هفتاد و ششمین جشنواره فیلم «کن» امسال در پس زمینه ای از ناآرامیهای اجتماعی در فرانسه برگزار می شود که از سال ۱۹۶۸ تا به امروز بیسابقه بوده است.
حواشی پیرامون جشنواره کن امسال در حالی به اوج خود رسیده که زندگی روزمره فرانسویها همچنان به دلیل اعتراضات، اعتصابات بخش حمل و نقل و حتی علامت سوال در مورد تامین انرژی مختل شده است.
اتحادیه کارگران انرژی فرانسه تهدید کرده است که رویدادهای مهمی از جمله کن را در آنچه «۱۰۰ روز اقدام و خشم» میخواند، هدف قرار میدهد که پاسخی مستقیم به سخنرانی ماه آوریل رئیسجمهور امانوئل ماکرون است که خواستار اقدامات «۱۰۰ روزه» برای کاهش تنشهای ناشی از آن شد، این در حالی که او قانون افزایش سن بازنشستگی کشور را تصویب کرد و بر خشم مردم فرانسه افزود.
اتحادیه انرژی فرانسه در پی اعتراضات به اقدامات رئیس جمهور فرانسه تهدید کرد که برق جشنواره فیلم کن و مسابقات اتومبیلرانی موناکو را قطع خواهد کرد. در حالی که کاخ جشنواره و شهر کن میگویند که اقدامات پیشگیرانه را در این زمینه در نظر گرفتهاند و هر گونه نقص در تامین برق می تواند شرایط را دشوار کند. اعتصابات در فرانسه همچنین بر سفرهای ریلی و هوایی در ماههای اخیر تأثیر گذاشته است.
نیروی پلیس ملی و نیروهای محلی این کشور بار دیگر در خیابانهای کن مستقر خواهند شد، علاوه بر این که بیش از ۸۰۰ دوربین نظارتی شهر هر حرکت را زیر نظر دارند.
هنوز مشخص نیست که آیا ستارگان سینمای فرانسه از فرش قرمز برای صحبت علیه اصلاحات مکرون و سایر مسائل اجتماعی استفاده خواهند کرد یا خیر.
آخرین باری که جشنواره کن در بحبوحه ناآرامیهای سیاسی و اجتماعی در جنوب فرانسه برگزار شد به ۵۵ سال قبل یعنی سال ۱۹۶۸ بازمیگردد. پیش از پنج دهه پیش در حالی که ۹ روز از جشنواره کن گذشته بود، «ژان ـ لوک گدار» فیلمساز محبوب آن سالها مانع از نمایش فیلم در جشنواره شد و «مونیکا ویتی»، «ترنس یانگ»، «رومن پولانسکی» و «لویی مال» نیز از عضویت در جمع هیات داوران داوران استعفا کردند.
«ژان لوک گدار» در کنار «فرانسوا تروفو» که از پایهگذاران موج نوی سینمای فرانسه بودند، به کن رفتند تا در کنار صدها چهره سینمایی دیگر در حمایت از دانشجویان و کارگران اعتصابکننده جشنواره را متوقف کنند. روز بعد (۱۹ می)، مسئولان جشنواره کن اعلام کردند این رویداد سینمایی به پایان رسیده و بیست و یکمین دوره کن بدون اعطای هیچ جایزهای ناتمام ماند.
تاریخچه جشنواره فیلم کن به اواخر دهه ۳۰ بازمیگردد؛ زمانی که «ژان زای»، وزیر آموزش ملی دولت فرانسه با حمایت آمریکا و انگلیس تصمیم گرفت در واکنش به نفوذ دولتهای فاشسیت آلمان و ایتالیا در انتخاب فیلمهای جشنواره ونیز، جشنوارهای سینمایی راهاندازی کنند.
در ژوئن ۱۹۳۹ بود که «لویز لومیر»، از بنیانگذاران صنعت فیلم هالیوود پذیرفت تا اولین رییس جشنواره فیلم کن نام بگیرد که قرار بود از اول تا ۳۰ سپتامبر برگزار شود. اما حمله آلمان به لهستان و متعاقب آن اعلام جنگ فرانسه و انگلیس علیه آلمان موجب شد تا اولین دوره جشنواره فیلم کن پیش از آنکه آغاز شود، پایان یابد.
جشنواره فیلم کن در سال ۱۹۴۶ با حمایت وزارت خارجه فرانسه باردیگر راهاندازی شد و با وجود آنکه ماهیت اصلی شکلگیری آن رقابت با جشنواره ونیز بود، اما مقامات این دو فستیوال در توافقی پنهانی پذیرفتند تا برگزاری هر دو فستیوال در سالهای متمادی را جشن گرفته و رسمی بدارند.
جشنواره کن در اولین سال برگزاری به موفقیت چشمگیری دست یافت و در سال دوم در پیشرفتی قابل توجه، ۱۶ فیلم به بخش رقابتی آن دعوت شدند و تصمیم گرفته شد برای اجرای عدالت، هیات داوران متشکل از یک نماینده از هر کشور باشد.
این رویداد سینمایی معتبر در سالهای ۱۹۴۸ و ۱۹۵۰ به علت مشکل بودجه برگزار نشد و در سال ۱۹۵۱ بود که به لطف روابط حسنه میان فرانسه و ایتالیا، زمان برگزاری جشنواره کن به بهار منتقل شد و جشنواره ونیز در همان پاییز ماند.
موقعیت جشنواره کن در سالهای ۱۹۶۰ در جهان فرهنگ و هنر تثبیت شد و از آن زمان بهعنوان معتبرترین جشنواره فیلم در دنیا شناخته میشود. از سال ۱۹۵۵ بود که جایزه نخل طلا به عنوان جایزه اصلی این رویداد سینمایی معرفی شد.
هفتاد و ششمین دوره جشنواره فیلم کن از ۱۶ تا ۲۷ می سال ۲۰۲۳ (۲۶ اردیبهشت تا ۶ خرداد ۱۴۰۲) برگزار میشود و طبق اعلام پیشین در بخش مسابقه اصلی امسال شاهد رقابت سینماگران سرشناسی از جمله «وس اندرسون»، «کن لوچ»، «نانی مورتی»، «هیروکازو کورئیدا»، «نوری بیلگه جیلان»، «آلیس رورواکر»، «تاد هینس» و «ویم وندرس» خواهد بود.