یک کارشناس فوتبال ایران می‌گوید تغییر پنج زوج در ترکیب تیم ملی در دیدار برابر هنگ‌کنگ باعث شد تیم ایران ناهماهنگ باشد.
مجید جلالی در گفت‌وگویی، به تحلیل دو دیدار تیم ملی فوتبال ایران در جام ملت‌های آسیا ۲۰۲۳ برابر فلسطین و هنگ‌کنگ پرداخت. این کارشنان فوتبال معقد است تغییر پنج بازیکن در بازی برابر هنگ‌کنگ باعث شد تیم هماهنگی مطلوبی نداشته باشد و به همین دلیل این ناهماهنگی منجر به اشتباهات بازیکنان شد. او در بخشی از این گفت‌وگو اظهار کرد که صعود به جمع چهار تیم برتر آسیا برای ایران موفقیت محسوب می‌شود.
در ادامه گفت‌وگوی مجید جلالی با خبرنگار ایسنا را می‌خوانید:
*در ابتدا درباره ارزیابی خودتان از عمکرد تیم ملی در دو بازی اخیر در جام ملت‌های آسیا برابر فلسطین و هنگ‌کنگ صحبت کنید.
در بازی اول برابر فلسطین عملکرد خوبی داشتیم و زوج‌هایی که برای بازی انتخاب شده بودند کاملا عملکرد خوبی داشتند. این که زود به گل رسیدیم به ما کمک کرد تا در ادامه بازی عملکرد بهتری داشته باشیم و بازی را با آرامش دنبال کنیم. اما بازی هنگ‌کنگ را باید از چند جنبه ببینیم. اول به خاطر عملکرد تیم در این دیدار نباید نگران باشیم. این طبیعی است که در طول تورنمنت یک تیم یک سطح را حفظ نکند. معمولا تیم‌ها دچار نوسان می‌شوند، اگر این نوسان به بازی‌های کم اهمیت برسد، این اقبال آن تیم است و ما نباید نگران شویم. به اعتقاد من دو عامل باعث شد که در دیدار برابر هنگ‌کنگ خوب نباشیم. ما در مرحله گروهی بازی می‌کنیم که برای مراحل بالاتر برنامه داریم در جام ملت‌ها در جست‌وجوی رتبه هستیم. بنابراین وقتی تورنمنت را شروع می‌کنید باید نقشه‌هایی داشته باشید. در این بین تقسیم انرژی جایگاه مهمی دارد. در تقسیم انرژی می‌توانید تیم ثابتی داشته باشید و تکنولوژی قوی داشته باشد. در کنار این موضوع می‌توانید بازیکنان را هم تغییر بدهید و از تکنولوژی‌های ریکاوری هم استفاده کنید. آن چیزی که من اطلاع دارم، تیم ما آن تکنولوژی ریکاوری را در اختیار دارد و قبل از بازی‌ها در هتل محل اقامت تیم نصب شده تا بازیکنان استفاده کنند. این تقسیم بندی بازی‌ها، اقدامی بود که انرژی تیم حفظ شود که اقدامی منطقی است. در فوتبال زوج سازی اینگونه است پنج زوج باید در زمین داشته باشید. در ترکیب تیم ملی برابر هنگ‌کنگ نسبت به بازی برابر فلسطین، تمام این پنج زوج ما تغییر کردند. دو مدافع میانی، دو هافک وسط، دو مهاجم، و دو بازیکن سمت راست و دو بازیکن سمت چپ، پنج زوج ما بودند که همه این پنج زوج در بازی با هنگ‌کنگ تغییر کردند. وقتی شما هر پنج زوج را تغییر می‌دهید، این احتمال وجود دارد که سطح هماهنگی تیم دچار مختل شود. این موضوعی است که در بازی با هنگ‌کنگ ما را اذیت کرد. یعنی سمت راست ما، در بازی با فلسطین صادق محرمی و جهانبخش بودند اما در بازی هنگ‌کنگ به جای محرمی رامین رضاییان بازی کرد و یا در سمت چپ میلاد محمدی بازی کرد و یا در خط دفاع و هافبک و مهاجمان هم شاهد چنین تغییراتی بودیم. تمام این پنج زوج تغییر کرده بودند. به نظر من توانایی بدنی و تکنیکی ما آن قدر است که حتی اگر یک روز هم خوب نباشیم، برابر تیم‌هایی چون هنگ‌کنگ بتوانیم موفق بشویم. به نظر من جای نگرانی نیست و ما می‌توانیم این زوج سازی‌ها را با تجربه‌ای که از بازی برابر هنگ‌کنگ به دست آوردیم ترمیم کنیم و تیم بهتری باشیم.
