بعد از پایان هفته یازدهم لیگ برتر تنها با برگزاری دو دیدار پرونده رقابت‌های داخلی فوتبال ایران پیش از برگزاری جام‌جهانی مختومه می‌شود تا تمام افکار معطوف به آغاز بیست‌ودومین دوره جام‌جهانی شود. البته برنامه‌های آماده‌سازی شاگردان کارلوس کی‌روش از هفته‌های قبل با برگزاری سلسله مینی‌کمپ‌های کوتاه‌مدت آغاز شده و رنگ و بوی جدیت گرفته است تا فوتبال‌دوستان به پشتوانه نتایج قابل یوزهای ایرانی برابر اروگوئه و سنگال و تلاشی که از سرمربی ۶۹ ساله تیم بیستم رده‌بندی جهان می‌بینند امید بیشتری برای رقم خوردن نتایج آبرومندانه برابر انگلیس، ولز و آمریکا نسبت به دوران حضور دراگان اسکوچیچ داشته باشند.
به نظر می‌رسد حتی این روزهای حساس نیز روی نگاه سرمربی اسبق رئال مادرید تاثیر نگذاشته است و این سرمربی مثل مدت هشت ساله حضورش روی نیمکت تیم ملی افکار بلندمدت را نیز دنبال می‌کند تا بر همین اساس با دعوت بازیکنان رده امید و جوانان همچون محمدمهدی احمدی، امیرعلی صادقی، محمدحسین اسلامی، علیرضا باویه، محمدامین حزباوی، محمد قربانی، سامان تورانیان، سینا عبداللهی، آریا برزگر، احمد شریعت‌زاده و مهدی هاشم‌نژاد برای برگزاری اردوی مشترک با تیم ملی بزرگسالان یک گام بزرگ برای پویایی فوتبال ملی و باشگاهی ایران در آینده بردارد.
نگاه بلندمدتی که انجام نگرفت
بدون شک نبردهای شاگردان کارلوس کی‌روش برابر مراکش، اسپانیا و پرتغال در جام‌جهانی ۲۰۱۸ بخش جدایی‌ناپذیر از خاطرات فوتبال‌دوستان است تا بتوان بازیکنان حاضر در این تورنمنت را یکی از برترین نسل‌های تیم ملی دانست اما به طور قطع ارثیه خوشایند سرمربی پرتغالی برای موفقیت در جام‌جهانی ۲۰۲۲ قطر نیازمند تزریق بازیکنان جدید به شاکله تیم ملی بود. اتفاقی که طبق شواهد بعد از جدایی کی‌روش و حضور مارک ویلموتس و دراگان اسکوچیچ در تیم ملی رقم نخورد.
مقایسه لیست بازیکنان حاضر در بیست‌ویکمین دوره جام‌جهانی با افراد حاضر در اردوی اتریش فوتبال‌دوستان را با ۱۶ اسم مشترک مواجه می‌کند. البته بازیکنانی مثل حسین حسینی، پیام نیازمند، صادق محرمی، صالح حردانی، حسین کنعانی‌زادگان، شجاع خلیل‌زاده، ابوالفضل جلالی، امید نورافکن، میلاد سرلک، احمد نوراللهی و علی قلی‌زاده جزو افرادی هستند که در صورت تشخیص دستیار اسبق سرآلکس فرگوسن در روزهای پیش رو برای نخستین بار حضور در بزرگ‌ترین آوردگاه را تجربه می‌کنند البته بخش عمده‌ای از این افراد در خرداد ۱۳۹۷ که تیم ملی ایران با شاگردان هروه رنار، فرناندو هیرو و فرناندو سانتوس تقابل کرد نیز جزو بازیکنان شایسته فوتبال ایران بودند که به دلایل مختلف راهی روسیه نشدند.
