علی‌اکبر اسماعیلی ـ تهیه‌کننده و کارگردان مستند «آخرین خاتون» ـ از تازه‌ترین تولیدات مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی درباره این اثر گفت: این مستند درباره زندگی یک پیرزنی است که در روستای روشناوند که یک سالی می‌شود تبدیل به شهر شده از توابع شهرستان گناباد زندگی می‌کند. این پیرزن شخصیت اصلی مستند داستانی «آخرین خاتون» و از آخرین بازماندگان پارچه بافان این منطقه است. فردی که به صورت کاملا سنتی و با ابزارآلات قدیمی و به شیوه دوران مادران آن منطقه پارچه‌بافی می‌کردند. البته که باید بگویم، به این مستند داستان نیز اضافه کرده‌ایم؛ چراکه این سال‌ها مستندهای زیادی دیده‌ایم که فردی مشغول به کار خاصی است و سوژه یک مستند می‌شود اما با کمی داستان خواستیم که مخاطب حس و حال آن منطقه و این پیرزن را به خوبی دریافت کند و کار متفاوتی ببیند.

کارگردان «آخرین خاتون» درباره علت ساخت این مستند توضیح داد: به صورت کاملا اتفاقی یکی از دوستان عکاسم، عکس‌هایی از یک پیرزن پارچه‌باف در خانه‌ای روستایی که سراسر نخ و پارچه‌های رنگی بود، به من نشان داد. تماشای این همه رنگ و این شکل از زندگی در این عکس‌ها به قدری برای من جذاب بود که تصمیم به ساخت مستندی درباره این پیرزن گرفتم.

او ادامه داد: از آن‌جایی که مادربزرگ من نیز در این روستا زندگی می‌کند وقتی در مراحل پژوهش مستند با او صحبت کردم، توضیح داد که وقتی این پیرزن پا به روستا می‌گذارد به خانم‌های زیادی هنرهای زیادی مانند پارچه‌بافی، گلیم بافی، فرش‌بافی و… آموخته و به گونه‌ای شرایط اقتصادی زنان این روستا را متحول کرده است. نکته جالب این است که این شخصیت نظم و چهارچوب خاص خود را در آموزش به زنان این روستا داشت و شرایط زنان این منطقه را نیز در نظر می‌گرفت.

اسماعیلی در پایان درباره آخرین وضعیت این مستند بیان کرد: به تازگی تصویربرداری «آخرین خاتون» به پایان رسیده است و الان تدوین آن درحال انجام است. فکر می‌کنم تا دو ماه آینده مراحل تولید به‌طور کامل به پایان می‌رسد و هرچند که امسال نشد به جشنواره سینماحقیقت راه پیدا کند اما سال آینده آن را برای حضور در جشنواره ارسال می‌کنیم.