ببینید
عملکرد تیم ملی در جام ملت‌ها از نگاه مجید جلالی
*نکته نگران کننده استراتژی دفاع تیم ملی است. مقابل فلسطین گل خوردیم و خیلی‌ها نگران شدند که شاید استراتژی دفاع ما آنقدر خوب نیست که برابر تیمی چون فلسطین گل خوردیم و یا در دیدار برابر هنگ‌کنگ فرصت گل‌زنی به حریف دادیم.
مطمئن باشید بعد از مرحله گروهی، شکل دفاع ما این شکل نخواهد بود. قطعا تغییراتی خواهیم داشت. از الان نمی‌توانیم در دو بازی به جمع‌بندی برسیم که کار دفاع ما خوب نیست. ما در دو بازی یک گل خوردیم که آن هم حاصل ضربه ایستگاهی بود. به طور میانگین شما اگر سه خطا پشت محوطه جریمه به حریف بدهید، یکی از این فرصت‌ها به گل تبدیل می‌شود. این آمار جام‌جهانی و جام ملت‌های آسیا در گذشته است. این یک استاندارد است که در یک سوم دفاعی خودمان نباید به حریف خطا بدهیم. دفاع کردن روی ضربات ایستگاهی ساده نیست چون رقبا آنقدر از خلاقیت استفاده می‌کنند که در این بخش رقیب‌های متوسط هم به گل می‌رسند. در مقابل هنگ‌کنگ هم به واسطه ناهماهنگی که در زوج‌ها داشتیم به حریف موقعیت گل دادیم. البته خودمان هم از فرصت‌های گل استفاده نکردیم.
*می‌خواهیم درباره بازی برابر هنگ‌کنگ بیش‌تر صحبت کنید. اشاره کردید که پنج تغییر در ترکیب تیم ملی، باعث ناهماهنگی شده بود. اما خیلی از اهالی فوتبال نگران وضعیت تیم هستند و عملکرد تیم ملی را نقد کردند. فکر می‌کنید به غیر از تغییر نفرات چه عاملی باعث شد تیم ملی مقابل هنگ‌کنگ خوب ظاهر نشود؟
در یک تورنمنتی که نزدیک یک ماه طول می‌کشد، باید سطح نوسان را در تیم انتظار داشته باشید. این موضوع مختص تیم ایران نیست و شامل همه تیم‌ها می‌شود. تیم‌هایی که قهرمان جهان هم شدند این نوسان را تجربه کردند. ژاپن هم به عنوان قدرت اول آسیا با این نوسانات مواجه می‌شود. این‌ها نباید باعث قضاوت‌های منفی زود هنگام بشود. باید حوصله داشته باشیم و به تیم فرصت بدهیم. قطعا می‌توانند خود را بازیابی کنند. من خودم فکر می‌کنم برای بازی‌های آینده تیم بهتری خواهیم شد. نمی‌گویم حتما قهرمان می‌شویم اما فکر می‌کنم در آینده بازی‌های بهتری از تیم‌مان می‌بینیم.
*در بازی هنگ‌کنگ نکته بسیار مهم اشتباهات فردی بازیکنان بود. نکته‌ای که باعث ناراحتی امیر قلعه‌نویی شده بود. دلیل این اشتباهات چیست؟
این‌که بگوییم اشباهات فردی باعث شده ما گل بخوریم درست نیست. وقتی در نقش گروهی خوب نباشید، منجر به اشتباهات فردی می‌شود. به طور مثال مدافع وسط ما صاحب توپ می‌شود و اگر با هم تیمی‌های خود هماهنگ باشد، یار مناسب را برای ارسال پاس پیدا می‌کند اما اگر این هماهنگی نباشد این بازیکن توپ را از دست می‌دهد و ما می‌گوییم اشتباه فردی رخ داده است، درحالی که اشتباه فردی نیست. حتی در خط دفاع ناهماهنگی باشد اشتباه شکل می‌گیرد. البته اگر بازیکنی روی یک خطای بد و بی مورد اخراج شود، می‌توانیم بگوییم که این اشتباه فردی بوده است. اما این‌که بازیکنی صاحب توپ است و نفراتی که باید فضا ایجاد کنند در جای خود نیستند و توپ به حریف می‌رسد، ناشی از ناهماهنگی بین خطوط است.
