معرفی اعضای کمیته انتخاب نماینده سینمای ایران به اسکار و البته انتخاب فیلمی برای همین منظور همواره یکی از چالش‌های سینمای ایران بوده، بحث بر سر این موضوع تا جایی بالا گرفته که سینمای ایران حتی در یک دوره ترجیح داده به منظور تحریم اسکار، نماینده‌ای به این رویداد معرفی نکند یا در یک دوره از میان فیلم‌های مختلف یک مستند را برای حضور برگزیند.

حالا در جدیدترین دوره نیز انتخاب اعضای این کمیته و البته نماینده سینمای ایران با تحولات خانه سینما گره خورده است، خانه سینما در آستانه دور تازه انتخابات هیات مدیره خود به سر می‌برد و با وجود چندین بار تشکیل جلسه هنوز برای معرفی هیات مدیره به نتیجه نرسیده است و با توجه به اینکه اعضای این کمیته را خانه سینما برمی‌گزیند، بنیاد سینمایی فارابی به عنوان متولی معرفی فیلم به اسکار ۲۰۲۳ ترجیح داده است با هیات مدیره فعلی این خانه کارهای معرفی نماینده سینمای ایران را پیش ببرند. نکته قابل تامل اما این است که امروز ۲۴ مرداد ماه برابر با ۱۵ اوت آخرین مهلت ارایه لیست اعضای کمیته ایرانی انتخاب فیلم به آکادمی بود که به نظر می‌رسد بنیاد سینمایی فارابی هنوز درباره آن به نتیجه نرسیده است.

مسئولان بخش بین‌الملل فارابی از آکادمی اسکار درخواست مهلت بیشتری برای ارایه این لیست کرده‌اند، این روالی است که معمولاً کشورهای بازمانده از مهلت قانونی طی می‌کنند.

مروری بر مهمترین گزینه‌ها

۳ اکتبر برابر با ۱۱ مهر آخرین فرصت اعلام نماینده کشورهاست، تاکنون هم کشورهای کره جنوبی، ایرلند، سوییس و… نمایندگان سینمای خود را به آکادمی اسکار ۲۰۲۳ معرفی کرده‌اند. سینمای ایران اما هنوز نماینده‌ای انتخاب نکرده و این در شرایطی است که دست سینمای ایران به نسبت سال‌های گذشته از منظر بضاعت فیلم‌های اکران شده در بازه قانونی و همچنین انطباق آثار با استانداردهای لازم برای معرفی فیلم به این آکادمی، خالی‌تر از همیشه است.

فیلم‌هایی که به آکادمی معرفی می‌شوند زمانی ضریب موفقیتشان افزایش پیدا می‌کند که پیش از آن حضورهای موفق بین‌المللی در جشنواره‌های معتبر داشته باشند، اعضای کمیته انتخاب نمایندگان سینمای کشورهای مختلف هم همواره بر همین مدار حرکت می‌کنند.

فیلم سینمایی «برادران لیلا» ساخته سعید روستایی که پیش از این در جشنواره کن حضور داشته و جایزه فیپرشی را دریافت کرده و در ادامه جشنواره‌هایی همچون مونیخ، ملبورن را آزموده از نظر منطق انتخاب سینمایی می‌تواند یکی از گزینه‌های نمایندگی سینمای ایران باشد، فیلم سینمایی «شب، داخلی، دیوار» به کارگردانی وحید جلیلوند، «بی رویا» ساخته آرین وزیر دفتری و «جنگ جهانی سوم» به کارگردانی هومن سیدی هم از دیگر فیلم‌هایی هستند که برای حضور در جشنواره ونیز انتخاب شده‌اند و می‌توانند از گزینه‌های مطرح برای سینمای ایران باشند اما از میان این آثار، فیلم سینمایی «برادران لیلا» و «شب، داخلی، دیوار» با مشکل جدی پروانه نمایش مواجه هستند این در حالی است که یکی از شروط آکادمی اسکار نمایش فیلم‌ها در کشور مبدا است. طبق قانون فیلم منتخب کشور ما باید در فاصله یکم ژانویه ۲۰۲۲ تا ۳۰ نوامبر (یعنی یک ماه زودتر از پایان سال ۲۰۲۲) و دست کم هفت روز پی‌در پی در ایران اکران شده باشد.

سازمان سینمایی اما همواره به وجوه محتوایی فیلم‌ها هم توجه دارد، با کنکاشی در تصمیمات مدیران جدید این سازمان، می‌توان دریافت انتخاب فیلمی تنها بر اساس مضامین مورد اعتنا و مورد قبول، چندان دور از ذهن نیست و از این منظر متولیان سینمای ایران اگر بخواهند فیلمی را برای این رویداد بین‌المللی انتخاب کنند فیلم سینمایی «موقعیت مهدی» ساخته هادی حجازی‌فر، «هناس» ساخته حسین دارابی، «بدون قرار قبلی» به کارگردانی بهروز شعیبی و «روز صفر» به کارگردانی سعید ملکان به لحاظ محتوایی می‌توانند برای اسکار ۲۰۲۳ انتخاب شوند اما با توجه به عدم حضورهای بین‌المللی این آثار شانس چندانی را برای توفیق در این رقابت ندارند.

حالا باید منتظر ماند و دید مسئولان امر چه زمانی درباره ترکیب هیأت انتخاب فیلم برای معرفی به آکادمی اسکار به جمع‌بندی می‌رسند و از دل مذاکرات این هیأت نام کدام فیلم برای نمایندگی سینمای ایران در اسکار ۲۰۲۳ بیرون خواهد آمد.