روزنامه اعتماد: «جناب سرهنگ! کل محله بههم ریخته! مردم شاکی هستن!» این دیالوگی است که سرگرد ریاحی خطاب به مسعود شصتچی در سریال مرد هزار چهره میگوید. در آن قسمتی که شصتچی خودش را جای سرهنگ نیروی انتظامی جا زده و با تلفیقی از تصمیمات شخصی و قانونی میخواهد مشکلات محله را برطرف کند. میتوان این دیالوگ را عینا برداشت و با عوض کردن چند کلمه خطاب به ارکان قضایی فدراسیون فوتبال به کار برد.
روز پنجشنبه هفته گذشته «یوم البیانیه» لیگ ایران بود. روزی که در آن رکورد صدور بیانیه از نظر تعداد و سرعت شکست. همزمان با اعلام نتیجه بررسی پرونده دربی و چند پرونده دیگر در لیگ برتر که به محرومیت ۶ جلسهای یحیی گلمحمدی انجامید، تیمهای استقلال، پرسپولیس، پیکان، گلگهر، ذوبآهن، نفت مسجدسلیمان، آلومینیوم و چند شخص دیگر بیانیههایی در رابطه با احکام کمیته انضباطی، بیانیههای دیگر تیمها و اظهارات برخی افراد منتشر کردند. به شکلی که برای ساعاتی دنبال کردن همه بیانیهها و یافتن مخاطبانشان دشوار شد. مثلا استقلال بعد از اعلام حکم کمیته انضباطی یک بیانیه خطاب به این رکن قضایی نوشت و لحظاتی بعد جواب بیانیه پیکان را هم داد! پرسپولیس به کمیته انضباطی حمله کرد و آلومینیوم در مورد مسابقهای که هنوز برگزار نشده بیانیه داد!
میتوان مثل همیشه انگشت اتهام را به سمت تیمهای لیگ برتری گرفت و آنها را به قانونگریزی، منفعتطلبی، فرافکنی و همه چیزهایی که نشان میدهد یک تیم صرفا دنبال اهداف خودش است و میخواهد روی دیگران فشار وارد کند متهم کرد. میتوان مثل اکثر اوقات از مدیران تیمها سوالات کلیشهای مثل «چه خبرتان است؟» یا «به کجا چنین شتابان؟» پرسید. میتوان با کنایه به آنها گفت «آفتابه لگن هفت دست شام و ناهار هیچ چی!» به این معنا که لیگ برتر با این کیفیت نازل فقط سر و صدا و هیاهو دارد. میتوان همه این کارها را کرد اما شاید بهتر باشد اینبار علاوه بر انتقاد به جا از تیمها، کمی زاویه دید را هم تغییر داد.
وقتی همه شاکی هستند یعنی نمیتوان تقصیر را به راحتی گردن «همه» انداخت. در این جور مواقع بهتر است ابتدا به سیستمی که «همه» با آن روبهرو هستند رجوع کرد و پرسید آیا سیستم به درستی وظایفش را انجام میدهد؟ اگر پاسخ مثبت بود میتوان سایرین را مورد نقد قرار داد. امروز انتقاد صرف از تیمهای لیگ برتری بابت عصبانیتشان به همان اندازه اشتباه است که سرزنش مردم محله جناب سرهنگ شصتچی! ارکان قضایی و به تبع آن فدراسیون فوتبال به همان اندازه در بلبشوی فعلی لیگ مقصر هستند که مهران مدیری در آن قسمت از سریال. تیمها تا حدودی حق دارند عصبانی باشند. ارکان قضایی گاهی وحدت رویه در صدور احکام ندارند. گاهی مصلحتی رای میدهند. گاهی توصیهپذیر هستند. داوریها بسیار ضعیف شده. مقامات فدراسیون به وظایفشان به درستی عمل نمیکنند. مثالهای واضحی برای اثبات این ادعاها وجود دارد. در یک کلام شهر بههم ریخته! در چنین شرایطی نباید و نمیتوان یقه تیمها را گرفت.
نیازی نیست که تمام احکام متناقض این سالهای کمیته انضباطی فدراسیون فوتبال را با وجود چند رییس متفاوت برشمرد. همانطور که نیازی نیست گفته شود میتوان این بههم ریختگی را در سطحی کلانتر و در کل جامعه دید. سیستم بههم ریخته همه را محق و در عین حال متهم نشان میدهد. مثلا امروز تیمها به وضعیت داوری اعتراض دارند و داوران به توهینهای مدام تماشاچیان و مربیان و بازیکنان. هر دو هم حق دارند. هر دو هم اشتباهاتی دارند. این تقصیر کیست؟ قطعا تقصیر فدراسیون و به صورت مشخص کمیته و دپارتمان داوری. حالا هم که همه تیمها نسبت به آرای کمیته انضباطی و نسبت به هم شاکی هستند و در حال اتهام زدن به یکدیگر هستند علاوه بر تیمها باید در سطحی بالاتر هم دنبال مقصر گشت.
هر بار که ارکان قضایی فدراسیون فوتبال حکمی صادر میکند، آدم یاد آن سکانس از مرد هزار چهره میافتد که مهران مدیری یک کتاب قانون گرفته دستش و در حال تورق کردن آن برای پیدا کردن بند و ماده قانونی است. آنجایی که میگوید: «طبق بند ماده… طبق بند ماده» بعد خسته میشود، کتاب را میبندد و میگوید: «اصلا ولش کن! طبق قانون…»
این وضعیت به نفع هیچ تیمی نیست اما قطعا به ضرر همه تیمها و از آن مهمتر فوتبال است. شاید اگر از سالها قبل ارکان قضایی فدراسیون به جای مصلحتاندیشی در موارد خاص و بدون در نظر گرفتن تبعات تصمیم صرفا قوانین را اجرا کرده بود امروز چنین شرایطی بر لیگ حاکم نشده بود. شاید اگر یک روز با رافت و روز دیگر با رویکرد اشد مجازات به پروندهها رسیدگی نمیکرد، امروز همه اهالی فوتبال خودشان را در جایگاه مظلوم نمیدیدند. شاید اگر توصیهپذیری به صورت کامل کنار گذاشته میشد امروز اینقدر حرف و حدیث از راهروهای فدراسیون و اتاقهای کمیته انضباطی و اخلاق و استیناف بیرون نمیآمد. کاش یک سرگرد ریاحی پیدا شود و برود پشت سر رییس کمیته انضباطی فدراسیون یا سایر روسا و با صدای بلند داد بزند: «قربان لیگ بههم ریخته! تیمها شاکی هستن!»