عدهای که شاهد قتل امیرکبیر بودهاند، حالا روایتهای خود را از این ماجرا دارند.
این خلاصهای است از نمایش «کاش چشم نمیدید» که با کارگردانی مهدی ملکی است که در بخش صحنهای بیستمین جشنواره تئاتر آیینی سنتی اجرا میشود.
این کارگردان، رقابتی شدن فضای جشنواره را شرط لازم برای افزایش سطح کیفی آثار از جنبههای گوناگون میداند.
او درباره جزئیات این نمایش میگوید: این نمایش با عنوان فرعی «مضحکه قتل امیرکبیر» داستانی عدهای از افراد را روایت میکند که از نزدیک شاهد قتل امیرکبیر بودهاند و محوریت این نمایشنامه حول همین موضوع قرار دارد.
ملکی که این نمایش را با متنی از مهدی صفارینژاد اجرا میکند، میافزاید: نمایشنامه «کاش چشم نمیدید» در ترکیبی از تقلیدچیها داستان قتل امیرکبیر را روایت میکند که «جرقه»، «امینالخزینه»، «مبصر الخزینه»، «رکنالخزینه»، «کاشفالخزینه»، «ماه نساء» و «آقا بالاخان» شخصیتهای این داستان هستند و در این اثر از شیوههای اجرایی همچون شبیهخوانی بهره گرفته شده است.
او با اشاره به مسئله آموزش در حوزه نمایشهای آیینی اضافه میکند: برای ما جوانان، جشنواره تئاتر آیینی سنتی، غنیمتی به شمار میرود تا خود را در معرض آموزش قرار دهیم حال آنکه فضای آموزشهای آکادمیک در این بخش تا به الان عزمی برای ایجاد رشتههای مرتبط و ارائه آثار پژوهشی مرتبط با نمایشهای آیینی و سنتی نداشته است، البته به یاری وجود چهرههای باتجربه در این حوزه شاهد آنیم که چراغ نمایشهای آیینی و سنتی در تمامی عرصهها از جمله نظام آموزش عالی روشن نگه داشته شده است.
ملکی که معتقد است این جشنواره باید به صورت رقابتی برگزار شود، میگوید: نکته حائز اهمیت دیگر در این بخش به مسئله رقابتی نبودن جشنواره باز میگردد که به عقیده من سبب میشود گروهها، سطح غایی و نهایی هنر خود را در معرض دید عموم قرار ندهند و به جد معتقدم در بخش اجراهای صحنهای، رقابتی شدن فضای جشنواره را شرط لازم برای افزایش سطح کیفی آثار از جنبههای گوناگون میدانم.
او تأکید میکند: در تمام جشنوارهها، آنچه موجب پرشور شدن رخدادها میشود، زنده نگه داشتن فضای رقابتی است که البته به تناسب بخشهای مختلف در روند تولید نمایشهای آیینی سنتی و موضوعاتی همچون نمایشنامهنویسی، کارگردانی، بازیگری، طراحی صحنه و لباس، موسیقی و مواردی از این دست، تمامی هنرمندان تلاش میکنند تا خود را برای قرار گرفتن در معرض آزمونی قرار دهند که چه بسا سرنوشت تداوم حضور آنها را در این عرصه مشخص کند.
کارگردان نمایش «کاش چشم نمیدید» با تاکید بر اهمیت اجرای عمومی آثار شرکتکننده در جشنواره تئاتر آیینی سنتی ادامه میدهد: یکی از دیگر از نکات مهم در ارتباط با جشنواره نمایشهای آیینی و سنتی به ایجاد فرصت اجرای عمومی آثار در دیگر ایام سال بازمیگردد که چه بسا اگر ترویج و احیای بسیاری از فرهنگها و کهن الگوها را در این مسیر دنبال میکنیم. مادامی که عموم مخاطبان، تماشاگر این تولیدات نباشند، نمیتوانیم آنگونه که باید و شاید به اثرگذاری امیدوار باشیم.
جشنواره آیینی سنتی این روزها در حال برگزاری است.