هرچقدر شهر موشها در حدود ۳۰سال پیش و در قسمت اول و دوم، بلوایی در جامعه ایجاد نکرد، شهر گربهها در همین اولین حضور، چالشهایی بهوجود آورد.
به نظر میرسد حساسیت روی سیدجواد هاشمی از همان لحظهای بیشتر شد که به نقش حاجآقا دستمالچی در سریال زخمکاری، تنی به آب زد. شاید اگر این سکانس، طور دیگری فیلمبرداری شده بود و سازندگان بدون اطلاع از عواقب این کار و این نقش، از خیر این صحنهها میگذشتند و این شخصیت را در فضایی خارج از استخر به تصویر میکشیدند، حالا شهر گربهها هم اینقدر ناامن جلوه نمیکرد و حرکات موزون چند گربه در یک فیلم کمدی و کودکانه و موزیکال اینقدر حاشیهساز نمیشد.
هرچقدر شهر موشها در حدود ۳۰سال پیش و در قسمت اول و دوم، بلوایی در جامعه ایجاد نکرد، شهر گربهها در همین اولین حضور، چالشهایی بهوجود آورد که حواشی آن همچنان ادامه دارد. این در حالی است که سینمای کودک و نوجوان، معمولا غریبتر از این حرفهاست که اساسا مستعد حاشیه باشد و همواره گلایههایی از بیاعتنایی اکران به فیلمهای اینگونه سینمایی مطرح میشود، اما حالا فیلمی که مدعی بود میخواهد بعد از مدتها تماشاگران بهخصوص بچهها را با سینما آشتی دهد، با انتشار تیزری که حساسیت مخاطبان مذهبی را برانگیخته است، چالش برانگیز شده است.
سازندگان فیلم میگویند بسیاری از این مخالفتها، بدون تماشای فیلم بوده و قضاوتها صرفا از روی تیزر منتشر شده است. این استدلال چندان قوی نیست، چرا که به هرحال این صحنههای حرکات موزون، تعبیرهایی که درباره ترویج مهاجرت و بهخصوص بعضی اشارههای اروتیک فیلم، از دل اثر بیرون آمده است و استدلالهایی هم که درباره توجیه رقص میشود، چندان قابل قبول نیست. به هرحال فیلم سعی کرده است با استفاده از جذابیتهایی که قابل دفاع نیستند، به اعتقاد سازندگان، از ارزشها هم دفاع کنند.
کار اعتراض به فیلم حتی به مواردی، چون پویش رسانهای برای جمعآوری امضا علیه فیلم و اعتراض محمدتقی نقدعلی، نماینده مردم خمینیشهر و عضو کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس هم رسید که خطاب به وزیر ارشاد گفت: این گربهرقصانی که در فیلم سینمایی شهر گربهها اتفاق افتاده است متوقف شود، چرا که این موضوع احساسات متدینین و افراد مذهبی را جریحهدار کرده است. اینکه مجوز اکران چنین فیلمهایی داده میشود مخالف موازین نظام دینی است. درخواست میکنم وزیر در مقابل فشارهای وارده مقاومت کند و اکران این فیلم را بهخاطر صیانت از خون شهدا تعطیل کند. سیدجواد هاشمی، نویسنده، تهیهکننده و کارگردان شهر گربهها، در این چند روز گذشته در گفتگو با دو خبرگزاری، توضیحاتی درباره این واکنشها و مخالفتها داد و اعلام کرد به احترام مردم فیلم را اصلاح میکنم و نسخه جدید را به سالنهای سینما میدهم.
البته این احترام بهسرعت، صورت عملی به خود نگرفت چرا که وقتی روز گذشته به سایتی مراجعه کردیم، متوجه شدیم همچنان همان نسخه قبلی و مورد اعتراض روی اکران است. بهترین گزینه برای توضیح در این زمینه و پاسخ کاملتر دادن به واکنشها و اعتراضات اخیر خود سیدجواد هاشمی بود که مهربان و البته دلخور و گلایهمند از این هجمهها پاسخگو شد.
نسخه فعلی شهر گربهها همان نسخهای است که باعث ایجاد این حاشیهها و مخالفتها شده؟
بله، فعلا همان نسخه است تا چهارشنبه که کی دی ام و دی سی پیها تغییر میکند و نسخههای تازه به سراسر کشور فرستاده میشود. چون ما اصلاحات را که تعداد آنها۱۱ مورد بود، روز دوشنبه انجام دادیم.
به لحاظ زمانی، فیلم چقدر کوتاه میشود؟
تا حدودی کوتاه شده، اما بیشتر در برخی نماها، جابهجایی صورت گرفته است. ما رقصها را کم کردیم، هرچند هنوز برای من جای سوال است که چطور آقای نقدعلی در مجلس این همه مشکلات را رها کرده و بدون اینکه فیلم را نگاه کرده باشد، از روی تیزر و با رقص چند بازیگر مرد (در نقش گربه) تحریک میشود. اگر جرات دارید این جملات من را بنویسید.
جایی گفتید برای احترام به مخاطبان و گروه معترضان، فیلم را اصلاح میکنید. میتوانیم به جای احترام، این تصمیم را نوعی عقبنشینی بدانیم؟
نه، این عقبنشینی نیست. به نظرم این احترام است. من به مردم احترام گذاشتهام که این کار را کردهام. البته این احترام من شامل آن نماینده مجلس نمیشود. آیا رقص بازیگران برای اولین بار در فیلم شهر گربهها اتفاق افتاده است؟ تاریخ سینما و تلویزیون ایران، مملو از رقص بوده و حتی همین الان هم نمونههای اینچنینی در فیلمها هست. اگر ما از این صحنهها در تیزر استفاده کردیم، بهخاطر ایجاد جذابیت برای جلب مخاطب است. اما مشکل، بنده هستم. مشکل سیدجواد هاشمی است. سیدجواد هاشمی، هر کاری بکند خطاست.
