نگاهی به سبد فیلم‌های در حال اکران نشان از افزایش نسبی تنوع ژانر در سینمای ایران دارد.
در هفته‌های گذشته و با نمایش عمومی آثاری چون «علف‌زار»، «روز ششم»، «زالاوا» و… به شکلی جالب توجه شمار فیلم‌های تابع قواعد ژانر در گیشه سینماها بیشتر شده است؛ اتفاقی که در سال‌های اخیر سابقه چندانی در سینمای ایران ندارد.
درام دادگاهی از ژانرهایی است که در سینمای ایران چندان تجربه نشده است. «علف‌زار» اثر کاظم دانشی که در چهلمین جشنواره فیلم فجر نیز مورد توجه قرار گرفت و در گیشه نیز به نسبت فیلمی غیرکمدی، فروش مناسبی داشته است، بیش از هرچیز به ژانر درام دادگاهی نزدیک است.
فیلم سینمایی «روز ششم» ساخته حجت قاسم‌زاده اصل نیز از جمله آثار ژنریک سال‌های اخیر سینمای ایران است که با قواعد ژانر معمایی تطابق قابل توجهی دارد.
فیلم «انفرادی» به کارگردانی سیدمسعود اطیابی نیز که با استقبال تماشاگران، پرفروش‌ترین فیلم سال ۱۴۰۱ سینمای ایران شد، در ژانر اکشن کمدی ساخته شده است. این زیرژانر نیز بر خلاف کمدی موقعیت، نمونه‌های زیادی در کشورمان ندارد.
فیلم سینمایی «طلاخون» ساخته ابراهیم شیبانی کمابیش مطابق قواعد ژانر جنایی پیش می‌رود؛ اگرچه نمی‌توان آن را یک فیلم کاملا ژنریک دانست.
فیلم «زالاوا» ساخته ارسلان امیری نیز که در سی‌ونهمین جشنواره ملی فیلم فجر با استقبال مواجه شد، نتیجه تلاش‌های کم‌شمار سینماگران ایرانی برای ساخت اثری در ژانر ترسناک و رازآلود به شمار می‌آید.
«هناس» به کارگردانی حسین دارابی را هم کمابیش می‌توان یک تریلر سیاسی نامید که خصوصا در نیمه نخست، اثری نزدیک به قواعد این ژانر است.
از ابتدای سال ۱۴۰۱ فیلم‌های دیگری نیز روی پرده سینماها رفته که در آن‌ها وفاداری نسبی به قواعد ژانر دیده می‌شود؛ آثاری مثل «روز صفر» در ژانر تریلر جاسوسی، «مرد بازنده» در ژانر نوآر، «والدین امانتی» در ژانر فانتزی و حتی «شادروان» در زیرژانر کمترتجربه‌شده کمدی-درام. به این آثار باید «موقعیت مهدی» را نیز افزود که در ژانر جنگی و به تعبیر دیگر دفاع مقدس به شمار می‌رود.
در ماه‌های گذشته برخی مسئولان سازمان سینمایی نیز از سیاست‌گذاری دولتی برای تنوع ژانر در اکران، خصوصا در انتخاب فیلم‌های اکران نوروز ۱۴۰۱ گفته‌اند.
اگرچه تحلیل دقیق عواملی که باعث بیشتر شدن تنوع ژانر در سینمای ایران و پیروی فیلمسازان کشور از قواعد ژانر شده است، نیازمند مجالی بیشتر است، اما بر اساس آنچه که این روزها در سبد اکران سالن‌ها دیده می‌شود، به نظر می‌رسد سینمای ایران در مسیر بالا رفتن تنوع گونه‌ای فیلم‌ها و تبعیت آثار از اقتضائات ژانر قرار گرفته و به تدریج از دوگانه کمدی موقعیت – درام تلخ اجتماعی فاصله می‌گیرد.