*الان که تیم ملی در جام ملت‌های آسیا است، فکر نمی‌کنید این ناهماهنگی به تیم ضربه می‌زند؟ آیا کادر فنی نباید زودتر از این‌ها برای حل این مشکل کاری می‌کرد؟
کادر فنی روی موضوعات مهم‌تر مثل تقسیم انرژی وقت گذاشتد. یا این که همه بازیکنان را درگیر بازی‌ها کرده‌اند که هیچ بازیکنی با خود فکر نکند که صرفا یک تماشاگر است. الان ما به این موضوعات توجه کردیم و ناهماهنگ شدیم. در بازی‌های بعدی باید روی این زوج‌بندی بیش‌تر فکر کنیم که منجر به ناهماهنگی نشود.
*سال‌های سال تیم ملی فوتبال ایران با تفکر آقای کی‌روش یک فوتبال تدافعی ارائه می‌داد. الان آقای قلعه‌نویی صحبت از تغییر نگرش در بازی تیم ملی کرده‌اند. آیا به نظر شما در دوره آقای قلعه‌نویی شاهد تغییر نگرش در بازی‌ها بوده‌ایم؟
نشانه‌هایی می‌بینم که می‌خواهیم تغییراتی ایجاد کنیم. این نشانه‌ها آنقدر واضح نبود که با قاطعیت بگوییم بله تغییرات در حال رخ دادن است. تیم رغبت دارد که نوع بهتری از فوتبال ارائه بدهد. نوع فوتبالی که منجر به پیشرفت فوتبال در کشور بشود. این‌که شما دفاع کنید و به نتیجه برسید، این‌ها نتایج بی‌ثابت خوشحال کننده است. شما از نتیجه خوشحال می‌شوید اما بعد از آن می‌بینید چیزی به فوتبال اضافه نشده است. اما این که بخواهید کاری کنید که در فوتبال ماندگار شود، نیازمند زمان و متدهای تمرینی وسیعی است که حتی درباشگاه‌ها باید جاری شود. ما نیازمند این تغییرات هستیم و برای این‌که این تغییرات ایجاد شود همه باید حمایت کنند تا فوتبال ما از نتایج بی‌ثبات به نتایج با ثبات برسد. در تمام رده‌ها باید این‌چنین باشد. اگر تیم ملی به این سمت می‌رود باید استقبال کنیم. باید به تیم ملی زمان بدهیم تا بعد از مرحله گروهی ببینیم که آیا می‌توانیم برآورد کنیم که تغییرات را شاهد بودیم یا خیر.
*آقای قلعه‌نویی در نشست خبری گفته بودند دوست ندارم تیمم یک بر صفر برنده باشد. او گفته بود دوست دارد تیمش سه گل بزند و اگر یک گل هم خورد ایرادی ندارد. نظرتان درباره این نگرش چیست؟
این یک فلسفه است. هر مربی برای خود فلسفه دارد. او یک یک مربی باتجربه است. ۱۷ سال پیش که قلعه‌نویی سرمربی تیم ملی شد، یک مربی کم تجربه بود اما الان دیگر این‌طور نیست. قلعه‌نویی گفته بود مشکلی در تیم ملی دیده که سال‌هاست با آن روبه‌رو است. این‌که بازیکنان در یک بازی خوب کار می‌کنند و باز دوباره دچار افت می‌شوند. این موضوعاتی است که باید درباره آن‌ها بحث کنیم. گاهی تیم در یک بازی مثل بازی برابر فلسطین آنقدر حس بازی دارد که تیم تا دقیقه ۹ دو بر صفر از حریف پیش است، گاهی هم بازی مثل بازی برابر هنگ‌کنگ می‌شود. دلایل این موضوع نیازمند بحث است. در لحظه سطح انگیزه بازیکنان بالا می‌رود و در لحظه هم با یک اتفاق انگیزه پایین می‌آید. باید ببینید چه موضعی باعث این مساله شده است.