همین هم جای سوال دارد. مخاطب از شما که همیشه با اعتقادات و ارزشهای مردم همدل و همراه بودهاید و با نقشها و آثار ارزشمندی شناخته میشوید، توقع چنین فیلمی ندارد.
این هم بهخاطر انتظارات عجیب جامعه از شخص سیدجواد هاشمی است که واقعا نمیدانم با آن چه کار کنم. به هرحال من فیلم کودک ساختهام و همیشه سعی کردهام، رعایت کنم. در مثال مشابه، هیچوقت رقص دونفره فیلم هزارپا را فراموش نمیکنم که در همه تیزرها بود. اما اگر آن فیلم را من ساخته بودم، قطعا هزارپا هم با همین هجمه روبهرو میشد و این نکته عجیبی است. اگر رقص فقط در فیلم من حرام است که باید یک فکر اساسی برای خودم کنم. (میخندد) اگر من که همیشه در فیلمهای دیگر مراقب حجاب بودم، در یکی از فیلمهای خودم از یک شخصیت بیحجاب استفاده کنم، چه بلایی سرم میآورند؟! عین فیلمهایی که در سینمای ما ساخته میشود، اما میگویند، چون بازیگر خارجی است، عیب ندارد. اگر من همین کار را کنم، چه اتفاقی میافتد؟ واقعا میخواهم این را بدانم. این چالشی است که خودم با خودم پیدا کردهام.
مردم و حتی این گروه مخالفان، شما را دوست دارند و شاید، چون همیشه شما را در نقش شهدا و افراد ارزشی دیدهاند، این تغییرمسیرها را برنمیتابند و اینطوری واکنش نشان میدهند. ضمن اینکه شما هم همیشه نشان دادهاید به انتقادات منصفانه، توجه داشتهاید.
نه، آن را به حساب همه مردم نمیگذارم. اما چرا یک خبرگزاری که کارش خبرگزاری است، باید علیه فیلم من امضا جمع کند؟ مگر مسوولان آن خبرگزاری نمیدانند رقص در همه فیلمها هست؟ چرا برای من امضا جمع میکنند؟ این برخورد سلیقهای همهجا صورت میگیرد.
مگر ما فقط ۱۵ یا ۲۰هزار مذهبی در مملکت داریم که آن نامه را امضا کردهاند؟ خاک بر سر من! بقیه مذهبی نیستند؟ آیا عواطف این تعداد در مقابل هشتاد و خردهای میلیون نفر مهم است؟! اگر همین تعداد معترض، در همین چهار روز به تماشای شهر گربهها رفته بودند، فیلم یک میلیارد فروش را رد میکرد، اما فقط کمی بیشتر از ۲۰۰ میلیون فروختهایم که نشان میدهد نرفتهاند فیلم را ببینند.
برخی تا کی میخواهند قضاوت کنند؟ دیشب در یک حرم شریفی با هجوم چند خانم محجبه مواجه شدم. در جواب اعتراض آنها گفتم من این فیلم را برای شما نساختهام، شما بهتر است فیلمهایی از دست «منصور» را ببینید که خودم هم در آن بازی کردهام. من این فیلم را برای جماعتی ساختهام که اتفاقا مذهبی نیستند.
من چطور باید آن جماعت را به سینما جذب کنم و بگویم شخصیتی مثل ترامپ به جامعه ضربه میزند؟ به آنها گفتم خوشبختانه شما که این چیزها را از بحر هستید، اما من باید جماعتی را به سینما بکشانم که در خانهشان بیشتر از اسم خدا، نعوذباا… اسم سگشان را میشنوند. من باید این جماعت را به سینما بکشانم و حرفهای خود شما را به آنها بزنم.
چرا وقتی فیلم را ندیدید، آن را از روی تیزر و از رقصهایی قضاوت میکنید که مشابه آن در همه فیلمها هست. به نظرم آنها با حرفهای من قانع شدند، اما متاسفانه تریبونی برای من نیست که حرف بزنم و مورد فحش و تهمت قرار نگیرم. اگر تلویزیون میزگردی بهصورت زنده در این مورد برگزار کند و من و دو کارشناس دیگر درباره این مسائل حرف بزنیم، خیلی خوب است.
شاید برنامه هفت، گزینه خوبی در این زمینه باشد.
بهنظرم جرات دعوت از من را پیدا نمیکنند که درباره این موضوع بهصورت زنده حرف بزنیم. درحالیکه من هیچوقت در هیچ شرایطی حتی در برنامههای زنده تلویزیون، حرفی نزدم که خدای ناکرده منطق در آن نباشد. برای همین هم تلویزیون همیشه این شرافت را داشته که برنامههای زنده را به من سپرده است، اما در این مورد خاص، احتمالا مسوولانی باشند که از طرح این موضوع واهمه دارند. به هرحال این یک معضل در جامعه ماست و نیاز به بحث و بررسی دارد. آیا مخالفان به فیلم من، نظرات مثبت موافقان فیلم را خواندهاند که برخی آنها اتفاقا مذهبی هم هستند؟ بهنظرم دوره تندرویها گذشته و ما باید فکر جواب دادن به سوالات و سوءتفاهمهای جوانها بهویژه درباره دین باشیم.