کنعانی به دلیل مصدومیت از ناحیه رباط صلیبی پیش از اعزام به جام‌جهانی روسیه وضعیتی آرمانی نداشت. طبق شواهد خلیل‌زاده به دلیل مصاحبه‌هایش بر علیه کی‌روش حتی به پشتوانه دو هزار و ۳۴۰ دقیقه پوشیدن پیراهن پرسپولیس در لیگ هفدهم در کانون توجهات این سرمربی قرار نگرفت و قلی‌زاده در لحظه آخر گوی رقابت را به ترابی واگذار کرد و از سکوها تقابل‌های هیجان‌انگیز تیم ملی ایران را به تماشا نشست، اتفاقی که برای حسینی نیز افتاد و او نتوانست نفر نخست کادر فنی را مجاب به حضور در روسیه کند. بازیکنانی مثل نیازمند، محرمی، نورافکن و نوراللهی نیز با حضور دو هزار و ۷۰، یک‌هزار و ۷۶۹، یک‌هزار و ۶۶۶ و ۸۵۰ دقیقه‌ای در لباس پیکان، پرسپولیس، استقلال و پرسپولیس جزو بازیکنان با کیفیت فوتبال ایران بودند اما به دلیل محدودیت لیست بازیکنان اعزامی به بیست‌ویکمین دوره جام‌جهانی و افراد شایسته‌تر بلیت سفر به روسیه برای آنها صادر نشد تا بر همین اساس محصول چهار ساله رقابت‌های داخلی و نگاه مربیان تیم ملی تزریق حردانی، جلالی و سرلک به جمع یوزهای ایرانی باشد که همین موضوع نشان می‌دهد در مدت هدایت تیم ملی توسط سرمربیان اهل بلژیک و کرواسی جریان پوست‌اندازی و تزریق نیروی جوان و شاداب به پیکره تیم ملی تقریبا متوقف شده است و میانگین سنی تیم ملی در اردو اتریش به ۲۸٫۸ سال برسد.
تجربه موفق سرمربی پرتغالی در ایران
کارلوس کی‌روش همواره در مدت حضورش روی نیمکت تیم ملی فارغ از پدید آوردن لحظات کوتاه‌مدت جذاب مثل صعود به جام‌جهانی ۲۰۱۴ و ۲۰۱۸ با اعتماد به نیروهای جوان رسیدن به خواسته‌های بلندمدت را نیز هدف گرفت. سرمربی پرتغالی در مدت فاصله ۲۰۰ روز بین آخرین دیدار یوزهای ایرانی در جام‌جهانی ۲۰۱۴ و نخستین تقابل شاگردان این سرمربی در جام ملت‌های آسیا ۲۰۱۵ بازیکنانی مثل مرتضی پورعلی‌گنجی، سردار آزمون، علیرضا بیرانوند را وارد چرخه تیم ملی کرد که به ترتیب سن‌شان روی عدد ۲۲، ۲۰ و ۲۲ متوقف شده است. او همچنین مهره‌هایی همچون وریا غفوری ۲۷ ساله، رامین رضاییان ۲۴ ساله و وحید امیری ۲۶ ساله را جزو بازیکنان اعزامی به استرالیا قرار داد که این افراد روی نتایج چندسال اخیر فوتبال ایران تاثیر شایانی داشتند و حالا به نظر می‌رسد سرمربی ۶۹ ساله قصد دارد دوباره بعد از یک وقفه پروژه پمپاژ نفرات با استعداد و جوان را در تیم ملی آغاز کند.
فرصتی که نباید ازدست برود
طبق شواهد یکی از بزرگ‌ترین کشورهایی که می‌تواند از تصمیم کنفدراسیون فوتبال آسیا بابت تغییر زمان جام ملت‌ها و برگزاری این تورنمنت در بهمن ۱۴۰۲ سود ببرد کشوری نیست به جز ایران که در چندین پست نیازمند نیروهای جوان و با انگیزه است. در سال‌های اخیر بعد از پوشیدن پیراهن تیم ملی توسط مجید حسینی و حسین کنعانی عملا تلاش‌های کادر فنی تیم ملی بابت انتخاب نفر جدید برای حضور در پست دفاع میانی حاصل خوشایندی به همراه نداشته و افرادی همچون عارف آقاسی، سیاوش یزدانی، امید نورافکن و عارف غلامی در برآورده کردن توقعات ناتوان بوده‌اند تا به همین علت کی‌روش نگاهی ویژه به سامان فلاح ۲۱ ساله داشته باشد تا در سال‌های آینده بار تدافعی ایران از روی دوش مدافعینی که ۲۶ تا ۳۳ سال سن دارند برداشته شود. از سوی دیگر بازیکنانی مثل کریم انصاری‌فرد، احسان حاج‌صفی، وحید امیری، رامین رضاییان و امید ابراهیمی سن‌شان فراتر از ۳۰ سال است و قطعا نمی‌توانند در جام‌جهانی ۲۰۲۶ تاثیرگذاری فعلی را داشته باشند تا اهمیت ایجاد تغییرات در ۱۴ ماه پیش رو بسیار احساس شود.
