درباره برنامه «دست‌انداز» شبکه نسیم/ طنازی خودمانی!

این شمایل متفاوت در برنامه های طنز و سرگرمی همین شبکه مثل «خندوانه» و «دورهمی» که حالا ساختار مسابقه ای یافته معنا می شود وگرنه ساختار «دست انداز» در واقع تکرار همان مدلی است که از «خنده بازار» شروع شد. با این حال به نظر می رسد که اگر کمی با تساهل به این برنامه نگاه کنیم هنوز این تکرار به تکراری شدن ملال انگیز نرسیده و حتی می توان ماهیت طنازانه آن را به دلیل رویکرد نقادانه ای که دارد کارآمدتر از طنز و کمدی موجودی در برنامه هایی مثل خندوانه و دورهمی دانست که در پس سرگرمی به دنبال آگاهی نیز است. به عبارت دیگر می توان به برخی جزییات برنامه «دست انداز» انتقاد داشت از جمله تکرار همان تیم قبلی و عدم تغییر و تحول در کستینگ برنامه یا پررنگ و تکراری بودن برخی از آیتم ها که توازن فرمی و مضمونی برنامه را بهم می زند و در نهایت حجم بیشتر برنامه به شبیه سازی ها اما کلیت برنامه که یک مجموعه طنز را شکل داده قابل تامل و توجه است که هم می تواند خنده بر لب مخاطب بنشاند و او را سرگرم کند هم به دلیل رویکرد انتقادی به برخی مسائل عمومی و مدیریتی کشور یا نقد برخی کنش ها و رفتارهای اجتماعی، تلنگری به مخاطب می زند یا از فشار روانی او در این شرایط سخت روزگار کم می کند.

شاید مهمترین آیتم یا الگوهای کمدی استفاده شده در این برنامه، شبیه سازی چهره های تلویزیونی یا شخصیت های مشهور و سلبریتی باشد. آیتمی که بیشتر شوخی با برنامه ها و افراد است. مثل شوخی با بهمن هاشمی و برنامه اش یا شوخی با خواننده ها و آهنگ هایشان. آیتم هایی که مبتنی بر مدل تقلید و بازسازی کاریکاتوری کاراکترهاست و مخاطب به واسطه شناختی که از چهره های واقعی این کاراکترها دارد از این قیاس می خندند. گرچه طعم نقد هم در همین آیتم ها وجود دارد مثلا تغییر طنازانه ترانه های معروف خوانندگان پاپ و تبدیل آن به شعر طنز انتقادی. در واقع در اینجا به نوعی از طنز کلامی هم در کنار طنز حرکتی و رفتاری هم استفاده می شود. کاش در کنار این تنوع آیتم ها که ۶ آیتم مستقل است تنوع محتوایی طنز هم وجود داشت تا دامنه مضامین طنازانه در برنامه گسترده تر بود. همچنین اگر لا به لای آیتم های استودیویی اگر از لوکیشن بیرونی و در فضای باز هم استفاده می شد تنوع بصری و مکانی این مجموعه غنی تر می شد. گرچه یکی از خلاقیت های فرمی در این سری استفاده از دکورهای مجازی بود که هم قاب های بصری جذابی ایجاد کرده بود و هم یک ایده خلاقانه تازه ای بود که می تواند فصل باب تازه ای در ساختار فرمی مجموعه های طنز باشد.با این همه به نظر می رسد مجموعه «دست انداز» از قابلیت های طنازانه خوبی برای جلب مخاطب برخوردار است و می توان آنها را سرگرم کند. پرداختن به چالش ها و مسائل روز جامعه یکی از بخش های خوب این مجموعه است که کاش حجم بیشتری به خود اختصاص می داد. در نهایت می توان گفت مجموعه طنز «دست انداز» یک طنز خودمانی و خودانتقادی است که جای آن در تلویزیون و بین برنامه های سرگرم کننده خالی بود.