*آقای مطهری به عنوان مربی تیم ملی گفته بودند تیم ملی در انتقال منفی دچار مشکل است. دلیل این ضعف تاکتیکی را چه موضوعی می‌دانید؟
وقتی در یک باشگاه کار می‌کردم، مشکلات را لیست می‌کرد و می‌دیدم که مثلا یک مشکل را می‌شود با چند جلسه تمرین برطرف کرد. گاهی موضوع دیگری بود که باید برایش دو ماه وقت می‌گذاشتیم. برطرف کردن برخی موضوعات نیازمند زمان است. در تیم ملی شما با بازیکنان نخبه روبه‌رو هستید که بسیار باهوش هستند. گاهی در باشگاه مشکلی را با دو ماه تمرین باید برطرف کنید اما در تیم ملی با چند جلسه تمرین برطرف می‌شود. این‌طور نیست ما یک تیم ملی داشته باشیم که هیچ مشکلی نداشته باشد اما برطرف کردن مشکلات نیازمند زمان است. مثلا چرا در ضربات ایستگاهی برابر فلسطین باید گل بخوریم.
*موضوع دیگری که وجود دارد این است که تیم ملی با میانگین سنی ۲۹ سال عازم قطر شد. آیا این موضوع کار کادر فنی تیم ملی را سخت نمی‌کند؟
مطمئن باشید این یکی از چالش‌های بزرگ ما است. ما در آینده مشکل خواهیم داشت. الان میانگین سنی تیم ملی ۲۹ سال است واگر شما سه بازیکن جوان را از لیست خارج کنید، میانگین سنی تیم ملی به بالای ۳۱ سال می‌رسد. اگر آمار تیمی که بازی می‌کند را بگیرید، بالای ۳۱ سال است. این یعنی اکثر این بازیکنان در جام جهانی آینده، ۳۵ ساله خواهند بود و دیگر نمی‌توانند در تیم ملی بازی کنند. من قبل از جام ملت‌ها با آقای قلعه‌نویی درباره این موضوع صحبت کردم و او به این موضوع واقف بود اما می‌گفت چه کاری می‌شود کرد؟ وقتی لیگ نمی‌تواند به تیم ملی بازیکن بدهد چه کاری باید انجام بدهیم؟ برای این که لیگ بازیکن سازی کند باید از مدت‌ها قبل کار می‌کردیم. اگر بخواهیم بازیکنی را تغییر بدهیم، باید هفته‌ها کار کنیم اما شما ببینید از ترکیب اصلی الان تیم، ۷۰ درصد در آینده نزدیک نمی‌توانند برای تیم ملی بازی کنند. باید برای این بازیکنان جانشین پیدا کنیم اما برای بازیکن‌سازی کاری نکرده‌ایم. ما باید قوانین بگذاریم که به سرعت با این چالش مقابله کنیم. اگر این کار را نکنیم به دوره زمانی سختی خواهیم رسید.
*ژاپن مقابل عراق شکست خورد و معادلات برای فوتبال ایران به‌هم خورد. فکر می‌کردیم تا فینال برابر ژاپن قرار نمی‌گیریم اما با شکست ژاپن برابر عراق، حالا اگر در گروه خودمان اول شویم، احتمالا در مرحله یک چهارم نهایی باید برابر ژاپن بازی کنیم. آقای قلعه‌نویی هم گفتند که ما معادلاتی داشتیم که حالا به‌هم خورده است.
موضوع مهمی است که شما از قبل معادلاتی بچینید و این موضوع را با تیم هم در میان بگذارید و بعد متوجه بشوید معادلات به‌هم خورده است. این موضوع باعث می‌شود تمرکز تیم به‌هم بریزد. وقتی وارد تورنمنت می‌شویم باید معادلات و تحلیل‌هایی داشته باشیم اما این معادلات باید بین خودمان باشد. تیم باید این را بداند که اگر می‌خواهد مسیرش را ادامه بدهد باید بلد باشد و بتواند با بهترین تیم‌ها در بهترین سطح بازی کند. ژاپن تیم بسیار خوبی است اما آن‌ها مثل هر تیمی نوسان دارند. در دوره قبل که با ژاپن بازی کردیم شاید می‌توانستیم از سد ژاپن بگذریم. این به این معنا نیست که فوتبال ما از ژاپن بهتر است اما راه‌هایی وجود دارد که بتوانیم مقابل ژاپن خوب بازی کنیم.
