استعدادیابی و حمایت از کسبوکارهای نوپا مهم‌ترین هدف سازندگان مسابقه «میدون» است که باعث شد تولید آن به فصل چهارم برسد. فصل اول این رقابت تلویزیونی از مهر ۱۳۹۸، فصل دوم آن از تیر ۱۳۹۹، فصل سوم از فروردین ۱۴۰۱ و سری جدید هم از شهریور ۱۴۰۲ آغاز شده است.
میدون برنامه‌ای برای خانواده‌ها
مصطفی خلیل‌زاده، تهیه‌کنندگی فصل چهارم میدون را برعهده دارد. سه فصل گذشته را محمدحسین هاشمی‌گلپایگانی تهیه کرده است و حالا خلیل‌زاده تلاش دارد تا با نگاهی نو این برنامه را روی آنتن بفرستد. وی در پاسخ به این سؤال که برای حفظ برند و ساختار اصلی میدون و همچنین تغییراتی که در سری جدید داشته، از‌جمله ایجاد فضای سرگرم‌کنندگی و مورد‌پسند‌تر شدن خانواده‌ها، به جام‌جم می‌گوید: طبق بررسی‌هایی که انجام دادیم، به این نتیجه رسیدیم که بتوانیم برنامه را به‌گونه‌ای طراحی کنیم که بیشتر خانواده‌ها و افراد عام‌تری را به برنامه جذب کنیم. یعنی می‌خواستیم برنامه تخصصی اقتصادی به آن معنا که به ذهن می‌رسد، نشود؛ بنابراین چند اتفاق را در برنامه رقم زدیم.
وی درباره اتفاقاتی که در سری جدید رقم خورده، ادامه می‌دهد: سوژه‌هایی که وارد برنامه می‌شوند و خودشان را معرفی می‌کنند، افرادی هستند که از نقاط مختلف کشور وارد برنامه شده‌اند و با یک اتفاق کوچک توانسته‌اند کار بزرگی را رقم بزنند که توانسته الگو و مدل خوبی برای افراد مختلف باشد. شاید بعضی از آنها براساس تجربه، یک‌سری کارها را انجام داده‌اند. برخی دیگر علم آن کار را داشتند. یعنی حالت‌های مختلف کسب و کار در آن معرفی می‌شود که لزوما نباید همه تحصیلات دانشگاهی داشته باشند، اگر می‌خواهند کسب‌و‌کاری راه بیندازند؛ یعنی مهارت در این زمینه مهم‌تر است. البته این رویکرد در فصل‌های قبلی هم مد‌نظر سازندگان بوده است و ما هم سعی کردیم همان مسیر را پیش ببریم.
این تهیه‌کننده درباره بخش نمایشی این برنامه هم می‌افزاید: این بخش در فصل‌های گذشته هم بود اما در این سری بخش پررنگ‌تری است و هر سوژه با یک نمایش معرفی می‌شود. حضور آقای هاشمی هم به عنوان مجری در فضا و جنس برنامه تاثیر جدی دارد. به هر حال آقای هاشمی سال‌هاست که تجربه اجرا دارد و خواستیم روحیه ای که در اجرا دارد را به این برنامه هم بیاورد. گرچه تلاش کرده که اجرای متفاوت‌تری نسبت به برنامه‌هایی که تاکنون اجرا کرده، داشته باشد اما نشاطی را که در کار خود دارد، به این برنامه هم آورده است. دکور برنامه هم تغییرات و طراحی‌های جدیدی داشته است. این نکاتی که بیان کردم اتفاقاتی است که باعث می‌شود فضای برنامه تغییر کند.
