سردار آزمون تازه‌ترین لژیونر ایرانی حاضر در فوتبال آلمان است که به‌زودی شاهد هنرنمایی او با پیراهن بایرلورکوزن خواهیم بود. بوندس‌لیگا یکی از نخستین لیگ‌هایی بود که شاهد حضور نسل درخشان فوتبال ایران پس از انقلاب بود و ستاره‌های زیادی از تیم ۹۸ در این لیگ و همچنین فوتبال آلمان به‌میدان رفتند. پیش از آزمون، فوتبال ایران ۱۸نماینده در باشگاه‌های آلمانی داشته که بی‌شک مشهورترین آنها علی دایی، مهدی مهدوی‌کیا، وحید هاشمیان و علی کریمی هستند که عملکرد خوبی در تیم‌های این کشور ارائه کرده‌اند.

در ادامه به بررسی عملکرد ۱۸ بازیکنی می‌پردازیم که پیش از شماره ۹ جدید لورکوزن در آلمان حضور داشته‌اند، با این توضیح که نفراتی که از فوتبال ایران راهی فوتبال این کشور نشده‌اند در این لیست حضور ندارند، بازیکنانی مثل دژاگه، زندی، شاپورزاده، داوری و… .

از آلمان غربی تا بوندس‌لیگای ۲

بیوک جدیکار را نخستین لژیونر فوتبال یاران می‌نامند که در سال ۱۹۵۷ راهی آلمان غربی شد تا برای تیم ویکتوریا ۸۹ برلین که در لیگ این کشور حضور داشت بازی کند. البته حضور او در این تیم چندان دوام نداشت و این مهاجم چپ‌پا و گلزن یکسال بعد به ایران برگشت و دوباره برای تیم تاج سابق(استقلال فعلی) به میدان رفت. نفر بعدی در این فهرست محمدرضا عادل‌خانی است که در تیم‌های پایه تاج پرورش یافت و پس از آن مورد توجه استعدادیاب‌های بایرن‌مونیخ قرار گرفت و به آکادمی این باشگاه رفت. عادل‌خانی در تیم دوم بایرن‌مونیخ و باشگاه‌های روت‌وایس اوبرهاوزن، ووپرتالر، بونر، واتن‌شید و کلافلد گیسوید بازی کرد و حدود ۱۰ سال در این کشور حضور داشت.

حمید علیدوستی، نخستین بازیکن ایرانی پس از انقلاب است که راهی فوتبال آلمان شد. این مهاجم ملی‌پوش یک‌فصل برای تیم زالمورر در بوندس‌لیگای ۲ به‌میدان رفت و در ۳۰ مسابقه ۱۰ گل زد اما خیلی زود به ایران برگشت و در تیم‌های دارایی، کشاورز و سایپا فوتبالش را ادامه داد.

روت‌وایس اسن تیم بعدی ستاره‌های فوتبال ایران بود که مرحوم رضا احدی را برای یک‌فصل به‌خدمت گرفت. احدی درطول حضورش در این تیم ۸ بازی در بوندس‌لیگای ۲ انجام داد و یک گل هم اما حضورش در این تیم دوام زیادی نداشت و به فوتبال ایران برگشت. درخشش تیم ملی در جام ملت‌های آسیا ۹۶ و مقدماتی جام جهانی ۹۸ فرانسه باعث شد نسل جدید ستاره‌های فوتبال ایران مورد توجه باشگاه‌های اروپایی و به‌خصوص آلمانی قرار گیرند. علی دایی نخستین ستاره این نسل بود که به آرمینیا بیلفیلد پیوست و در ادامه در بایرن‌مونیخ و هرتابرلین هم به‌میدان رفت تا دورانی موفق را در این کشور سپری کند و به یکی از ایرانی‌های شاخص در آلمان تبدیل شود. او درمجموع ۱۰۷ بازی در بوندس‌لیگا انجام داد که حاصل آن ۱۹ گل و ۶ پاس گل بود.

پس از دایی نوبت به کریم باقری و خداداد عزیزی، دو بازیکن شاخص فوتبال ایران در آن زمان رسید؛ اولی همبازی دایی در بیلفیلد شد و دومی به کلن رفت. باقری در فوتبال آلمان برخلاف دایی نتوانست دوام زیادی داشته باشد و پس از حدود دوسال حضور در این تیم که یک سقوط به دسته دو و بازگشت به بوندس‌لیگا را نیز تجربه کرد با ۶ گل و یک پاس گل از این تیم جدا شد و برای همیشه فوتبال آلمان را ترک کرد. خداداد هم در کلن نتوانست موفقیت زیادی را تجربه کند؛ چراکه در همان فصل نخست درحالی‌که در ۲۰ بازی برای تیمش ۵ گل زده بود، کلن به دسته دو سقوط کرد و در ادامه اگرچه در فصل بعد در بوندس‌لیگای ۲ و در ۲۷ بازی ۴ گل زد اما فصل سوم برایش خیلی طولانی نبود و در اواخر تابستان راهی لیگ آمریکا شد.

