در این شیوه‌نامه قید شده که «سالن مرکزی جشنواره، ظرفیت محدودی دارد و این سالن میزبان گروه‌های مختلف از جمله صاحبان آثار، پیش‌کسوتان سینما، پویشگران علمی و اصحاب رسانه و منتقدان است.» برهمین اساس تاکید شده که روابط عمومی جشنواره فیلم فجر به منظور کارآیی هر چه بیشتر بخش اصحاب رسانه، با گروه‌بندی رسانه‌ها بر اساس رتبه‌بندی معاونت مطبوعاتی، و نیز با توجه به عملکرد رسانه‌ها در انعکاس مستمر رویدادهای سینمای ایران، شاخص‌ها و شرایط حضور و میزان سهمیه (تعداد) در سالن مرکزی جشنواره را، با شرایطی تعیین می‌کند.
پیش‌تر اعلام شده بود که باتوجه به شرایط غیرقابل پیش‌بینی شیوع مجدد کرونا و احتمال اعمال محدودیت‌ها دو طرح الف و ب برای جشنواره پیش‌بینی شده که در آن صورت ظرفیت‌ها و میزان سهمیه‌ها به ۵۰ درصد و ۳۰ درصد کاهش خواهد یافت.
این دوره از جشنواره فیلم فجر به دبیری مسعود نقاش‌زاده شامل دو گروه برنامه در بخش‌های «فرهنگی» و «رقابتی» است که طبق گفته دبیر، برنامه‌های فرهنگی مورد تأکید قرار دارند. این برنامه‌ها شامل چهار بخشِ گنجینه‌های سینمای ایران (قاب‌های ماندگار)، همایش‌های فرهنگی سینما و اندیشه با حضور بزرگان اندیشه و فرهنگ (۱۰ شب با متفکران)، نکوداشت بزرگان سینما (نقش‌های ماندگار) در قالب برنامه‌های مفصل و همراه با نمایش فیلم و تحلیل و بررسی و نشست‌های رسانه‌ای پیرامون فیلم‌های بخش مسابقه است.در بخش مسابقه (سودای سیمرغ) ۲۲ فیلم نمایش داده می‌شوند که اسامی آن‌ها پنجم دی‌ماه معرفی می‌شود.
در جشنواره امسال بخش جداگانه‌ای با عنوان نگاه نو برای فیلم‌های اول درنظرگرفته نشده و نقاش‌زاده تاکید دارد که وجود یک بخش برای رقابت تمام فیلمسازان به نفع کارگردان‌های اول است. او گفته: مسابقه فیلم‌های اول حذف نشده، بلکه این فیلم‌ها همراه با تمامی فیلم‌های راه‌یافته به بخش مسابقه بررسی و برای تمامی رشته‌ها داوری خواهند شد. بنابراین هر فیلم سینمایی، اعم از این که اولین یا آخرین ساخته فیلمساز باشد، چنانچه واجد ارزش‌های فرهنگی و سینمایی لازم باشد، شایستگی حضور در بخش مسابقه سینمای ایران را خواهد داشت.
به گفته نقاش‌زاده حضور نهادها و سازمان‌هایی از جمله بنیاد سینمایی فارابی، حوزه هنری و سازمان اوج در جشنواره چهلم فجر پررنگ است و اطلاعات اولیه ثبت نام فیلم‌ها نشان می‌دهد، در چهلمین دوره جشنواره فیلم فجر، نهادها و سازمان‌های سینمایی، با آثاری که به ارزش‌های فرهنگی از یکسو و جذب تماشاگران مشتاق از سوی دیگر پرداخته باشند، حضور خواهند داشت.
وی همچنین مدتی قبل گفته بود: سال گذشته با اینکه واکسیناسیون گسترش پیدا نکرده بود، ستاد ملّی مقابله با کرونا با ۵۰ درصد ظرفیت سالن‌های سینما موافقت کرد اما امسال با توجه به واکسیناسیون درصد بسیار بالایی از هموطنانمان و بالا رفتن ایمنی در جامعه، این امید را داریم که حضور تمامی تماشاگران و علاقه‌مندان سینما در جشنواره فیلم فجر، اجرا خواهد شد.