خلیل‌زاده درباره طراحی سوالات شرکت‌کننده‌ها توضیح می‌دهد: سعی کرده‌ایم یک سری سوالاتی از سوژه‌ها بپرسیم که هم به شناخت مخاطب از آنها کمک کند و هم به نسبت فصل‌های قبلی سوالات متفاوت تری باشد. البته سوالات شخصی از مهمان‌ها را تا یک جایی پیش می‌بریم و خیلی وارد حریم خصوصی آنها نمی‌شویم. فقط تا جایی ادامه می‌دهیم که برای مردم جذاب است. حتی پشت صحنه را هم به کار اضافه کردیم. چون «میدون» برنامه‌ای است که خانواده مخاطب آن است. یعنی در ساعتی که این برنامه پخش می‌شود، ممکن است همه اعضای خانواده مخاطب آن باشند.
وی درباره حضور یک داور جدید در کنار خانم مهرنوش و آقای یونچی هم بیان می‌کند: هر کدام از داورها یک تیپ شخصیتی دارد و از این رو بین آنها تقسیم کار شده. آقای سیرانی از اساتید دانشگاه و کارآفرین است و در حال حاضر هم صاحب کسب و کارهای مختلفی است. اگر دقت کرده باشید به صورت تخصصی وارد بحث در زمینه برندینگ و تبلیغات می‌شود. آقای یونچی هم نگاه عملیاتی روی کسب و کارها دارد و خانم مهرنوش هم در بحث کسب و کار الکترونیک و فضای مجازی ورود پیدا می‌کند.
خلیل‌زاده درباره تغییر نگاه داوران نسبت به کسب و کارها به نسبت سایر فصل‌های این برنامه می‌افزاید: سعی کردیم خیلی فضای جدی به چالش کشیدن کارآفرین‌ها را روی آنتن نداشته باشیم. البته نقاط ضعف سوژه‌ها را بیان می‌کنند اما با لحن مهربانانه‌تری وارد این بحث می‌شوند.
وی در پاسخ به این‌که در بین سوژه‌ها با کسب و کار جدید و خاص و متفاوتی هم روبه‌رو شده است، می‌گوید: سوژه‌ها که همه متفاوت است. مثلا در یکی از قسمت‌ها یک نفر با هسته خرما محصولی تولید کرده که به جای کیسه آب گرم داخل آن هسته خرما قرار داده است. ما در این برنامه سعی کردیم کسب و کارهایی را مطرح کنیم که درکش برای مردم راحت‌تر باشد. یعنی هم ایده‌هایی است که کاربردی‌تر است و هم این‌که سوژه‌ها جدید است.
وی درباره بازخورد مخاطب از سری جدید برنامه هم بیان می‌کند: هنوز آمار رسمی اعلام نشده اما طبق شنیده‌ها احساس می‌کنم این تغییر نگاه و فضای شادتر برنامه باعث شده مورد توجه مخاطبان قرار بگیرد. ضمن این‌که ما تلاش کردیم کسب و کارهای شهرهای دیگر در این برنامه حضور پیدا کنند و محوریت‌مان تهران نبوده است. بنابراین از شهرهای مختلف در این برنامه حضور دارند، ضمن این‌که مخاطب با جغرافیا و فرهنگ آن منطقه هم بیشتر آشنا می‌شود. یعنی به واسطه حضور مهمان‌ها به آن شهرستان و منطقه بیشتر می‌پردازیم.
قضاوت در «میدون»، تجربه جدیدی است
حسن سیرانی یکی از داوران «میدون» است که در سری جدید به این جمع اضافه شده است. او فارغ‌التحصیل کارشناسی برق الکترونیک دانشگاه شیراز، ارشد مهندسی صنایع دانشگاه پلی تکنیک و دکترای مدیریت کسب و کار از دانشگاه بردوی فرانسه است. سیرانی درحال حاضر، کنار تدریس در دانشگاه، مدیرعامل یک شرکت کامپیوتری و مدیرعامل شرکت فناوری کارت‌های هوشمند هم هست. او در گفتوگو با جام‌جم درباره این‌که تا به حال در یک برنامه تلویزیونی حضور داشته که کار قضاوت و داوری را هم بر عهده داشته باشد، یا این‌که میدون نخستین تجربه اوست، بیان می‌کند: تجربه همکاری من با صداوسیما به یک‌سری جلسات در رادیو اقتصاد و چند جلسه در برنامه «راهش اینه» شبکه چهار برمی‌گردد که هر دو هم در زمینه کارآفرینی بود. البته در استارت‌آپ ویکند‌های مختلف، داور هم بوده‌ام اما میدون تجربه جدیدی برای من است.