بادوام‌ترین ایرانی

مهدی مهدوی‌کیا هم یکی دیگر از بازیکنان درخشان این نسل بود که سال‌ها در باشگاه‌های آلمانی حاضر بود و بادوام‌ترین بازیکن ایرانی حاضر در این رقابت‌ها به‌شمار می‌رود. سرمربی کنونی تیم ملی امید کارش در جمع ژرمن‌ها را با تیم بوخوم آغاز کرد اما خیلی زود به هامبورگ پیوست و ۸ سال در این باشگاه بازی کرد تا به یکی از بازیکنان محبوب و اسطوره‌های این باشگاه تبدیل شود. سه‌فصل بعدی حضور مهدوی‌کیا در بوندس‌لیگا در ترکیب آینتراخت فرانکفورت بود تا اینکه سرانجام به لیگ برتر ایران برگشت.

وحید هاشمیان، مهاجم سال‌های دور پاس هم یکی از معدود بازیکنانی بود که بدون حضور در دو تیم مطرح پایتخت لژیونر شد و به هامبورگ رفت. پس از آن در دو برهه در بوخوم بازی کرد و سابقه حضور در بایرن‌مونیخ و هانوفر را نیز در کارنامه دارد. این مهاجم گلزن در فوتبال آلمان مجموعا ۲۰۹ بازی انجام داد که حاصل آن ۴۶ گل و ۲۲ پاس گل بود. علیرضا منصوریان، هافبک تکنیکی فوتبال ایران در دهه ۷۰ نیز پس از مدتی حضور در لیگ یونان راهی بوندس‌لیگا شد تا برای سن‌پائولی بازی کند. ۱۱ بازی در بوندس‌لیگای ۲ و پس از صعود به بوندس‌لیگا هم ۴ بار در این مسابقات به‌میدان رفت و درمجموع دوران چندان موفقی در این باشگاه سپری نکرد تا به استقلال برگردد.

داریوش یزدانی، مهدی پاشازاده و علی موسوی سه بازیکن استقلال بودند که راهی آلمان شدند تا برای بایرلورکوزن بازی کنند اما نتوانستند توفیق چندانی در فوتبال آلمان داشته باشند. پاشازاده فقط در جام حذفی و جام یوفا دقایقی کوتاه بازی کرد و یزدانی هم فقط شانس حضور در جام حذفی و البته تیم دوم باشگاه را داشت. موسوی هم نتوانست رضایت سرمربی تیم را به‌دست آورده و در تیم دوم چند بار به‌میدان رفت.

باشگاه ماینتس هم در تاریخ خود دو بازیکن ایرانی در ترکیبش داشته است. مرحوم سرژیک تیموریان که مدت کوتاهی در این باشگاه بازی کرد و مجموعا ۷ بار شانس بازی در این تیم را به‌دست آورد. سیروس دین‌محمدی اما در تنها فصلی که در خارج از ایران بازی کرد ۲۸ بار در بوندس‌لیگای ۲ به‌میدان رفت و سه پاس گل داد و دوباره به استقلال برگشت.

هامبورگ که خاطره خوبی از خرید مهدوی‌کیا و هاشمیان داشت این‌بار سراغ رسول خطیبی رفت که یکی از مهاجمان تکنیکی فوتبال ایران محسوب می‌شد اما خرید این بازیکن موفقیت‌آمیز نبود؛ چراکه تنها پس از یک‌فصل و تنها ۴ بازی برای این تیم دوباره لباس پاس تهران را به تن کرد.

علی کریمی در سال ۲۰۰۵ به‌عنوان یکی دیگر از ستاره‌های فوتبال ایران راهی آلمان شد و از همان ابتدا به بایرن‌مونیخ رفت. حضورش در این تیم آلمانی برخلاف پیش‌بینی‌های اولیه که گفته می‌شد حتی تا زمستان هم دوام نخواهد داشت، دو سال طول کشید و در این مدت توانست در بوندس‌لیگا و همچنین لیگ قهرمانان اروپا بازی‌های قابل‌قبولی را ارائه دهد. کریمی پس از مدتی حضور در ایران دوباره به آلمان برگشت تا برای شالکه بازی کند اما این بار حضورش موفق نبود و با فقط ۲ بازی در لیگ و لیگ قهرمانان این تیم را ترک کرد.

از میان بازیکنان نسل کنونی فوتبال ایران تنها احسان حاج‌صفی سابقه بازی در آلمان را دارد و در فصل ۱۶-۲۰۱۵ در تیم دسته دومی FSV فرانکفورت بازی کرد که با وجود ۲۷ بازی و ۲ گل در بوندس‌لیگای ۲ ترجیح داد دوباره به سپاهان برگردد.

حالا انتظارات از سردار آزمون به‌عنوان نوزدهمین ایرانی حاضر در فوتبال آلمان بسیار بالاست؛ چراکه به‌عنوان مهاجمی شاخص و گلزن که سال‌ها در لیگ روسیه بازی کرده راهی لورکوزن شده است و باید ثابت کند که می‌تواند در یکی از ۵ لیگ معتبر اروپایی هم موفق باشد.