کارگردان نمایش «اطلاع ثانوی» که این روزها در سالن انتظامی خانه هنرمندان ایران در حال اجراست، میگوید که این نمایش روایتی از سلطهجویی در روابط خانوادگی است.
مینا میرزاآقا همزمان با اجرای این اثر نمایشی در گفتگویی عنوان کرد که این نمایش به خانواده و بهطور مشخص به روابط خواهر و برادری میپردازد، اینکه ما به همدیگر محبت میکنیم و در عین حال در امور یکدیگر هم دخالت میکنیم.
این کارگردان اضافه کرد: ما در خانواده به همدیگر لطف میکنیم اما در عین حال سلطهجویی و کنترلگری هم میکنیم و به عبارتی یک خودخواهی داریم. بر همین اساس دیالوگهای این نمایش در سطح رخ میدهد. من میخواستم این را نشان بدهم که ما با همان دیالوگهای سطحی همچون «چرا فلان چیز را نیاوردی» یا «چرا فلان کار را نکردی» برای هم تعیین تکلیف میکنیم.
او با بیان اینکه این موضوع، ویژه یک ملت خاص نیست، ادامه داد: این موضوعات نشاندهنده اقتدار به معنای مثبت نیست، بلکه اقتدار به معنای سلطهجویی است. من فکر میکنم این مسأله اصلا ملیت ندارد و منحصر به خانوادههای ایرانی نیست، به همین خاطر شخصیتهای «اطلاع ثانوی» اصلا نام ندارند. در طول نمایش هم آنها «بزرگه»، «کوچیکه» و «شازده» خطاب میشوند. حتی اسم همدیگر را صدا نمیکنند. من فکر میکنم در هر خانوادهای چنین اتفاقاتی رخ میدهد. در این اثر این موضوع در قالب دو خواهر و یک برادر به نمایش گذاشته میشود، اما ممکن است در خانوادهها به صورت دیگری باشد؛ یعنی یک پدر، یک مادر یا حتی یک برادر با عضو دیگر خانواده رابطه سلطهجویانه داشته باشد. من فکر میکنم این موضوع ربطی به فرهنگ ما ندارد، اما شاید در فرهنگ خاورمیانه بیشتر رخ بدهد و در فرهنگهای دیگر به شکل سادهتر باشد.
میرزاآقا درباره تجارب شخصی خود در این زمینه گفت: با توجه به اینکه خودم این نمایشنامه را نوشتهام درصد زیادی از این موضوعات برگرفته از روابط خانوادگی که داشتم و آن نگاه و دقتنظری که در اینگونه روابط به ویژه رابطههای نزدیک دارم؛ به ویژه اینکه آدمهای مختلفی را پیرامون خودم با این سطح از رابطه دیدهام. البته داستان «اطلاع ثانوی» هیچ ربطی به من ندارد اما فکر میکنم همه ما به نوعی درگیر اینگونه روابط هستیم.
به باور او، این گونه روابط سلطهجویانه از نزدیکی آدمها به هم نشأت میگیرد. مثلا ممکن است دو نفر با یکدیگر زندگی کنند و یکی از آنها دوست داشته باشد فیلم جنایی ببیند، او اصرار میکند که آن دیگری هم آن فیلم جنایی را ببیند در حالی که تماشای فیلم جنایی برای طرف مقابل موضوع دلپذیری نیست این موضوع القای سلیقه شخصی، سلطهگری و نوعی تعیین تکلیف است.
میرزاآقا با اشاره به روند شکلگیری این اثر نمایشی افزود: هنگام نوشتن این نمایشنامه، درگیر مسأله مضارع التزامی و مضارع احتمالی بودم؛ یعنی امکان وقوع یک اتفاق، اینکه اگر موضوعی در حالت دیگری، شکل و شرایط دیگری رخ بدهد، اصلا آن اتفاق شکل میگیرد یا نه؟ از سوی دیگر هم درگیر روایتگویی دایرهای بودم. بنابراین نمایشنامه را اینچنین نوشتم که هم مضارع التزامی در آن وجود داشته باشد و هم موضوعات به شکل دایرهوار رخ بدهند. «اطلاع ثانوی» سه اپیزود دارد و روایتش به شکل مضارع التزامی یا احتمالی است و داستان را در سه شکل به صورت اپیزودی میبینیم.
این کارگردان افزود: در این اثر فرمهای زمانی شکسته میشود و من بازخوردهای خوبی از سوی مخاطبان دریافت کردهام، آنها با نمایشنامه ارتباط خوبی برقرار کرده بودند.
نمایش «اطلاع ثانوی» به نویسندگی و کارگردانی مینا میرزاآقا تا ۱۳ تیر هر شب ساعت ۱۹ در تماشاخانه استاد انتظامی خانه هنرمندان ایران به صحنه میرود.