وی در ادامه درباره نگاه جدی‌ای که شرکت‌کننده‌ها به این رقابت دارند هم ادامه می‌دهد: تاکنون با دانشگاه‌های مختلف، سمینارهای گوناگون، دوره‌های آموزشی در سازمان‌ها همکاری داشته‌ام اما میدون جذاب‌ترین آنها بوده است. به نظرم بهترین برنامه صداوسیما در زمینه کارآفرینی، همین برنامه میدون است. فکر می‌کنم این یک ضرورت جدی است که ما بتوانیم به جوانان، نمونه‌های موفقیت در اندازه‌های کوچک را نشان بدهیم تا آنها هم جرات کنند و پا به این عرصه بگذارند. درباره شرکت‌کننده‌ها هم باید عرض کنم که اکثرا با جدیت هر چه تمام و البته با استرس ناشی از ارزیابی شدن و اتمسفر محیط وارد میدون می‌شوند.
وی در پاسخ به این سؤال که در بین شرکت‌کننده‌ها کدامیک از مشاغل و کسب و کارها او را شگفت‌زده کرده و برایش کار متفاوت و جدید و جذابی بوده هم می‌گوید: من معمولا قبل از شروع هر برنامه کمی با شرکت‌کنندگان گپ می‌زنم تا بیشتر آنها را بشناسم و سطح سوالاتم را تنظیم کنم. با هر شرکت‌کننده‌ای که صحبت کرده‌ام، داستان جذاب خودش را داشته است. اما تا اینجای کار بانوی خراسانی که پارچه‌های دستبافت عرضه کرده بود و یا مهندس روشندلی که لپ‌تاپ برای نابینایان ساخته بود و خانم دکتری که گیاه کاپاریس را معرفی کرد، خیلی برای من جذاب بودند. ولی عجیب‌ترین آنها روحانی بود که یک بازی طراحی کرده بود.
وی درباره تعاملی که با میزبان برنامه دارد هم می‌افزاید: آقای بهمن هاشمی، مجری بسیار پرانرژی، مسلط، بداهه‌گو و دوست‌داشتنی است. به جرات می‌توانم بگویم حضورشان بسیار انرژی برنامه را زیاد کرده و من از همکاری با ایشان خیلی لذت می‌برم.
معلم به شاگردش سخت نمی‌گیرد
علیرضا یونچی حالا به یکی از چهره‌های شناخته شده تلویزیونی تبدیل شده است. او یک کارآفرین است و همواره در برنامه به شرکت‌کننده‌ها این نکته را تاکید می‌کند که برد و باخت مطرح نیست. گاهی در داوری سخت‌گیر و نکته‌سنج می‌شود. گرچه همه نکاتی که بیان می‌کند برای صاحب آن کسب و کار کاربردی است. اما در این سری تلاش می‌کند کمی منعطف‌تر باشد. وی در پاسخ به سؤال جام‌جم مبنی بر این‌که سری چهارم «میدون» با تغییراتی در دکور و محتوا همراه شده و فضای برنامه به گونه‌ای طراحی شده که در کنار صاحبان کسب و کار، مخاطبان عام و خانواده‌ها را نیز شامل شده است. آیا این روند در نوع داوری او هم تاثیرگذار بوده است یا سعی می‌کند مانند فصل‌های گذشته، شرکت‌کننده‌ها را قضاوت کند، می‌گوید: ما همواره به اصل مطلب کار داریم. اصل مطلب ما هم کسی است که برای قضاوت می‌آید و ما به چیزهای دیگر کاری نداریم. تمرکز ما روی قضاوت شرکت‌کننده‌هاست.