*در جام ملت‌های ۲۰۱۹، اشتباه عجیب بازیکنان ما باعث شد برابر ژاپن شکست بخوریم و نتوانیم به فینال برسیم. توصیه شما به بازیکنان و کادر فنی درباره این مسائل چیست؟
بازیکنان فعلی در دوره قبل بودند و به تجربه گرانبهایی رسیده‌اند. این بازیکنان از دوره قبل تجربه کردند که سرشان را پایین بیندازند و فقط فوتبال بازی کنند و با تمام قدرت و انگیزه به میدان بروند. اگر به جنبه‌های حاشیه‌ای فکر کنند، خودشان و فوتبال ملی ما ضرر می‌کند. مطمئنم شاهد اشتباهاتی که در استرالیا و در دوره قبل انجام دادیم نخواهیم بود. خودشان هم می‌دانند که در مقطعی از فوتبال هستند که می‌توانند بزرگ‌ترین افتخار ملی خود و ایران را رقم بزنند.
*تیم ملی فوتبال ایران سه‌شنبه در سومین دیدار خود به مصاف امارات می‌رود. نظرتان درباره این موضوع چیست؟ آیا فکر می‌کنید باز هم باید انرژی تیم را تقسیم کنیم و یا با بهترین تیم برای برد قاطعانه به میدان برویم؟
این‌که بخواهیم برای استراتژی بازی برابر امارات برنامه‌ریزی کنیم، ابتدا باید روی جدول بازی‌ها و روی بازی‌هایی که در آینده داریم مطالعه داشته باشیم تا به یک استراتژی برسیم. من الان از تیم دور هستم و از وضعیت بازیکنان مطلع نیستم و نمی‌توانم بگوییم چطور بازی کنیم. استراتژی بازی به عواملی برمی‌گردد که بیش‌تر آن‌ها به آینده برمی‌گردد.
*آیا شما با کادر فنی تیم ملی ارتباط دارید که نکته‌ای به ذهن‌تان می‌رسد را بگویید؟
الان نه، نیازی هم نبوده، اما در آینده به قطر می‌روم و هر کمکی از دستم بر بیاید می‌گویم.
*آیا قرار است به عنوان مشاور کنار تیم ملی باشید؟
نه، به لحاظ مسئولتی که دارم و این‌که تیم ملی کشورم است، هر نکته‌ای باشد را با کادر فنی در میان می‌گذارم.
*آینده تیم ملی را در جام ملت‌های آسیا ۲۰۲۳ در کجا می‌بینید؟ موفقیت را برای تیم ملی چه می‌دانید؟ آیا کسب قهرمانی موفقیت است یا صرفا صعود به فینال و یا حتی صعود به جمع چهار تیم برتر موفقیت محسوب می‌شود؟
به نظرم اگر به نیمه نهایی برسیم موفقیت است. با توجه به شرایط و جمیع جهات باید هدف‌گذاری کنید. نمی‌توانید هدفی تعیین کنید و بعد پارامترهایی که برای رسیدن به هدف نیاز دارید را نداشته باشید. رسیدن به جمع چهار تیم موفقیت است و اگر به فینال برسیم موفقیت بزرگ است و اگر قهرمان بشویم که عالی می‌شود.
*در جام ملت‌های آسیای سال ۲۰۰۷، وقتی تیم ملی همراه آقای قلعه‌نویی برابر کره شکست خورد و از مرحله یک هشتم نهایی حذف شد، آقای قلعه‌نویی گفتند که مرا محاکمه کردند. آیا الان هم اگر چنین موضعی برای تیم ملی رقم بخورد، و اگر موفق نشویم، چه توصیه‌ای دارید؟
بگذارید کمی پیش برویم و الان به “اگر موفق نشدیم” فکر نکنیم چون فکرمی‌کنم موفق می‌شویم. اگر هم این‌چنین شد باید بدانیم بار اول نبوده اما این‌بار باید متفاوت با این موضوع برخورد کنیم. در دوره‌های قبل همیشه یک نفر را قربانی می‌کردیم و به مردم می‌گفتیم تقصیر این فرد بوده و فوتبال ما هم راه خودش را می‌رفت. به اعقتاد من نیاز به برنامه بلند مدت داریم که محور تمام برنامه توسعه فوتبال ما باشد تا در ۱۰ سال آینده به آن چیزی می‌خواهیم برسیم.
