فعالیت در غسالخانه و شست‌وشوی مردگان برای تدفین، از مشاغل خاص و دشوار است و کاراکتر زینت در نمایش «خواب زمستانی»، چنین شغلی دارد. ارغوان رهین با درک درست از چنین شغلی و تاثیراتش بر روحیات آدم‌ها تلاش می‌کند وجوهات مختلف این شخصیت را در بازی خود ارائه کند. در کارنامه کاری رهین، بازی در نمایش‌هایی مثل چلچراغ و مسئولیت هماهنگی و اداری تماشاخانه نوفل نوشاتو دیده می‌شود. نمایش «خواب زمستانی» واکاوی درست، رئالیستی و خلاقانه با تکیه بر فرم نمایشی جذاب و اثرگذار از احوالات زنان طبقه فرودست جامعه در یک دهه اخیر است که نشان می‌دهد مشکلات اقتصادی چقدر می‌تواند روی زنان اثرگذار باشد. مریم رادپور کارگردان نمایش با درک درست از متن درخشان «خواب زمستانی» نوشته لیلی عاج، اثری در خور تامل را خلق کرده است. در اپیزود اول؛ خواب زمستانی، سه خواهر ساکن آپارتمانی در جنوب تهران که درگیر مشکلات متعددی هستند و ناخواسته وارد ماجرای خطرناکی می‌شوند و دراپیزود دوم روایت‌های فرشته، نویسنده‌ای با مشکلات روحی لحظات قبل از اعدام خود دست‌وپنجه نرم می‌کند. دراپیزود سوم روایت‌های زینت، کارمند غسالخانه از شغل وتجربیات زندگیش می‌گوید. با ارغوان رهین در باره بازی در «خواب زمستانی» گفت‌وگویی انجام داده‌ام.
٭٭٭ زینت نمایش «خواب زمستانی» شغل نامتعارفی دارد. شغلی که شاید از نگاه مردم چندان خوشایند نباشد. برای شما ایفای این نقش چه ویژگی‌هایی دارد؟
– در نگاه اول شغل مرده‌شویی، شغل خشنی به نظر می‌رسد. زینت روحیه و منش لطیفی دارد. حتی با توجه به عادت به این شغل و چالش‌ها، شرایط مواجهه با خیلی ار مسائل، او را ناراحت می‌کند. خیلی از مسائل در ذهنش باقی می‌ماند و دلش برای مرده‌ها می‌سوزد. این وجوهات شخصیتی زینت برای من خیلی قابل احترام، جلب توجه کننده و جذاب است.
٭٭٭ شاید یکی از دلائل علاقه‌اش به این شغل، تنها بودنش در زندگی است…
– تنها کسی که زینت در خانواده دارد، خواهر‌زاده‌اش است و همه توجه زینت معطوف به این دختر جوان است…
٭٭٭ نکته‌ای که درباره زینت و کلا آدم‌های تنها وجود دارد، این است که اغلب با خودشان مونولوگ دارند و حرف می‌زنند و در نمایش هم زینت چنین وضعیتی دارد…
– زینت در نمایش با مردگان داخل غسالخانه صحبت می‌کند و تنهایی این شرایط را به وجود می‌آورد.
٭٭٭ در میان ۵ شخصیت نمایش «خواب زمستانی» تنها شخصیت زینت روبه تماشاگر بازی می‌کند و نگاهتان معطوف به نگاه تماشاگر است…
– از نظر حسی برایم حائز اهمیت و جذاب است. طبق قراردادی که در تمرینات با کارگردان به آن رسیدیم، در اصل زینت روبه مرده‌ها هم در حال مونولوگ است و تلاش کردیم نشان بدهیم مرگ برای همه است و این رابه مخاطب گوشزد کردیم و نشان بدهیم عالمی که زینت در آن به سر می‌برد، همه در آن هستند و او با آنها صحبت می‌کند و تجربیاتش را به اشتراک می‌گذارد…
٭٭٭ جایی در نمایش هم یک جور قدرت‌نمایی می‌کند و می‌گوید که ملک الموت است…
– شغل مرده‌شویی قدرت عجیبی به شخص می‌دهد و باعث از بین رفتن ترس و واهمه آدم از همه مسائل می‌شود…
٭٭٭ نکته مهم نمایشنامه «خواب زمستانی» ترسیم درست شرایط زیست زنان طبقه فرودست جامعه است…
– مهم‌ترین جذابیت متن «خواب زمستانی» شخصیت‌پردازیش بود. شخصیت‌هایی که هرکدام‌شان اعم از سه خواهر اپیزود اول نمایش آدم‌های ملموس و قابل باوری هستند و در دور و برمان این نوع آدم‌ها را زیاد می‌بینیم و البته به سادگی از کنارشان عبور می‌کنیم و زیاد روی شخصیت‌شان زوم نمی‌کنیم. شخصیت‌های فرشته اپیزود دوم و زینت اپیزود سوم به خصوص زینت، شخصیت خاص و کمتر پرداخته‌شده‌ای در ادبیات و نمایش‌نامه‌نویسی ما است.