وی در پاسخ به سؤال دیگری درباره این‌که فکر می‌کند با گذشت چهار فصل از این مسابقه، نگاه شرکت‌کننده‌ها، مخاطبان و صاحبان کسب و کار چقدر جدی شده و در زمینه رقابت هم چقدر نگاه جدی به کار دارند، بیان می‌کند: فکر می‌کنم مخاطبان ما هوشیارتر و باتجربه‌تر شده‌اند. به‌هرحال بعد از چند فصل که از ساخت این برنامه می‌گذرد، طبیعی است نگاه مخاطب به برنامه جدی‌تر شود. ما از بازخوردها به این نتیجه رسیده‌ایم که توانسته‌ایم تاثیرگذار باشیم. چون خیلی‌ها تشکر می‌کنند و می‌گویند توانسته‌ایم پیشرفت‌های‌شان را به‌خوبی نشان دهیم. معتقدم هر کسی هر کاری را جدی بگیرد، نتیجه‌اش را هم می‌‌بیند.
یونچی در بخش دیگری از این گفتوگو درباره این‌که به نظر می‌رسد به نسبت فصل‌های گذشته کمی منعطف‌تر شده، کمتر با شرکت‌کننده‌ها چالش دارد و کمتر سختگیری می‌کند هم توضیح می‌دهد: به نظرم اصلا منعطف‌تر نشده‌ایم. به این دلیل که ما هرچه شنیده‌ایم، پاسخ داده‌ایم. گرچه به نظر من منعطف بودن یعنی همراه شدن و راهنمایی کردن درست. یک معلم که نمی‌تواند به شاگردش سختگیری کند یا منعطف نباشد. ما برای‌شان چالش ایجاد می‌کنیم و در نهایت پاسخ چالش را هم می‌دهیم.
وی در ادامه هم می‌گوید: در صورتی که مردم همت، رغبت و پشتکار بیشتری در رابطه با راهنمایی داورها داشته باشند، میدون می‌تواند همچنان تولید شود و روی آنتن باشد. ما معتقدیم هر جامعه‌ای مستحق پیشرفت است. این کارآفرین همچنین درباره تعامل با مجری هم عنوان می‌کند: آقای هاشمی مجری با تجربه‌ای است. از این رو تعامل خوبی با شرکت‌کننده‌ها و داورها دارد. از طرفی صدای بی‌نظیری دارد. او بسیار انسان منعطف و دوست‌داشتنی است. اقتدار دارد و مدیر خوبی است. می‌داند کی، کجا و چگونه صحبت کند و نظر بدهد. من که از این همکاری لذت می‌برم و دوست دارم از او به عنوان یک آدم باتجربه، بیاموزم؛ چون امثال آقای هاشمی، پیشکسوتان هنر ایران هستند.
وی در پاسخ به این سؤال که کدام یک از ایده‌های کسب و کار برایش جالب‌تر بوده هم بیان می‌کند: برای ما در این برنامه تنوع و کار مهم است. کسی که بتواند پای تلویزیون کار، شغل و مسیر و تجربه‌اش را به دیگران نشان بدهد. حال در هر حوزه یا کسب و کاری باشد. بنابراین برای ما نوع کار و خاص بودن آن مهم نیست بلکه به دنبال این هستیم که بتوانیم تجربیات آدم‌های موفق را در اختیار بقیه قرار دهیم.
این کارآفرین همچنین تاکید می‌کند: چهل‌واندی سال است کار تجاری انجام می‌دهم اما امکانات و قدرت رسانه را تا این حد نمی‌دانستم. اگر به روز اولی برگردید که این مسابقه آغاز شد، متوجه می‌شوید تمام شبکه‌های تلویزیونی به نحوی برنامه کار و کارآفرینی و اشتغال ساخته‌اند. پس این مسابقه کار خودش را کرده که باعث شده شبکه‌های دیگر و سایر برنامه‌سازان هم به فکر ساخت چنین برنامه‌هایی بیفتند. حتی در رادیو هم می‌توان از این برنامه‌ها نام برد. خیلی خوشحالیم که همه شبکه‌ها متوجه درخواست مردم شدند. جالب است بدانید پیشنهاد مشابه همین برنامه را از کشورهای دیگر دارم. مثل افغانستان، کردستان عراق و… همین نشان می‌دهد اشتغال، مسأله همه دنیاست.