نگاهی که باید ادامه یابد
در روزهایی که نابسمانی بزرگ‌ترین مصبیت آوار شده بر سر تیم ملی امید است نگاه ویژه کارلوس کی‌روش به ۱۱ بازیکن اشاره‌شده می‌تواند کار سخت تیم زیر ۲۳ سال برای طلسم‌شکنی و حضور در المپیک ۲۰۲۴ را کمی تسهیل کند، البته طبق شواهد به نظر می‌رسد به دلیل سیاست‌های غلط و افکار محافظه‌کارانه در ادوار گذشته لیگ برتر که باعث نیمکت‌نشینی اغلب جوانان مستعد شده است نیاز فوتبال ایران برای پوست‌اندازی در جام ملت‌های آسیا با مهره‌های اشاره‌شده رفع نمی‌شود و می‌توان حضور افرادی مثل سامان فلاح و محمد خدابنده‌لو که جایگاه مستحکمی در پیکان و گل‌گهر دارند را در مهم‌ترین رقابت‌های ملی قاره کهن متصور شد.
بر اساس نشانه ها ۱۱بازیکن مدنظر کارلوس کی‌روش راز موفقیت ایران در جام‌جهانی ۲۰۲۶ و ۲۰۳۰ هستند. سپری شدن راه اصولی توسط سینا عبداللهی و محمدامین حزباوی که در فصل جاری تنها سه و چهار دقیقه برای نفت مسجدسلیمان و فولاد خوزستان به میدان رفته‌اند آنها را می‌تواند در پروژه‌ای بلندمدت تبدیل به مدافعینی مستحکم کند. مدافع ۲۱ ساله و اکثرا نیمکت‌نشین و سکونشین پرسپولیس یعنی محمدمهدی احمدی مهره‌ای برای آسایش خیال کادر فنی تیم ملی در دوران گذر از اسم وحید امیری، میلاد محمدی و احسان حاج‌صفی است. مهره مورد اعتماد ژوزه مواریس، محمد قربانی نیز می‌تواند به همراه محمدحسین اسلامی و علیرضا باویه در سال‌های پیش رو در کنار محمد خدابنده‌لو تغییری شگرف در میانه میدان تیم ملی ایران ایجاد کند. ایضا امیرعلی صادقی و مهدی هاشم‌نژاد در لباس باشگاه‌های استقلال و تراکتور و تیم‌های ملی پایه توانسته‌اند لحظات قابل دفاعی را رقم بزنند که تداوم این امر می‌تواند وینگر آبی‌های پایتخت و قرمزهای تبریز را تبدیل به بازیکن‌هایی تاثیرگذار در تیم ملی بزرگسالان کند. همچنین نباید به راحتی از کنار اسم سامان تورانیان، آریا برزگر و احمد شریعت‌زاده عبور کرد که در تیم‌های ملی پایه و باشگاهی شایستگی‌هایشان را در پست‌‌های مدافع راست، مهاجم و وینگر راست به نمایش گذاشته‌اند.
بدون شک نیاز امروز فوتبال ایران تداوم اعتماد به بازیکنان بین ۱۷ تا ۲۳ سال است تا خطر مواجه شدن تیم ملی با فرسودگی به حداقل درصد ممکن برسد. کی‌روش در این روزهای مهم تصمیمی بزرگ برای آینده فوتبال ایران گرفت که شاید در هیاهو پیش از آغاز جام‌جهانی ۲۰۲۲ قطر کم و بیش به ارزش آن پرداخته شود اما در صورت همکاری فدراسیون فوتبال با سرمربی پرتغالی یا هر سرمربی با نگرش سرمربی اسبق رئال مادرید برنامه‌های اشاره شده فوتبال ایران را همچون همچون پوست‌اندازی سال ۲۰۱۴ به‌سر منزل مقصود می‌رساند.
