سعید مظفری از هنرمندان قدیمی و محبوب عرصه دوبلاژ است که صدایش برای همه فارسیزبانان آشناست.
او صداپیشه اختصاصی جکی چان است، به جای ریوزو، شوهر اوشین در مجموعه سالهای دور از خانه و در فیلم محمدرسولا…(ص) یا همان الرساله شخصیت زید را صحبت کرده است. خلاصه صدایش با حافظه شنیداری ما عجین است. صدای مظفری به جوانی و معصومیت مشهور است، هر چند خودش ۸۱ سال دارد. دقایقی مهمان این دوبلور پیشکسوت بودیم و با وی درباره خاطرات گذشته و حال و هوای امروزش گپ زدیم و او مثل همیشه گرم و صمیمانه پاسخگو بود.
ضمن تشکر برای قبول این مصاحبه در ابتدا درباره نحوه ورودتان به دوبله توضیح دهید؟
برای حضور در دوبله برنامهریزی از پیش تعیین شدهای نداشتم. در دوران جوانی روزی محمدعلی زرندی دوبلور که با پسرعموی من دوست بود و به خانه او رفت و آمد داشت از من درباره دوبله پرسید و خواست روزی برای تماشای دوبله به استودیو بروم. در موعد مقرر به استودیو رفتم و از نزدیک با دوبله آشنا شدم. در آنجا از من دعوت شد جملهای را بیان کنم. ابتدا ترسیدم و نپذیرفتم اما با اصرار آقای زرندی آن جمله را بیان کردم. خوشبختانه آن جمله کوچک مورد استقبال دوبلورها قرار گرفت و به نوعی اولین قدم من در دوبله برداشته شد. در آن دوران من ادبیات ایتالیایی میخواندم و هدفم این بود که طراح شوم اما با تشویق آقای زرندی جذب دوبله شدم و این کار را ادامه دادم. در این حرفه فقط در چند فیلم نقش کوتاهی را حرف زدم و بعد از پنج یا شش کار به جای شخصیتهای اصلی سخن گفتم. البته فکر میکنم داشتن تحصیلات به من در دوبله بسیار کمک کرد. در این میان فهیمه راستکار یکی از بزرگان دوبله هم از من حمایت کرد.
فضای دوبله در مقایسه با گذشته چه تفاوتهایی پیدا کرده است؟
در گذشته احترام به پیشکسوت بسیار مهم بود. درضمن در گذشته دوبلورها پیش از دوبله، فیلم را چند بار میدیدند اما امروز برخی مواقع دوبلور حتی یک بار هم فیلم را قبل از دوبله ندیده است.
از کدام کارهایتان بیشتر خاطره دارید؟
نقشهای ماندگار بسیاری را حرف زدم که کلینت ایستوود معروفترین آنهاست. در فیلم محمد رسولا… نیز جای زید حرف زدم. درباره دوبله نقش ایستوود هم باید بگویم برای اولین بار در یک سریال تلویزیونی جای وی حرف زدم. بعد از این مجموعه دیگر هر فیلمی از این بازیگر میآمد من جای او حرف میزدم انگار که چهره او با صدای من عجین شده بود. جکی چان هنرپیشه دیگری است که صدای من با او عجین شده است. نقشهای دیگری هم هستند که صدایم را برای مردم خاطرهانگیز کرده است. برای مثال در سریال پزشک دهکده جای سالی حرف زدم یا در سریال سالهای دور از خانه جای ریوزو شوهر اوشین حرف میزدم.
درباره مدیریت دوبلاژ بگویید؟
از جوانی مدیر دوبلاژی را شروع کردم که این کار با مخالفت برخی پیشکسوتان آن دوران دوبله روبهرو شد. به هر حال یک مدیر دوبلاژ باید نسبت به وضعیت روحی و جسمی صداپیشگان آگاهی کامل داشته باشد تا بتواند بهترین صدا را از آنها بگیرد. درباره مدیران دوبلاژ هم باید بگویم کار مرحوم بهرام زند را میپسندیدم چون روی کارش وسواس داشت.
آیا در دوبله درگیر احساسات هم میشوید؟
این مساله برای دوبلورهای مرد کمتر پیش میآید و بیشتر برای زنان این حالت پیش میآید زیرا احساسات در آنها قویتر است. البته برخی مواقع در فیلمهایی گریه هم کردهام که اقتضای آن فیلم بود و بار احساسی نداشته است. در میان جوانان امروز کمتر میبینیم فردی بخواهد برای اینکه دوبله بهتر شود گریه کند بلکه آنها فقط ادای گریه را در میآورند!
آیا دوبله در فیلمهای ایرانی به کیفیت فیلمها کمک میکرد؟
معتقدم دوبله بر کیفیت اثر میافزاید اما بنا به دلایلی این اتفاق دیگر در فیلمهای ایرانی رخ نمیدهد. البته صدای سر صحنه در دنیا جای دوبله را گرفته ولی باور دارم دوبله بر کیفیت کار میافزاید. این را هم به دلیل دوبلور بودنم نمیگویم بلکه دلیل من کاملا سینمایی است.
استاد چرا برخی از صداها نظیر صدای شما پیر نشده است؟
این مساله کاملا شانسی است زیرا ممکن است صدای برخی تا هنگام مرگ تغییر نکند. البته برای حفظ صدا ورزش و برخی رفتارها در این امر دخیل است.
در فیلمهای دفاع مقدسی هم زیاد حرف زدید. درباره این موضوع توضیح دهید؟
بله کارهای بسیاری بود که من در این ژانر حرف زدم. برای مثال به آخرین شناسایی و سجاده آتش اشاره میکنم. در فیلم آخرین شناسایی دیالوگی وجود داشت با عنوان حاجی سیدتو کشتند این را من گفتم و خیلی هم شهرت پیدا کرد. در آن دوران برخی مواقع دوستانی که مرا میدیدند به شوخی میگفتند حاجی سیدتو کشتند.
در میان جوانگوها کار کدام دوبلور را میپسندید؟
افشین زینوری و سعید شیخزاده بسیار خوب هستند. البته جوانان با استعداد دیگری هم وجود دارند اما من کار این دو را بسیار میپسندم.
ویژگی اصلی کارتان را در دوبله بگویید؟
خودم را وابسته هیچ نقشی نمیکنم درحالیکه برخی شاید اینگونه نباشند. وقتی از اتاق دوبله بیرون میآیم نقش را فراموش و به کار بعدی فکر میکنم.
حرف پایانی خود را بیان کنید؟
متاسفانه وضعیت دوبله به لحاظ مالی به هیچ وجه خوب نیست. برای مثال من بعد از ۴۰ سال سابقه دوبله مگر چه دارم؟ این مساله برای همه دوبلورهاست. البته نمیگویم مسئولان به ما پول بدهند اما حداقل میتوانیم بیمه داشته باشیم.