یونچی در پایان هم می‌گوید: من گاهی می‌شنوم و می‌بینم که درباره راهنمای کسب و کار صحبت می‌شود. خواهش می‌کنم این کار را لوث نکنید. راهنمایی آینده افراد سازنده این کشور دست شماست. کسی که می‌خواهد راهنمایی کند، آیا خودش صاحب شغلی هست یا می‌خواهد فقط حرف بزند. حرف‌زدن که راهنمایی‌کردن نیست. باید عملی کرده باشد. مثل خانم مهرنوش که استاد دانشگاه است و تدریس می‌کند و کار یاد می‌دهد و راهنمایی هم می‌کند. اما کسی که چند تا کتاب خوانده است که نمی‌تواند راهنمای کسبوکار باشد.
سختگیری‌های دلسوزانه
حسن سیرانی ، داور در پاسخ به این سؤال که در داوری و قضاوت چقدر سعی می‌کند منعطف باشد و نسبت به شرکت‌کننده‌ها و کسب و کاری که دارند، کمتر سختگیری کند هم عنوان می‌کند: واقعیت این است که معتقدم، سختگیری همراه با استدلال و دلسوزانه، لطفی به شرکت‌کننده‌هاست. تعریف و تمجید بی‌جا از طرحی که ایراد دارد، یا تیمی که نقصان دارد، باعث می‌شود آنها نتوانند عیب خودشان را پیدا کنند و چندی بعد باید خیلی سخت تر به بازار رقابت جواب پس بدهند. به قول امام صادق(ع) بهترین دوست من کسی است که عیب من را به من هدیه دهد.
از آنجا که او در این فصل به جمع داوران پیوسته، درباره تعاملی که با آنها دارد، می‌گوید: آقای یونچی که برادر بزرگتر، باتجربه‌تر، دنیا دیده‌تر من است. با شناختی که از ایشان دارم می‌دانم با تمام وجود این کشور را دوست دارد و بسیار انسان شریفی است. خانم مهرنوش هم بسیار با سواد، باتجربه و دقیق است و می‌توانم بگویم من در کنار هر دو شاگردی می‌کنم و از این همراهی لذت می‌برم.
سیرانی در پایان هم تاکید می‌کند: دوست دارم بگویم که بینندگان عزیز یک برنامه یک ساعته را تماشا می‌کنند و لذت می‌برند. ولی شاید ندانند برای ساخت آن برنامه، ده‌ها جوان مستعد و دلسوز روزها و ماه‌ها بسیار سخت کار می‌کنند و واقعا زحمت می‌کشند. از ارزیابی هزاران متقاضی شرکت در برنامه گرفته تا دکور، فیلمبرداری، نمایش ها، گریم، تدوین، تدارکات، تبلیغ در همه زمینه‌ها این دوستان زحمت می‌کشند.
