جنوبی در گلدان دوم و اگر تیم ملی کشورمان از مرحله بعدی رقابت‌ها حذف شود، کره‌ای‌ها به‌جای ایران در گلدان اول قرار خواهند گرفت. با این حال صعود ایران محتمل است و این یعنی شاگردان اسکوچیچ در مرحله بعدی با کره‌جنوبی یا استرالیا به عنوان تیم‌های سید دوم هم‌گروه خواهند شد. همچنین تیم ملی فوتبال سوریه با توجه به نتایج پیش رو می‌تواند در یکی از گلدان‌های سوم، چهارم و پنجم قرار گیرد.
زمان برگزاری مرحله سوم رقابت‌ها
با توجه به شیوع کرونا، فیفا در ۱۲ آگوست ۲۰۲۰ اعلام کرد مسابقات مقدماتی آینده که برای اولین‌بار در سال ۲۰۲۰ برنامه‌ریزی شده بود، به سال ۲۰۲۱ منتقل شد و در ۱۱ نوامبر، کمیته مسابقات AFC اعلام کرد که دور نهایی مسابقات مقدماتی آسیا در سپتامبر ۲۰۲۱ آغاز می‌شود و تا مارس ۲۰۲۲ به پایان می‌رسد.
درحالی هفته اول این رقابت‌ها ۱۱ شهریور پیش رو برگزار خواهد شد که اگر شیوع ویروس کرونا رخ نمی‌داد- طبق برنامه‌ریزی قبلی کنفدراسیون فوتبال آسیا- این رقابت‌ها قرار بود ۱۲ شهریور سال ۹۹ آغاز شود و تا امروز ۸ دور از ۱۰ هفته برگزاری رقابت‌ها انجام و تا حد زیادی تکلیف تیم‌های صعود‌کننده نیز مشخص شده بود.
