بازی‌های المپیک، مسابقات قهرمانی جهان، جام جهانی، لیگ ملت‌ها به ترتیب معتبرترین تورنمنت‌های دنیای والیبال هستند. اولویت نخست تیم‌های قدرتمند جهانِ والیبال ابتدا بازی‌های المپیک و سپس قهرمانی جهان است. هر دو رویداد هر چهار سال یک بار برگزار می‌شود و کشورهای صاحب نام دنیای والیبال تمام برنامه ریزی و سرمایه گذاری خود را چهار ساله برنامه ریزی می‌کنند.

لیگ ملت‌ها در اولویت آخر

رقابت‌های لیگ ملت‌ها نیز همان مسابقات لیگ جهانی است که از سال ۲۰۱۸ با فرمت جدید برگزار شد. رقابتی فشرده و فرسایشی که در واقع میدانی برای دیدارهای تدارکاتی خوب است. تیم ملی والیبال ایران پیش از آغاز مسابقات لیگ ملت‌ها در جایگاه هشتم رنکینگ جهانی قرار داشت و در حال حاضر نیز رنکینگ به روزرسانی می‌شود و در پایان مسابقات می‌توان به ‏آن‬ رجوع کرد.

غفلت فدراسیون نشینان

در واقع لیگ ملت‌ها محلی برای آماده سازی بازیکنان و تیم‌ها به ویژه تیم ملی والیبال ایران است. در دو سال گذشته تیم ملی به حال خود رها شد و حتی پس از فسخ قرارداد با ایگور کولاکوویچ تکلیف سرمربی تیم ملی مشخص نبود. در روزهایی که رقیبان در حال برگزاری دیدارهای تدارکاتی بودند هنوز تکلیف سرمربی تیم ملی مشخص نبود. علی رغم فشارهای رسانه‌ای و نقد کارشناسان مبنی بر اهمیت در پیش بودن المپیک اما فدراسیون نشینان در کمال خونسردی روزها را از دست دادند تا تیم ملی در آستانه دو ماه به لیگ ملت‌ها تکلیف سرمربی خود را بداند.

تفکرات «الکنو» برای حضور در المپیک

ولادیمیر الکنو سرمربی نام آشنای والیبال که طلا و برنز المپیک را در کارنامه دارد با هدف حضور در چهارمین المپیک متوالی هدایت تیم ملی را پذیرفت. برخلاف ادعای رئیس فدراسیون که مدعی شد الکنو قول کسب سکوی المپیک داده است اما او ادعای داورزنی را رد کرد و گفت قول کسب سکو کار افراد شارلاتان است!

الکنو در نخستین نشست خبری در ایران، اعلام کرد: یکی از نقاط قوت ایران سرعت بازیکنان است. ضعف تیم ملی هم فیزیک بازیکنان است که نه لهستان هستیم نه روسیه و نه حتی آمریکا. با این حال این شانس را داریم که در روز مسابقه شرایط مطلوبی داشته باشیم و با بهترین کیفیت وارد زمین شویم. در برابر سرویس‌های قدرتمند بازیکنان برخی تیم‌ها هم ضعف داریم که باید این ضعف را هم برطرف کنیم. در دریافت‌ها مشکل داریم که این هم یکی از ضعف‌های بزرگ تیم ملی ایران است. باید بتوانیم این ضعف را هم برطرف کنیم.

سرمربی تیم ملی والیبال ایران در مورد حضور با ترکیب جوان و با تجربه در لیگ ملت‌ها گفت: خوشحالم که فدراسیون تصمیم گرفت که بازی‌های المپیک برای ما هدف نهایی باشد و از لیگ ملت‌ها به عنوان رویداد آماده سازی کنیم. در لیگ ملت‌ها این فرصت را به جوانان خواهیم داد تا حضور در بازی‌های بزرگ را تجربه کنند. امیدوارم با این روند بتوانیم بازیکنان بزرگی در آینده به جامعه والیبال ایران معرفی کنیم.