٭٭٭ با توجه به جایگاه اجتماعی زینت، سقف آرزوهایش هم کوتاه است و مثلا به فروختن قبری که پیش خرید کرده، از سودی که نصیبش شده، قانع و راضی است…
– این راضی بودنش هم برمی‌گردد که این پول را برای تامین آینده کژال خواهر زاده‌اش در نظر گرفته است. همه کس زندگی او به کژال خلاصه می‌شود و خودش از روند زندگیش راضی است و عطش مالی ندارد.
٭٭٭ آیا علاقه او به کژال دو طرفه است و آیا او هم قدر زحمات خاله‌اش را می‌داند؟
– این علاقه دو جانبه است و زینت همه چیزش را برای کژال گذاشته است و جایی در نمایش زینت می‌گوید اگر کژال متوجه شود، برای او چه کارهای ناگفته دیگری انجام داده، نمی‌گذارد بیاید سرکار.
٭٭٭ آیا نمایش «خواب زمستانی» می‌تواند آئینه‌ای از منش، تفکرات و آرزوهای فروخته زنان طبقه فرودست جامعه باشد؟
– در «خواب زمستانی» تمام توجهات معطوف به رفتار شناسی زنان طبقه فرودست معطوف نیست. زندگی فرشته شخصیت نمایش نشان می‌دهد جزو طبقه متوسط روبه بالای جامعه است.
٭٭٭ نکته مهم در نمایش «خواب زمستانی» نشان دادن دغدغه‌های زنان است و اینکه این اتفاقات برای هر زنی از هر طبقه اجتماعی می‌تواند رخ بدهد و همه زنان را درگیر کند. جایی در نمایش، زینت به قدر ندانستن مردم و تفاوت جایگاه هنرمندان با افراد فعال در فضای مجازی می‌پردازد و به مراسم تشییع جنازه بهمن فرزانه که تعداد شرکت‌کنندگانش به زحمت به تعداد انگشتان یک دست می‌رسید، اشاره می‌کند…
– این مسئله بیانگر دیدیگاه انتقادی نویسنده و کارگردان به نوع نگاه مردم به یک آدم به‌اصطلاح شاخ اینستاگرامی در قیاس با نگاهشان به درگذشت یک نخبه ادبیاتی است و اینکه استاد بهمن فرزانه خیلی غریبانه به خاک سپرده می‌شود وکسی قدردان زحمات این نویسنده ومترجم بزرگ نبود و از همه دردناک‌تر این است که کمتر کسی ایشان را می‌شناسد.
٭٭٭ آیا زینت آدم تخیل‌گرایی است؟
– نه، به نظرم آدم واقع بین و واقع‌گرایی است.
٭٭٭ با توجه به اینکه زینت اذعان دارد که از محل درآمد شغل گارسونی در یک هتل مجلل زندگیش تامین است، آیا شغل مرده‌شویی را به خاطر شرایط خاصش انتخاب می‌کند؟
– به نظرم دلیل انتخاب شغل مرده‌شویی هم از روی نیاز است و هم برایش جذاب است و به‌هرحال در خانه به‌خصوص در ایام تعطیلات تنها نمی‌ماند و می‌آید بیرون و در غسالخانه هم، با مرده‌ها هم‌کلام می‌شود و در کنارش هم ثوابی می‌برد. همان‌طور که اشاره شد، زینت موقعی که در غسالخانه است، احساس قدرتمندبودن پیدا می‌کند.
٭٭٭ حس نفرتی هم نسبت به طبقه پولدار دارد…
– به نظرم حس نفرت ندارد. بیشتر از دست آدم‌های افاده‌ای و متفرعن ناراحت است. به‌هرحال زن‌هایی از جنس زینت حساس هستند و اگر کسی چپ چپ نگاهشان کند، احساس می‌کند آنها قصد تحقیر کردن دارند.
٭٭٭ آیا زینت حلقه واسطه دو اپیزود دیگر نمایش است؟
-بله، زینت در اپیزود سوم چهار شخصیت زن نمایش را در غسالخانه غسل می‌دهد. زنانی (سه خواهر اپیزود اول) که زاییده ذهن زن نویسنده هستند، اما در واقع زنانی هستند که حضور فیزیکی دارند و زیر دست زینت غسل داده می‌شوند.
درباره جنس بازی چگونه با کارگردان به جمع‌بندی نهایی رسیدید؟
– از ابتدا قرار نبود تماشاگران را هم وارد بازی کنیم. کم کم در تمرینات با همفکری کارگردان به چنین شرایطی رسیدیم، زیرا این روش، باعث تاثیرگذاری بیشتر روی مخاطب می‌شود و هم موجب معنا دادن به اپیزود سوم می‌شود. کارگردان دست بازیگران را برای ارائه پیشنهاد باز گذاشت وبه خوب زینتی را که در ذهن داشت، برای من معرفی کرد و من سعی کردم با توجه به فاصله ۱۵ ساله سنی، نقش را درست و قابل باور بازی کنم…