می‌خواهیم به مخاطب بگوییم کار هست
بهمن هاشمی هم در زمینه اجرای تلویزیونی تجربیات بسیاری دارد و هم در زمینه دوبله. او دوبله فیلم‌ها و سریال‌های بسیاری را برعهده داشته و این اواخر هم چند فیلم سینمایی را دوبله کرده است. هاشمی پس از مدتی بازهم در قامت مجری ظاهر شده است. پیش از این در فصل‌های گذشته حامد سلطانی و ولی‌ا… اشرفی اجرای میدون را برعهده داشتند، اما این‌بار هاشمی این مسئولیت را برعهده گرفته است. وی که مدتی است ازاجرای تلویزیونی فاصله گرفته بود و به گفته خودش پیشنهاد وسوسه‌انگیزی نداشت، در گفتوگو با جام‌جم درخصوص ویژگی‌های این برنامه که باعث شد اجرای آن را بپذیرد، می‌گوید: در مدتی که در حوزه اجرا به دلایلی فعالیت نمی‌کردم، در دوبله فعال بودم و همچنان معتقدم خدمت به مردم در صدر اعمال زندگی‌ام قرار دارد. از آنجا که این برنامه درباره کارآفرینی و تولید است، برایم خیلی جذاب و متفاوت است. به این خاطر که مدت‌ها در شبکه ایران‌کالا با تولیدکنندگان و کارآفرینان در ارتباط بودم. بنابراین یکی از علاقه‌مندی‌های من حوزه کسبوکار و کارآفرینی است. به‌همین‌دلیل وقتی پیشنهاد اجرای این برنامه به من شد، احساس کردم به روحیاتم خیلی نزدیک است و اجرای میدون را پذیرفتم.
وی درباره اجرای فصل‌های قبلی این برنامه هم می‌افزاید: کم‌وبیش بیننده فصل‌های قبلی این برنامه بودم و می‌دانستم موضوع و محتوا و ساختار برنامه چیست. ضمن این‌که من در طول ۳۰ سال تجربه اجرای مقابل دوربین هیچ‌وقت برنامه ضبطی و تولیدی اجرا نکرده بودم و همیشه مجری برنامه‌های زنده بودم و از این نظر هم برایم تجربه جالب و جدیدی بود. احساس می‌کنم به چنین تجربه‌ای نیاز داشتم.
وی همچنین درباره تعامل با شرکت‌کننده‌ها ادامه می‌دهد: من سعی کردم اجرای متفاوتی به نسبت برنامه‌های دیگر داشته باشم و کمی سرگرم‌کننده‌تر و فضای مفرح و شادتری در اجرا ایجاد کنم. چون می‌خواستیم ذائقه مخاطب را هم تغییر دهیم و شادابی و طنازی و انرژی در کار وجود داشته باشد. از این رو من را برای اجرای این فصل انتخاب کردند.
هاشمی درباره تعامل با داورهای میدون نیز توضیح می‌دهد: من فکر می‌کنم اگر داورها در برنامه سختگیری می‌کنند، حتما لازم است و می‌خواهند که آن افراد برای رسیدن به موفقیت به آنها راهکار نشان دهند، اما من سعی می‌کنم کمی انعطاف به خرج دهم و از آنها می‌خواهم کمتر سختگیری کنند.
وی دربخش دیگری ازاین گفتوگو درباره آشنایی با یک‌سری کسبوکارها عنوان می‌کند: اتفاقا خیلی از کسبوکارها برایم جالب بود. مثلا خانم دکتری که غنچه کاپاریس تولید می‌کرد که هم میوه خوبی دارد و هم می‌تواند طبیعت خوبی در جاده‌ها باشد. دراین زمینه مثال‌های بسیاری را می‌توانم بزنم، اما آنچه مهم است این که جوان‌ها با دیدن این برنامه متوجه می‌شوند که کارهست و فقط باید از یک‌جایی شروع کرد. یعنی کارگری آن کار را انجام بدهند و خاک آن کاررا بخورند و به‌اصطلاح پله‌پله بالا بروند. برنامه میدون می‌خواهد این را به مخاطبانش بگوید.
چند نکته از یک مسابقه
فضای سرگرم‌کنندگی و خانوادگی از ویژگی‌های سری جدید «میدون» است
مسابقه هیچ محدودیتی برای شرکت‌کننده‌ها ندارد و از همه استان‌ها در آن حضور دارند
داورها در سری جدید این مسابقه با انعطاف بیشتری به قضاوت می‌پردازند
اجرای بهمن هاشمی حال‌وهوای خاصی به این مسابقه داده است
کسبوکارهای شگفت‌انگیزی در سری جدید حضور پیدا می‌کنند