ترکیب مد نظر سرمربی تحت فشار

الکنو تا پیش از بازی با آلمان ترکیب‌های متفاوتی را راهی زمین کرد و پس از آن اصرار بر حضور برخی بازیکنان صدای منتقدان و مردم را در آورد. ظاهراً الکنو به ترکیب اصلی خود رسیده است و در صدد است تا بازیکنان مورد نظر برای حضور در المپیک را در شرایط سخت محک زند چرا که هر بازی و هر ست در المپیک جدال با مرگ است و بازیکنان باید از نظر روحی، جسمی و روانی در بالاترین سطح خود باشند تا تیم نتیجه کسب کند. المپیک دیگر محلی برای آزمون و خطا نیست و سرمربی تیم ملی طبق صحبت‌هایش در نشست خبری تمام سعی را خواهد کرد تا تیم ملی والیبال ایران در المپیک به آرمان تعریف شده دست یابد.

ترکش‌های ناشی از عدم برنامه ریزی بر پیکره تیم ملی

اما در میانِ تلاشِ سرمربی تیم ملی و بازیکنان، برخی تاب شکست‌ها را ندارند. در حالی که تیم ملی والیبال عدم برنامه ریزی مدون و طولانی مدت را می خورد ملی پوشان با تجربه و جوان زیر بار فشار در حال آماده سازی برای رویداد مهم المپیک هستند.

شکست تیم ملی والیبال ایران مقابل استرالیا تنها نتیجه عجیب روز دهم مسابقات لیگ ملت‌ها نبود. تیم ملی هلند که در زمان نگارش این گزارش با ۱۶۷ امتیاز در جایگاه ۱۸ جهان قرار دارد با نتیجه ۳ بر ۲ تیم قدرتمند فرانسه را شکست داد. فرانسه ای که با ۳۰۱ امتیاز در رده پنجم جهان قرار دارد.

تیم ملی ایران در دو سال گذشته بدون برگزاری حتی یک دیدار تدارکاتی گام در لیگ ملت‌ها گذاشته است و انتظارات بالا از تیم فشار روانی زیادی به وجود آورده است. استرالیا چیزی برای از دست دادن نداشت و راحت تر مقابل ایران بازی کرد.

خطرات ناشی از بهم ریختگی تیم ملی

مرتضی شیاری، مربی تیم ملی والیبال آمریکا پیش از آغاز مسابقات تاکید کرد انتظارات بالا ممکن است حواشی برای والیبال ایران به وجود اورد و گفت: حساس‌ترین سال والیبال ایران است، الکنو مربی شناخته شده و بزرگی در دنیای والیبال است امار بارها گفته‌ام با توجه به مدت زمان کوتاهی که در اختیار الکنو بود، او نمی‌تواند چیز خاصی به بازیکنان ایران ارائه دهد به ویژه بازیکنان باتجربه که پکیج کامل اطلاعات والیبال هستند و آن چیزی که لازم است آموخته‌اند؛ تنها کمک الکنو به والیبال ایران، مدیریت و برنامه‌ریزی خواهد بود که بتواند به والیبال ایران کمک کند. همچنین از نظر دیسیپلین البته ممکن است دیسیپلین روی تیم ایران به صورت معکوس جواب دهد و اگر شرایط به خوبی پیش نرود، همین موضوع باعث بهم‌ریختگی تیم ملی خواهد شد و مشکلات زیادی در تیم ایجاد خواهد کرد.

فدراسیون والیبال توقعات را بالا برد

مرتضی شیاری، مربی تیم ملی والیبال آمریکا با ابراز امیدواری برای تیم ملی والیبال ایران گفت: امیدوارم تیم ایران در لیگ ملت‌ها و المپیک نتایج خوبی کسب کند، توقعات از ملی‌پوشان بسیار زیاد شده و این توقعات را مسئولان فدراسیون والیبال ایران ایجاد کردند. ای کاش این کار را نمی‌کردند. اگر نتایج مد نظر کسب نشود، بعد از لیگ ملت‌ها و المپیک حواشی بسیاری برای والیبال ایران ایجاد خواهد شد. با توجه به حضور الکنو در تیم ملی، حواشی بسیار بیشتر خواهد شد. امیدوارم این اتفاقات رخ ندهد و ایران نتایج خوبی به دست آورد تا حواشی پیش نیاید.

