فوتبال آسیا در حال گذار به لیگ نخبگان و راه‌اندازی یک مسابقات جدید با قوانین و شرایط سخت‌افزاری توسعه یافته است و نگرانی‌هایی درباره راهیابی فوتبال ایران به این رقابت‌ها وجود دارد.
فوتبال آسیا در حال راه‌اندازی لیگ جدیدی موسوم به «لیگ نخبگان» با حضور تیم‌های برتر قاره آسیاست. این مسابقات قرار است ویترین فوتبال آسیا برای نمایش توانایی‌های فنی و زیرساختی فوتبال قاره کهن باشد و فقط ۲۴ تیم برتر این قاره می‌توانند در این رقابت‌ها حاضر شوند.
با شروع رقابت‌ها از دو فصل آینده (۲۰۲۴-۲۰۲۵) کنفدراسیون فوتبال آسیا برای افزایش کیفیت فنی این رقابت‌ها، محدودیت استفاده از بازیکن خارجی را از دو سال آینده برمی‌دارد و تیم‌های متمول حاضر در این بازی‌ها مجاز به استفاده از هر تعداد بازیکن خارجی مدنظر خود خواهند بود که این مساله به معنی رقابتی‌تر شدن فوتبال در آسیاست.
کشورهای عربی از جمله قطری‌ها و عربستانی که اتکای بسیاری به بازیکنان خارجی دارند و در حال حاضر بیش از ۵ تا ۸ بازیکن خارجی را استخدام کرده‌اند، از مدعیان قهرمانی در این رقابت‌ها به شمار خواهند رفت.
* ۲۴ تیم برتر قاره کهن در لیگ نخبگان
کمیته مسابقات AFC درباره نحوه برگزاری این رقابت‌ها نوشته است: رده برتر در مجموع شامل ۲۴ باشگاه خواهد بود که ۱۲ تیم در منطقه غرب و ۱۲ تیم در منطقه شرق با هم رقابت می‌کنند.
نگاهی به غرب و شرق قاره کهن نشان می‌دهد، عمده تیم‌های حاضر در این مسابقات را تیم‌های ژاپنی، کره‌ای، استرالیایی و چینی در شرق و عربستانی، قطری، اماراتی و شاید ایرانی تشکیل خواهند داد.
کنفدراسیون فوتبال درباره اهدای سهمیه به کشورها، به امتیازبندی کشورها براساس عمملکرد نمایندگان آن‌ها در مسابقات باشگاهی این قاره در هشت سال گذشته اشاره کرده است که در این چند سال، ایرانی‌ها فقط دو بار صعود به فینال (توسط پرسپولیس) را در کارنامه دارند و شاید سهمیه کمتری به نسبت کشورهای عربستانی، ژاپنی، کره‌ای، چینی کسب کنند.
هر باشگاه حاضر در لیگ نخبگان چهار بازی خانگی و چهار بازی خارج از خانه را برابر هشت باشگاه مختلف در منطقه خود انجام خواهد داد که هشت تیم برتر هر دو منطقه – در مجموع ۱۶ تیم – به مرحله یک هشتم نهایی صعود خواهند کرد که بازی‌ها به صورت خانگی و خارج از خانه برگزار خواهد شد.
هشت برنده مرحله یک شانزدهم نهایی سپس به مرحله یک چهارم نهایی راه خواهند یافت که همراه با نیمه نهایی و فینال به صورت تک بازی در یک مکان متمرکز برگزار می‌شود که مرحله نهایی فوتبال باشگاهی نخبگان AFC را به نمایش می‌گذارند.
* پاداش مالی هنگفت
آسیا برای توسعه فوتبال و جذابیت مسابقات، وعده افزایش پاداش‌های مالی تیم‌ها را داده است. تا پیش از این قهرمان لیگ قهرمانان آسیا صرفا برای بازی فینال ۴ میلیون دلار دریافت می‌کرد اما گفته می‌شود این پاداش‌ها تا حدود ۲۰ میلیون دلار هم افزایش خواهد یافت.
کنفدراسیون فوتبال آسیا درباره پاداش‌های این مسابقات مبلغ و رقم دقیقی اعلام نکرده اما قرار است به زودی جزییات دقیق درباره این مساله اطلاع‌رسانی شود.
* ایران هم به لیگ نخبگان می‌رود؟
راه‌اندازی این لیگ در شرایطی است که تیم‌های ایرانی در شرایط کنونی به سختی مجوز حضور در لیگ قهرمانان آسیا را هم به دست می‌آورند. در دوره اخیر این رقابت‌ها، استقلال و پرسپولیس به عنوان برترین تیم‌های ایرانی نتوانستند مجوز لازم را به دست آورند و فقط سپاهان و فولاد توانستند به مرحله گروهی لیگ قهرمانان صعود کنند.
با توجه به اینکه AFC قرار است سطح فنی و کیفی این رقابت‌ها را نسبت به لیگ قهرمانان افزایش دهد و تیم‌ها با استانداردهای بالاتری مجاز به حضور در این مسابقات شوند، تردیدها درباره حضور تیم‌های ایرانی بیشتر شده است.
پر واضح است که کنفدراسیون فوتبال آسیا خط مشی فوتبال حرفه‌ای در قاره اروپا را دنبال می‌کند و همه چیز قرار است بر اساس قوانین از جمله فوتبال جوانمردانه باشد که تاکید بسیاری بر رعایت هزینه‌ها و درآمدهای تیم‌ها دارد و بر تزریق پول به صورت دولتی یا خصوصی به فوتبال جلوگیری می‌کند.
در این شرایط ایرانی‌ها که هیچ درآمدی از حق پخش تلویزیونی ندارند و عمدتا از منابع دولتی یا خصوصی استفاده می‌کنند، با مشکلاتی در زمینه کسب مجوز حرفه‌ای مواجه خواهند شد.
مهدی تاج، عضو کمیته اجرایی AFC و رئیس فدراسیون فوتبال طی روزهای اخیر اشاره‌ای به بحث لیگ نخبگان کرده اما توضیحات تکمیلی در ارتباط با این مساله را به آینده موکول کرده است.
البته لحن تاج در اشاره به لیگ نخبگان، نگران کننده یا هشدارآمیز نبود و به نظر می‌رسد او قرار است اطلاعاتی درباره سهمیه ایران برای این رقابت‌ها و چگونگی به دست آوردن مجوز حضور در مسابقات ارائه کند.
* ادامه برگزاری لیگ قهرمانان آسیا و ای‌اف‌سی کاپ
کنفدراسیون فوتبال آسیا به تأسی از اروپا سه سطح مختلف فوتبال باشگاهی در آسیا را دنبال می‌کند. همانند یوفا که لیگ قهرمانان، لیگ اروپا و لیگ کنفرانس را برگزار می‌کند، آسیا هم سه سطح فوتبال باشگاهی خود را نامگذاری خواهد کرد.
حال باید دید مهدی تاج درباره جزییات دقیق سهمیه بندی تیم‌ها و اینکه تیم‌های ایرانی آیا در سه، دو یا یک سطح این مسابقات به میدان خواهند رفت یا خیر، توضیحاتی ارائه دهد.
مطمئنا یکی از الزامات کنفدراسیون برای اعطای مجوز به ورزشگاه توسعه سخت‌افزاری ورزشگاه‌ها و زمین‌های تمرین است که در حال حاضر فوتبال ایران با بیش از ۴ سال تاخیر، در حال رسیدن به سیستم کمک داور ویدیویی است و فاصله بسیاری با کشورهای توسعه یافته آسیا دارد.
