*مجتبی رمضانی
شبی خاص برای خواننده «عصرجدید»
تالار وحدت تهران در طول سال، حتی زمانهایی که شبهای شلوغ برگزاری تور کنسرتها در سطح کشور است، کمتر شاهد حضور مخاطبان موسیقی روی صندلیهای خود است و بیشتر کنسرتهای خاصی را میزبانی میکند؛ البته که این خاص بودن به معنای برتری نیست، بلکه به معنای نوع اجرا، سبک و مخاطبهای کنسرتها است. به عنوان مثال بهترین شبهای تالار وحدت شبهایی است که ارکستر سمفونی ملی ایران یا تهران روی صحنه تالار شروع به نواختن میکند، یا گروههای موسیقی بانوان، فولکلور، دستگاهی و حتی کنسرت- نمایشها با مخاطبان خود همراه میشوند.
اما شب گذشته، ۱۷ فروردین ۱۴۰۲ مصادف با شب ۱۶ ماه رمضان ۱۴۴۴، برای دومین شب متوالی یک کنسرت برای اولین بار روی صحنه میرود که به دلیل بافت محتوایی و فرمی خود در اجرا و تجربه اول خواننده آن، اتفاق ویژهای برای موسیقی ایران بود.
احسان یاسین که در فصل سوم برنامه تلویزیونی «عصر جدید» که بهار ۱۴۰۱ از شبکه سه سیما پخش شد، خوانندهای بود که شب گذشته به همراه گروه ارکستر «ایستگاه» به سرپرستی مهدی نوروزی، برای اجرای دومین شب از کنسرتهای خود روی صحنه تالار وحدت رفت.
«عصر جدید» خوانندههای متفاوتی در طول سه فصل خود به جامعه معرفی کرده است، مانند عرفان طهماسبی، شروین حاجیپور، علی طولابی، پارسا خائف، احسان یاسین و… که عموما فعالیت موسیقی خود را با انتشار آلبوم و قطعه در پیش دارند، و حتی قطعههای رسمی و تیتراژهای تلویزیونی هم در کارنامه خود ثبت کردهاند، اما احسان یاسین بعد از کنسرت پارسا خائف که برای کمک به مردم زلزلهزدهی خوی در زمستان ۱۴۰۱ برگزار شد، اولین خوانندهای از نسل «عصر جدید» است که به صورت رسمی و حرفهای کنسرت موسیقی خود را اجرا کرده است، آن هم در کمتر از یک سال از شناخته شدن.
کنسرت احسان یاسین، همانطور که اجراهای متفاوتی در قاب تلویزیون داشت، برخلاف کنسرتهای رایج پاپ در سطح کشور، بسیار متفاوت روی صحنه رفت و این تفاوت را میتوان در فرم، ساختار و محتوای قطعههای یاسین که فضایی عارفانه دارند و عموما در مدح اهل بیت و خداوند است، پرفورمنس روی صحنه و خواننده و حتی بافت و تنوع قشرهای مخاطب این کنسرت اشاره کرد.
ابتدای کنسرت، نوازندگان به صورت نمایشی با سنهای متحرک در دو بخش جداگانه روی صحنه حاضر شدند و در بخش سوم یاسین با گروهی از نوازندگان سازهای زهی و تشویقهای مخاطبان روی سن حاضر شد.
اولین قطعه با اجرای نوازنده درامز و گروه سازهای زهی همراه بود که برای مخاطبان موسیقی، نوید یک اجرای هیجان انگیز را میداد.
پس از اجرای اولین قطعه، یاسین بعد از خوشآمدگویی و تبریک سال نو و شبهای ماه رمضان، خطاب به مخاطبان خود گفت: «هر کس به اندازهای که دلی را آرام کند، آرام میشود،امیدوار هستم بتوانم دلهای شما را امشب آرام کنم و آرامش را از شما هدیه بگیرم.»
این کنسرت قرار بود که با اجرای ۸ قطعه از اولین آلبوم رسمی احسان یاسین با عنوان «ماه من» و چند تک قطعه همراه باشد که برای معرفی آنها باید بگویم هشت قطعه، «ماه من»، «ستایش»، «لایا دنیا»، «ربنا»، «بازم برگرد»، «یا مصطفی»، «مآب» و «رحیل» از آلبوم خود، دو قطعه «تا ابد» و «دوستتدارم» از ساختههای قبلی خود و یک قطعه جدید که با ترانه و ملودی عرفان طهماسبی ساخته شده است، به زبانهای فارسی، عربی و انگلیسی اجرا شد.
کورسهای میانی عموم قطعههای او توسط گروه کُر و همخوان که متشکل از چهار آقا و چهار خانم بود، همراه میشد و در طول اجرا مانند تمام کنسرتهای پاپ، اجرای نوازنده درامز بیشتر از همه به چشم میآمد، البته هنرنمایی نوازندههای ویولن و کلارینت را هم نباید فراموش کرد که فضای آثار او را متفاوت از کنسرتهای پاپ میکردند و به نوغی به فضای اجراهای تلفیقی نزدیک میشد.
از نقاط قوت کنسرت یاسین، نورپردازی و آرایش و پرورمنس صحنه بود، با هر کدام از قطعهها تصویر پشت صحنه تغییر میکرد و نورپردازی نیز بیشتر به فضای محتوای قطعهها نزدیک میشد. به عنوان مثال قطعه شاد «لایا دنیا» که با اقبال مخاطبان و تشویق آنها برای اجرای دوباره همراه بود، از نورپردازی رنگهای گرم مانند قرمز، نارنجی و زرد استفاده میشد.