وی ادامه داد: با توجه به پتانسیل بالای والیبال ایران در آینده تیم ملی می‌تواند به راحتی بر روی سکوهای جهانی و المپیک قرار گیرد نه اینکه این‌طور و به هر قیمتی به هر دری زده شود تا ویترین را حفظ کنند؛ این کار درستی نیست و هیچ جای دنیا هیچ تیمی این کار را انجام نمی‌دهد. درواقع آنها با برنامه‌ریزی، اهداف مشخصی را براساس برنامه‌ها آماده می‌کنند تا به اهدافشان دست یابند.

شیاری اظهار داشت: خواهشم از داورزنی همیشه این بوده و هست که او به عنوان مدیر توانمند و باهوش اگر به دنبال حضور ایران بر روی سکوهای جهانی و المپیک است، باید از افراد متخصص بیشتری در والیبال ایران و شاخه‌های اصلی استفاده کند تا از دانش و تخصص آنها برای برنامه‌ریزی‌های بلندمدت استفاده شود. متأسفانه در حال حاضر افراد غیروالیبالی بسیاری در فدراسیون حضور دارند. آنها از نظر شخصیتی بسیار خوب هستند اما نکته مهم این است که حتی اگر از تمام توانایی‌های خود استفاده کنند، بیشتر از ۵۰ درصد نمی‌توانند به والیبال ایران کمک کنند. برای کسب نتایج درست همیشه نیاز به افراد متخصص است.

لیگ ملت‌ها محل آزمون و خطاست

ناصر شهنازی کارشناس والیبال ایران نیز پس از شکست مقابل تیم ملی استرالیا گفت: به عنوان یک کارشناس و کسی که سال‌ها در والیبال حضور دارد، نظر الکنو را پذیرفته‌ام که لیگ ملت‌ها محل آزمون و خطا است و حساسیت ما باید برای میدان المپیک باشد. در واقع ما لیگ ملت‌ها را فدای المپیک کردیم تا پوست اندازی انجام شود و بازیکنان به شرایط ایده آل برسند. بازیکنی مانند بردیا سعادت نشان داد که در آینده می‌توان به او اعتماد کنیم. اجازه دهیم تیم ملی راهش را ادامه دهد و برای رسیدن به شرایط ایده آل به ملی پوشان کمک کنیم. اما همه در المپیک برای نتایج تیم ملی حساس خواهیم بود.

وی تاکید کرد: زمانی که مربی به دنبال شناخت و رسیدن به ترکیب اصلی باشد مطمئناً آزمون و خطای زیادی روی بازیکن مدنظرش انجام می‌دهد. والیبال ایران مدیون بازیکنانی است که لحظات خوبی را برای آن رقم زده‌اند. بازیکنی که آمادگی ندارد، با بیرون گذاشتن آماده نمی‌شود و او باید در شرایط مسابقه قرار گیرد. الکنو در این بازی به خواسته‌اش رسیده و می‌خواهد بازیکنان مدنظرش را تحت فشار قرار دهد تا به شرایط ایده آل دست یابد؛ اما الکنو یک موضوع را در نظر نگرفته و آن احساسات مردم ایران است. مردم ایران روی نتایج برخی بازی‌ها مانند استرالیا حساس هستند و ای کاش یک نفر این موضوع را به الکنو یادآوری می‌کرد.

تیم ملی والیبال بدون در نظر گرفتن نتیجه در لیگ ملت‌ها راهی مسابقات شد. برای تحقق هدف بزرگ در المپیک توکیو تیم ملی نیاز به حمایت دارد و نباید ترکش‌های حاصل از سوءمدیریت بر پیکره تیم ملی فرود آید. لیگ ملت‌ها زمان مناسبی برای حمله بر تیم ملی نیست و باید ملی پوشان برای المپیک توکیو آماده شوند. تیم ملی که در طی دو سال گذشته حتی یک دیدار تدارکاتی نداشته است در لیگ ملت‌ها با قدرت‌های والیبال جهان دیدار دارد فرصتی که شاید در روزهای عادی فدراسیون از عهده آن بر نیاید. مسابقات فشرده‌ای که روزهای بدی نیز برای هر تیمی به همراه خواهد داشت و تنها ایران مستثنی نیست.