هرچند در باور عموم مردم بازیگران افرادی متمول هستند ولی واقعیت این است که جمع کوچکی از بازیگران درآمدهای آنچنانی و خانه و زندگی افسانهای دارند اما بسیاری از کسانی که شغلشان بازیگری است، درآمدهایی معمولی و گاه حتی پایین دارند.
پیش از این، کار هنری و از جمله بازیگری به عنوان شغل شناخته نمیشد. به این معنا که از امتیازات یک شغل رسمی که در وزارت کار به ثبت رسیده باشد، مانند حقوق ایام بیکاری و … برخوردار نبود.
به همین دلیل سالهاست فعالان هنری در حوزههای مختلفی مانند سینما و تئاتر تلاش و پیگیری کردهاند کار هنری هم در وزارت کار به عنوان شغل به رسمیت شناخته شود تا از این راه، امنیت شغلی فعالان این رشته که عموما کارشان فصلی است، تا حدودی تامین شود. دوران کرونا هم بیش از هر زمان دیگر لزوم این موضوع را ثابت کرد. بیکاری بسیاری از فعالان تئاتر و سینما سبب شد اغلب آنان برای تامین هزینههای کمرشکن زندگی، به مشاغلی دیگر روی آورند تا اینکه چندی پیش پیگیریهای سالانه هنرمندان به نتیجه رسید و کمکم انجمنهای هنری که زیر مجموعه تشکلهایی مانند خانه سینما و خانه تئاتر بودند، در وزارت کار به ثبت رسیدند و از این پس فعالیت آنان در قالب انجمن صنفی و به عنوان شغل قلمداد خواهد شد.
انجمن بازیگران تئاتر هم یکی از همین انجمنهای صنفی است که اخیرا هم انتخابات درونیاش انجام شده و اعضای هیات مدیره آن به طور رسمی کار خود را ادامه خواهند داد.
ایرج راد که از دیرباز در فعالیتهای تشکیلاتی حضوری پررنگ داشته و هماکنون هم به عنوان رییس هیات مدیره خانه تئاتر فعال است، ریاست هیات مدیره انجمن صنفی بازیگران را هم بر عهده گرفته است.
او در گفتگو با ایسنا توضیحاتی درباره ساز و کار این انجمن تازه تاسیس ارایه میدهد و تاکید میکند که این انجمن تنها ویژه کسانی است که کار تئاتر، منبع اصلی درآمدشان است. به این معنا که اگر کسی در استخدام کشوری باشد به عنوان نمونه کارمند جایی باشد و منبع درآمد اصلیاش، از جای دیگری به جز کار تئاتر تامین شود و در کنار آن کار اصلی،گاهی هم در تئاتر فعالیت کند، حضور در این انجمن، منفعتی برایش ندارد.
راد در آغاز اهمیت شکلگیری انجمنهای صنفی را این چنین توضیح میدهد: پیش از این خانه تئاتر به عنوان موسسه فرهنگی و هنری فعالیت داشت و از نظر صنفی نمیتوانست فعالیتی داشته باشد. البته فعالیتهای صنفی هم داشتیم که محدود و حتی فراقانونی بود.
این بازیگر با سابقه ادامه میدهد: انجمن صنفی بر چند موضوع مهم تمرکز دارد که یکی امنیت شغلی اعضای آن است در تمام زمینهها از تعیین حقوق تا اشتغالزایی، ساعات کار، امکانات مورد نیاز برای انجام کار مانند تولید تئاتر و … و بخش دیگری از آن بر مسایل حقوقی تمرکز دارد همچون به رسمیت شناختن کار هنری به عنوان شغل، حقوق ایام بیکاری که بسیار مهم است و قبلا در فعالیتهای تشکیلاتی، تعریف نشده بود و اموری از این دست.
او با بیان اینکه هر ۵ انجمن صنفی میتوانند در کنار یکدیگر یک کانون را تشکیل بدهند، میافزاید: با شکلگیری انجمنهای صنفی، فعالیت تئاتری به عنوان یک شغل رسمیت پیدا کرده است و اعضای این انجمنها جایگاه شغلی دارند.
راد در پاسخ به این پرسش که چه کسانی میتوانند اعضای این انجمن باشند، توضیح میدهد: کسانی میتوانند عضو این انجمنهای صنفی شوند که فعالیت هنری به عنوان منبع درآمدشان شناخته شود. یعنی محل درآمد دیگری نداشته باشند. اگر کسی در جایی دیگر استخدام شده باشد، عضویت در این انجمنها منفعتی برایش ندارد چون به واسطه آن شغل، از مزایایی مانند بیمه، بازنشستگی و دیگر حقوق برخوردار است.
رییس هیات مدیره انجمن صنفی بازیگران تئاتر همچنین تاکید میکند که در این صنف، امور کیفی مانند درجهبندی بازیگران اهمیت ندارد و ملاکها عموما کمیتمحور است و کیفیت کار، ملاک نیست. هرچند این کیفیت در کار هنری آن بازیگر خاص حتما اثرگذار خواهد بود ولی در حقوق صنفی او تاثیری نخواهد داشت.
ایرج راد در عین حال اضافه میکند که انجمن صنفی بازیگران تئاتر تلاش دارد تا برنامههایی برای بالا بردن سطح توانمندی اعضای خود طراحی و اجرا کند.
گفتنی است در انتخابات داخلی این انجمن که هفته گذشته برگزار شده است، شرح وظایف هر یک از اعضای هیات مدیره معین شده و بر اساس آن ایرج راد به عنوان رییس هیات مدیره، اصغر همت به عنوان نایب رییس و خزانهدار، فرزانه نشاط خواه به عنوان دبیر اجرایی، مریم رحیمی به عنوان مسئول کمیته اشتغال و مسئول موقت روابط عمومی، رویا بختیاری به عنوان مسئول امور اداری، شهره سلطانی به عنوان مسئول جشن بازیگر، مریم کاظمی به عنوان مسئول تدوین آییننامه شورای داوری و هوشمند هنرکار به عنوان سخنگو و مسئول کمیته رفاه انتخاب شدند.