یا در یک مثال دیگر، قطعه «بازم برگرد» که با مضمون توبه به درگاه خداست، با نورپردازی قرمز و سبز همراه بود، دو رنگی که مکمل هم هستند و در نورپردازیهای صحنه فیلمهای سینمایی این ترکیب استفاده میشود، ترکیب رنگی که هم گرم است و عاشقانه، هم آرامشبخش که به مضمون بازگشت به سمت خداوند هم نزدیک بود.
اجرای یاسین نقاط ضعف و قوتهای زیادی داشت، بارزترین نقطه قوت، رشد خواننده روی صحنه بود، یاسین از خواننده خجالتی و ماخوذ به حیای اجراهای «عصر جدید» به یک خواننده نیمه حرفهای در اجرا تبدیل شده بود که میتوانست با مخاطب خود ارتباط چشمی و کلامی بگیرد و آنها را با خود همراه کند که در صورت تفویت نقاط مثبت در اجرا، میتواند شبهای خوبی را با مخاطبان خود روی صحنه بسازد.
از نکتههای جالب ارتباط او با مخاطبان، هم کلام شدن با آنها بود؛ به عنوان مثال اواسط کنسرت بود که یکی از مخاطبان فریاد زد: «سامی یوسف» (به بهانه شباهت فعالیت هنری احسان یاسین به این خواننده بینالمللی) که احسان یاسین با واکنش به موقع گفت: «همکاران من نگفته بودند که ایشون هم به کنسرت تشریف آوردند.» یا دیالوگهایی از این شکل که خنده و تشویق را از مخاطبان خود میگرفت.
در قسمتی دیگر هم یاسین گفت: «امشب آرامش عجیبی دارم» که یکی از مخاطبها از یک سمت سالن هم بلافاصله، گفت: «ما هم داریم» و از آن سوی دیگر سالن یک نوزاد حاضر در سالن گریه کرد که همه اینها باعث شد مخاطبان بخندند و نشان از ارتباط و رضایت مخاطبان بود که حتی یا نوزاد شیرخواره خود به کنسرت آمدهاند.
یکی از نقاط ضعف اصلی این کنسرت هم، اجرا و همراهی نامناسب گروه کُر و همخوان با یاسین بود و البته نوع خوانش خود او. یاسین در اجرای ترانههای عربی و انگلیسی بیار خوب و مسلط ظاهر میشد ولی به دلیل رنگ صدای خود در اجرای ترانههای فارسی و حتی مکالمه عادی، گاهی با مشکل صدا و تلفظ و شاید تفهیم محتوا همراه بود که من به عنوان مخاطب نمیفهمیدم چه میخواند یا چه میگوید، که البته به ضعف سیستم صوت یا صدابرداری سالن هم برمیگشت.
کنسرت زودتر از زمان تعیین شده به پایان رسید و در پایان به درخواست مخاطبان قطعه «لایا دنیا» بار دیگر اجرا شد.
قطعهای که برخلاف تمام آثار یاسین، در تمپوی بالا و حضور پررنگ سازهای درامز، کلارینت، گیتار الکتریک و دف همراه بود و نوع خوانش یاسین هم برخلاف باقی آثارش، محکم تر و پر انرژیتر بود و کروسهای خود را به سبک آثار خوانندههای بزرگ عربی مانند کاظم الساهر که تخصص در انتقال شور و هیجان با لحن خود دارد، اجرا کرد.
مسعود فروتن، مجری، گوینده، نویسنده و کارگردان رادیو و تلویزیون، که از مهمانهای ویژه این کنسرت بود، بعد از اجرای کنسرت در گوشهای از سالن با یاسین گفتگو کرد و قرار شد نکاتی را برای پیشرفت او در عرصه اجرا به او یادآوری کند که این خواننده جوان، در ادامه مسیر خود موفقتر ظاهر شود.
سومین سانس کنسرت احسان یاسین، امشب ۱۸ فروردین ۱۴۰۲ ساعت ۲۲ در تالار وحدت اجرا میشود و هنوز خبری از تمدید دوباره آن توسط سایت هنرتیکت یا روابط عمومی آن اعلام نشده است.
لازم به ذکر است؛ نخستین آلبوم رسمی یاسین با عنوان «ماه من» روزهای پایانی اسفند ۱۴۰۱ با اشعار سجاد شاکری، احسان یاسین، مرتضی حیدری آل کثیر، خواجه عبدالله انصاری، شروین معینی، نادر التتان و محمدرضا قره داغی و آهنگسازی شروین معینی، احسان یاسین، محمد احمدی و علیرضا مرادی منتشر شده بود.
احسان یاسین خواننده، آهنگساز و ترانهسرا متولد هشتم اردیبهشت سال ۱۳۷۸ است که در زمینه ساخت آثار موسیقی عرفانی و اسلامی فعالیت میکند. وی معتقد است که این سبک از موسیقی محدود به زبانها، کشورها و مرزها نیست و باید به هر زبانی که ممکن است کارهایی در این سبک و سیاق ساخته شود. یاسین هدف خود را گسترش صلح، آرامش و عشق در همه جهان بیان کرده است.